Mali'de barış anlaşmasını hükümet imzaladı, Azawad halkı tepkili

Cezayir'de Temmuz ayından bu yana Mali'ye ilişkin devam eden barış görüşmelerinde bir anlaşma metni ortaya çıktı. Hükümet anlaşmayı imzaladı ancak Tuareg temsilcileri halka danışmak için zaman istedi.

Cezayir'de Temmuz ayından bu yana Mali'ye ilişkin devam eden barış görüşmelerinde bir anlaşma metni ortaya çıktı. Hükümet anlaşmayı imzaladı ancak Tuareg temsilcileri halka danışmak için zaman istedi. Tuareg halkı günlerdir protesto eylemleri yapıyor.

Uluslararası arabulucu heyetinin başında yer alan Cezayir Dışişleri Bakanı Ramtan Lamamra, aylarca süren tartışmaların ardından ortaya çıkan anlaşma metni için "barış yolunda güvenilir ve etkili bir pusula" dedi. Lamamra, anlaşmanın tüm tarafların imzasını alacağını savundu.

Arabulucu Lamamra, 16 Şubat'ta başlayan beşinci tur görüşmelerin de tamamlandığını ifade etti.

Görüşmeler başta Fransa olmak üzere uluslararası güçlerin baskısı altında başlamıştı.

El Kaide tehdidini gerekçe gösteren Fransa, özellikle Tuareg halkına karşı savaş suçlarına bulaşan Mali ordusuna destek amacıyla 2013'te ülkenin kuzeyinde gerçekleşen uluslararası müdahaleye öncülük etmişti.

Görüşmelerden El Kaide bağlantılı gruplar dışlandı. Bu gruplar, dokuz ay boyunca Mali'nin kuzeyini denetime almışlardı. Fransa'nın müdahalesi ile birlikte alandan çıkarıldılar. Fransızlar Ağustos 2014'te tüm Sahel alanını kapsayan yeni bir operasyon başlattı.

Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, anlaşma metni için "ülke ve bölge için dengeli ve yararlı bir metin" diyerek, tüm silahlı grupları zaman kaybetmeden anlaşmayı imzalamaya çağırdı.

Adına "Barış ve uzlaşı anlaşması" denilen metin, hükümet temsilcileri ve destekçisi silahlı gruplar tarafından imzalansa da Tuareg isyancı gruplarını bünyesinde toplayan Azawad Hareketleri Koordinasyonu tarafından henüz imzalanmadı.

Özellikle Azawad Ulusal Kurtuluş Hareketi ve Azawad Yüksek Birlik Konseyi'nin yer aldığı Koordinasyon, halka danışmak için makul bir süre talep etti. Koordinasyonun bir temsilcisi, "Halkla paylaşılmayan bir anlaşma alanda uygulanma şansı azdır" dedi.

Anlaşma, Mali'nin kuzeyindeki Azawad halkının taleplerine yanıt vermiyor. Bu nedenle günlerden beridir bölgedeki tüm kentlerde protesto eylemleri var.

Mali Dışişleri Bakanı Abdulay Diop, Tuareglerin de anlaşmayı bir kaç hafta içinde imzalayacağına inandığını söyledi.

Alandan ise tersi yönde sesler yükseliyor. Kidal kentinde 28 Şubat ve 1 Mart'ta gerçekleşen protesto eylemlerinde, sunulan anlaşma metni reddedildi. Eylemlerde bağımsızlık sesleri yükseldi ve Azawad heyetinin metni imzalamadan dönmesi talep edildi. Kidal'da 1 Mart'taki eylemde, anlaşma metnini sembolize eden bir belge ateşe verildi.

Timbuktu kendinde de köylerin önde gelenler, din adamları, farklı fraksiyon temsilcileri ve Azawad'ın Timbuktu Bölgesi kadroları ortak bir deklarasyonla anlaşma metnini reddettiler.

Bamako'da, Mali Başbakanı Modibo Keita, Azawad hareketlerini metni imzalamaya çağırırken, "Taraflara sunulan anlaşma kuşkusuz tam değil, ama kabul edebileceğimiz bir uzlaşıyı oluşturuyor" dedi.

Bamako yönetiminin istediği gibi anlaşma metninde ne otonomiden ne de federalizmden bahsedilmiyor. Metin, birlik, Mali'nin toprak bütünlüğü ile devletin laik ve cumhuriyetçi karakterine vurgu yaparken, Azawad'ı da "insani bir realite" olarak tanımlıyor.

Anlaşma metni, 18 ay içerisinde önemli yetkilerle donatılmış, seçimlerle belirlenen bölgesel meclislerin kurulmasını öngörüyor. Metinde ayrıca ülkenin kuzeyinde yeniden yapılandırılmış bir ordunun tahkim edilmesi yer alırken, bu ordunun komuta düzeyi de olmak üzere özellikle bölgenin silahlı hareketlerinin savaşçılarını da içermesi planlanıyor.