100 yıl sonra yerine getirilen son görev

Fransa’da doktor olan Claude Mamoug Atamian, 100 yıl önce Ermeni soykırımı sırasında katledilen büyük amcası Şair Adom Yardjanian Atamian’ın ölüme gönderildiği Haydarpaşa Garı’ndaydı.

Fransa’da doktor olan Claude Mamoug Atamian, 100 yıl önce Ermeni soykırımı sırasında katledilen büyük amcası Şair Adom Yardjanian Atamian’ın ölüme gönderildiği Haydarpaşa Garı’ndaydı. ANF’ye büyük amcasının hikayesini anlatan Atamian, döneminin en ünlü şairlerinden biri olan büyük amcasının 24 Nisan 1915’te İstanbul’da gözaltına alındıktan sonra Ayaş’ta 30 kişiyle birlikte kurşuna dizilerek bir çukura atıldığını ve kendisinin bu gerçeği ancak iki sene önce öğrendiğini belirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuyla ilgili son açıklamalarını da yorumlayan Atamian, “Erdoğan bu açıklamayla kendi ayağına kurşun sıktı” dedi.

Ermeni soykırımının 100. yılında, Haydarpaşa’daki anma törenine katılanlardan biri de Claude Mamoug Atamian’dı. Doğup büyüdüğü Fransa’dan ilk kez İstanbul’a gelen 72 yaşındaki Doktor Atamian, 24 Nisan 1915 tarihinde Haydarpaşa Garı’ndan ölüm yolculuğuna gönderilen büyük amcası Ermeni şair Adom Yardjanian Atamian’a karşı son görevini yerine getirmek için aynı yerdeydi. Anma törenlerinin her anını büyük bir heyecan ile yaşayan Atamian, büyük amcasının hikayesini şöyle anlattı: “Büyük amcam Adom Yardjanian Ermeniler için büyük önem taşıyan Elazığ şehrinde 1878 yılında doğdu. 18. yüzyıla kadar Ermeni aristokratların hepsi orada doğmuştu. Çocukluğunu orada geçiren büyük amcam, 1890 yılında 12 yaşındayken ailesiyle birlikte İstanbul’a taşındı. Burada Mirijanian okulundan sonra ünlü Berberian Koleji’ni bitirdi. Abdülhamit katliamları sırasında amcasıyla birlikte Mısır’a gitme kararı alan büyük amcam oradan Paris’e geçti. Öğrenci olarak kaydolduğu Sorbonne’da ilk şiirlerini yazmaya başladı. O dönem iki şiiri Ermeni gazetelerinde yayınlandı, daha sonra Ermeni dramı için yazdığı “Kahramanca” isimli ilk büyük şiiri 1902’de duyuldu.

BÜYÜK AMCAM AYAŞ’DA KURŞUNA DİZİLEREK BİR ÇUKURA ATILDI

1905 yılında tüberküloza yakalandı ve İsviçre’de bir sanatoryumda tedavi gördü. Orada Ermenilerin en önemli şairlerinden Roupen Sevag ile tanıştı. Jön Türk devrimiyle birlikte 1908 yılında Türkiye’ye geri döndü. Orada bir müddet kaldıktan sonra Ermenice bir gazeteyi yönetmek için kısa bir süreliğine Boston’a gitti. Büyük amcam Ermeniler arasında bir idol olduğu için Türkiye’de 1910-1914 yılları arasında ününün doruğundaydı. 1913 yılında Kafkasya’ya gidip büyük Ermeni devrimcilerinden Simon Zavarian’ın cenazesine katıldığında ilk kez Tiflis’i gördü ve oradan da Ermenistan’a gidip hep ziyaret etmek istediği Ermeni alfabesini yaratan Mesrop Machtots’un mezarını ziyaret etti. 24 Nisan 1915’te ise herkes gibi İstanbul’da gözaltına alınıp, bugün İslam Eserleri Müzesi olarak kullanılan o dönemki hapishanede tutulduktan sonra, diğer Ermeni kanaat önderleriyle birlikte Haydarpaşa Garı’ndan Ayaş’a götürüldü. Orada bir süre hapiste tutulduktan sonra, Temmuz- Ağustos aylarında 30 kişiyle birlikte kurşuna dizilerek bir çukura atıldı.

ANMADA TÜRKLERİN YER ALMASI BENİ ETKİLEDİ

Büyük amcasının kurşuna dizilerek öldürüldüğünü iki sene önce öğrenen ve diğer katledilen Ermeniler gibi mezarının nerede olduğunu bilmeyen Claude Mamoug Atamian, en azından bugün 100 yıl sonraki anmada bulunmanın mutluluğunu yaşıyor. Çocukluğunun annesinin İstanbul anlatımlarıyla geçtiğini ifade eden Atamian, o nedenle kendisini hiç yabancı hissetmediğini söyledi. Kendisini en çok etkileyen hususun, Türklerin de anmada yer alması olduğunu ifade eden Atamian, yıllar sonra gelen bu empatinin kendisini çok mutlu ettiğini belirtti. Türk devletinin Ermeni soykırımına yönelik inkarcılığına rağmen Türkiye genelinde anmalara izin verilmesinin de kendisini şaşırttığını belirten Atamian, bu durumun bir mucize değeri taşıdığını söyledi.

ERDOĞAN KENDİ AYAĞINA KURŞUN SIKTI

Türkiye devletinin soykırıma yönelik inkarcılığını da değerlendiren Atamian, işi Papa’yı tehdit etmeye kadar vardıran Erdoğan’ın konu hakkında yaptığı açıklamayı hatırlatarak, “Erdoğan bu açıklamayla kendi ayağına kurşun sıktı” dedi. Geçen seneki anmalarda taziyelerini sunup bu sene sözlerini tamamen değiştiren Erdoğan tavrına yönelik, “Bir konu hakkında yalan söylediğinizde, her seferinde başka anlatımlar uydurabilirsiniz, ama sonunda kendinizle çelişirsiniz” diyen Atamian, “Türkiye er ya da geç soykırımı kabul etmek zorunda kalacak. Çünkü hiçbir gerçeğin üzeri örtülemez” dedi.

...