Stockholm’de IKEA ve özelleştirmelere karşı işgal ve protesto eylemleri

İsveç’in başkenti Stockholm’un güneyindeki Hagsätra semtinde yaşayan bir grup genç, özelleştirmeleri ve IKEA’nın konut şirketi Ikano’yu protesto etmek için semtte okulun yanında bulunan boş bir lokali işgal etti.

Lokalda değişik etkinlikler örgütleyen aktivistler, özelleştirmelerin durdurulmasını ve Ikano’ya satılan dairelerin yeniden belediyeye devredilmesini talep ediyor.

2012 yılında işbaşında bulunan sağ partilerden oluşan belediye yönetimi, semtte bulunan Svenska Bostäder adlı belediye şirketine ait binin üzerindeki daireyi halkın karşı çıkmasına rağmen IKEA’nın konut şirketi Ikano’ya sattı.

Ikano, dairede oturanlara sormadan standartları yükseltme bahanesiyle mutfak ve banyoda tadilat yaptı. Restorasyondan sonra da kiralara % 63’e varan oranda zam yaptı. Kirayı ödemede güçlük çekenlerden bazıları başka bölgelere taşınmak zorunda kaldı.

IKE’NIN SAHİBİ KAMPRAD’IN KAR TUTKUSU EVSİZ KALMAMIZA YOL AÇIYOR

Semtte yaşayan halkın bir kesimi, kiralardaki artışları protesto etmek için “Hagsätra’yı özelleştirme” adını verdikleri bir örgütlenmeye gitti. IKEA’nın sahibi Ingvar Kamprad’ın daha fazla kar etme tutukusunun semtte yaşayan halkın evsiz kalmasına, komşuların dağılmasına ve bir konut krizine yol açtığını söyleyen örgütlenme, kiralara yapılan zamların geri alınmasını ve dairelerin tekrar belediyeye devredilmesini talep ediyor.

Pek çok kez girişimde bulunmalarına rağmen sorunlarını kamuoyuna duyuramayan semt halkı, sesini duyurabilmek ve olanlara dikkat çekmek için semtte bulunan boş bir lokali işgal etti. Lokal ve lokalin önündeki bahçede sergiler, konserler ve çocuklar için değişik etkinlikler örgütlediler, özelleştirmeleri ve IKEA’nın işçi ve emekçi düşmanı politikalarını ele alan seminer ve paneller düzenlediler.

EYLEME POLİS MÜDAHALESİ

Önceki gün polis, gençlere müdahale edince arbede yaşandı ve polis bir eylemciyi devlet memuruna şiddet uyguladığı suçamasıyla gözaltına aldı. Lokalden zorla çıkarılan gençler, eşyalarını semt meydanına taşıyarak meydanda protestolarını sürdürüyor.

ANF’ye açıklama bulunan gençlerden Mariella Monson, polisin müdahalesine tepkili. Belediyeye ait olan lokalin 11 yıldan beri boş ve semtte özelleştirilmeyen tek bina olduğunu belirterek “Madem bu ki herkesin malı o zaman burayı kullanabilmeliyiz. Ben yıllardır burada yaşıyorum. Her şeyi özelleştirdiler. Buluşacağımız, bir araya geleceğimiz bir lokal kalmadı” diyor.

DÖRT EMEKLİ İNTİHAR ETTİ

Monson, semtte bulunan 1700 dairenin semt halkının karşı çıkmasına rağmen IKEA’nın Ikano şirketine satıldığını söyledikten sonra özelleştirmelerden sonra semtte yaşananları şu cümlelerle dile getiriyor:

“Ikano, dairelerin bir çoğunda tadilat yaptı. Bunu yaparken dairede oturanların görüşleri alınmadı. Ardından da kiraları % 63’e varan oranda yükseltti. Bu, insanların binlerce kron daha faza kira ödemeleri anlamına geliyor. Kirayı ödeyemeyenlerden bazıları başka semtlere taşınmak zorunda kaldı. 4 emekli kirayı ödeyemediği için bunalıma girdi ve intihar ettti. Şimdi semtte sadece ekonomik durumu daha iyi olan insanlar kalabilecek. Eğer belirlenen kiraları ödemeyi kabul edersek yaşam standartarımız düşecek. Kiraları ödeyebilmek için  giysiden, gıdadan tasarruf etmek zorunda kalacağız. Burası Stockholm’un bir varoşu ve burada yaşayan insanların çoğunluğu dar gelirli.”

IKANO KRİMİNAL YÖNTEMLERİ KULLANIYOR

Jacub Lipko, karşı çıkmasına ve sözleşmeyi imzalamamasına rağmen dairesinde tadilat yapıldığını ve kirasının 6 bin 400 krondan 8 bin 400 krona yükseltildiğini söylüyor. Belediyenin ev kurumlarının bedava yaptıkları tadilatların İkano tarafından kiraları yükseltmek için gerekçe olarak gösterildiğini söyleyen Lipko, “Kendi ürünlerini tadilat yaparken kullanıyorlar. Kiraları artırmak için kriminal yöntemleri uyguluyorlar” diyor.

İsveç Devlet Televizyonu’na açıklamalar yapan 82 yaşındaki Eivor Wanhala da, 22 yıl oturduğu dairesinin kirasının % 63 oranında, 3 bin kron arttırıldığını söylerken, 82 yaşındaki Birgitt Larsen, mutfak ve banyoların tadilat edilmesini tamamıyle gereksiz bulduğunu belirttikten sonra, “İsteyenlerinini restore edin ama benim mutfağımın tadilata ihtiyacı yok” diyerek olanlara tepki gösteriyor.

BÜYÜK ARTIŞLAR OLACAK

IKEA’nın Yönetim Şefi Christian Mariager ise, tepkileri lüks değil standart tadilat yaptıklarını söyleyerek yanıtlıyor. İsveç Devlet Televizyonu muhabirinin “Standard tadilat kiraların % 63 oranında artırılmasına mı neden oldu?” sorusunu “Bugün, bu dairelerde oturmak oldukça ucuz. Bunu yeniden değerlendirmenin zamanı, büyük artışlar olacak ve bu çok, çok talihsiz” diyerek yanıtlıyor.

İKANO PANAMA LİSTESİNDE ÇIKTI

Geçtiğimiz ay kamuoyuna açıklanan Panama belgelerinde İsveç’ten 400 kişi ve şirketin adı geçiyor. Adı geçen şirketler arasında IKEA ailesinin konut şirketi Ikano da bulunuyor.