Lahey Charles Taylor’u suçlu buldu

Lahey Charles Taylor’u suçlu buldu

Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi, insanlıða karşı suç işlemekten yargılanan eski Liberya Devlet Başkanı Charles Taylor'u mahkum etti.

Lahey yakınlarındaki Leidschendam'da görülen davada mahkemenin hakimi Richard Lussick, Taylor’u 1991-2002 yılları arasında Sierra Leone'deki iç savaş sırasında isyancılara silah, cephanelik ve iletişim malzemesi saðladıðını kaydetti.

Lussick, Taylor'ın bu desteðinin sürekli olduðunu belirterek, eski Devlet Başkanı'nı, Sierra Leoneli isyancıların ülkede insanlıða karşı işledikleri suçlara ve savaş suçlarına, elmas karşılıðında yardım etmekten suçlu buldu.

Dava sırasında suçsuz olduðunu iddia eden Taylor'ın cezası daha sonra verilecek.

Bu yılın ocak ayında Charles Taylor'un ABD istihbarat servisi CIA'ya çalıştıðı ortaya çıkmıştı. CIA'ya baðlı Savunma Ýstihbarat Ajansı, Taylor'la yıllar süren ilişkinin varlıðını kabul ederek, ajans bu dönemi kapsayan 48 belge bulunduðunu açıkladı.

1985'te ABD'de hapisten kaçan Charles, Liberya giderek 1997'de devlet başkanı olmuştu. Taylor, Adalet Divanı'nda savaş suçundan yargılanıyor

1821 yılında ABD’de azad edilen kölelerin kurduðu Liberya, Latin dilinde “özgür insanlar” anlamına geliyor. Ancak Afrika’nın hiçbir zaman sömürgeleştirilmeyen tek ülkesi olan Liberya son çeyrek asırdır tam olarak kaç kişinin hayatını kaybettiðinin bile bilinmediði bir iç savaş içerisinde.

Liberya baðımsızlıðını ise 1847 yılında ilan etti. Ülkenin ilk devlet başkanı ABD’nin özel valisi Joseph J. Roberts seçildi. 1895 yılında Afrika’nın sömürgeci güçler arasındaki paylaşımının gerçekleştirildiði Berlin Konferansında ülkenin bugünkü sınırları çizildi.

Ülkenin en büyük doðal zenginliði olan kereste ve kauçuk üretimi için 1926 yılında ABDli Firestone ve Goodrich şirketleri ülkenin yarısını 100 yıllıðına kiraladı. Kereste ve kauçuk üretimi nedeniyle ülke halen dünyanın en büyük ikinci deniz ticaret filosuna sahip.

1960 yılı ise Liberya için bir dönüm noktası. Ülkede maden ve elmas yataklarının bulunmasının ardından halkın ekonomik refah düzeyi biraz yükseldi. Ancak bu kaynakların asıl karları ABD şirketleri tarafından ülkeden alınıp götürüldü.

1971 yılında ülkenin başına William R Robert’ın geçmesinin ardından yaşanan pahallılık nedeni ile Liberya’da ilk küçük çapta ayaklanmalar gerçekleşti. Şiddet olaylarının artık kontrolden çıkması üzerine 12 Nisan 1980 tarihinde Liberya ordusu yönetime el koydu. Darbenin başındaki isim olan General Doe 1990’da muhalifler tarafından öldürülünceye kadar “ABD’nin azınlık işbirlikçilerine” karşı yerli Liberyalıları birleştirdi. Darbenin ardından eski yönetimin tüm üyeleri öldürüldü ve ülkede sıkıyönetim ilan edilerek tüm siyasi partiler yasaklandı. 1985 yılında ülkede yapılan seçimlerde ise Doe resmen Devlet Başkanlıðına seçildi.

Ancak ülkede Doe döneminde artık doruk seviyesine ulaşan yolsuzluklar ve rüşvet sistemi büyük huzursuzlukların neden olması ve ABD’nin de dıştan müdahalesi ile 24 Aralık 1989 tarihinde iç savaş başladı. Ülkeden en büyüðünün başında Taylor’un bulunduðu altı ayrı gerilla grubu silahlı mücadeleye başladı.

Nijerya’nın öncülüðünde kurulan ECOMOG adlı Afrika barış gücünün ülkeye yerleştirilmesi ile mevcut iktidarın bir süre daha korunmasına raðmen kısa bir süre sonra rejim devrilerek Devlet Başkanı Doe, Taylor’a baðlı gerillalar tarafından burnu ve kulakları kesilmek suretiyle işkence edilerek öldürüldü.

Doe’nin öldürülmesinden sonra Amos Sawyer başkanlıðında tüm gerilla gruplarının temsil edildiði bir hükümet kurulmasına raðmen kısa bir sürede hükümet parçalanmayı yaşadı. Doe’nin devrilmesinin ardından gruplar arasında imzalanan anlaşmaya hiçbir tarafın uymamasının ardından yaşanan çatışmalarda 200 bine yakın kişi hayatını kaybetti. Bu tarihler arasında canını kurtarmak isteyen 1 milyonu aşkın Liberyalı komşu ülkelere sıðındı. Bu rakam her üç Liberyalıdan birinin mültecileştiðini gösteriyor.

Uluslararası güçlerin de araya girmesi ile ülkede 19 Temuz 1997 tarihinde tüm grupların uzlaşması ile Devlet Başkanlıðı seçimi yapıldı. Charles Taylor seçimlerde yüzde 75 gibi bir oranla Devlet Başkanı seçildi. Ancak Taylor’un da eski liderler gibi hareket etmesi ülkedeki muhalefetin yeniden örgütlenerek silahlı mücadeleye başlamasına neden oldu. Yeniden Yapılan ve Demokrasi için Birleşik Liberyalılar (LURD) adı altında örgütlenen muhalefet dört yıllık bir süreç içerisinde ülkenin büyük bir bölümünü ele geçirmeyi başardı. LURD’un dışında ülkede ayrıca MODEL adlı bir örgüt de Taylor’a karşı mücadele veriyor.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 25 Ocak 2001 tarihinde Liberya’ya ekonomik ve askeri ambargo kararı aldı. Kararın gerekçesi Taylor’un 1991 yılında başlayan iç savaşta Sierra Leone’de elmas yatakları üzerinde söz sahibi olmak için bazı silahlı grupları desteklemek ve elmas karşılıðında silah ticaretine bulaşması. BM bu nedenle Taylor’u savaş suçlar mahkemesine çıkarma girişimlerine başladı. Bu kapsamda Sierra Leone’de kurulan mahkeme Taylor için uluslararası tutuklama kararı çıktı.

Taylor 2003 yılında 14 yıllık iç savaş ardından görevden indirilmiş ve Nijerya'ya sıðınmıştı. Nijrya’nın güneydoðusundaki Calabar'da bir villada yaşıyordu. Savaş suçları ve insanlıða karşı suç işlediði gerekçesiyle yargılanması istenen eski Liberya lideri Charles Taylor daha sonra kayıplara karıştı. Ortadan kaybolması ardından bir soruşturma başlatıldı ve korumaları sorgulamaya alındı.

29 Mart 2006’da Nijerya polisi, kayıplara karışan Taylor'ın yakalandıðını açıkladı. Taylor, Sierra Leone'deki Birleşmiş Milletler savaş suçları mahkemesine teslim edildi.

Dönemin ABD Başkanı George Bush da Taylor'ın yakalanmasını memnuniyetle karşıladı ve yargılamanın Lahey'e naklinin yapılacaðını söyledi. Taylor, Nisan 2006’da ilk kez Sierra Leone'deki Birleşmiş Milletlere baðlı Özel Savaş Suçları Mahkemesi'ne çıkarıldı. Taylor, önce mahkemenin otoritesini tanımadıðını söyledi. Ancak yargıcın ısrarlı soruları üzerine, suçlu olmadıðını belirterek, "Sayın hakim, kardeş ülke Sierra Leone'de böyle bir işe girişmiş olamam" dedi.

Dava güvenlik nedeniyle Sierre Leone'nin Freetown kentinden Lahey'e taşındı ve 11 ayrı savaş suçuyla, insanlıða karşı suç işlemek ve uluslararası yasaları çiðnemekten yargılandı.

ANF NEWS AGENCY