ABD Başkanı Donald Trump, anlaşmadan çekildiğine dair kararı 8 Mayıs günü açıkladı. Bu karar beklense de özellikle Almanya’da ciddi endişelere yol açtı. Amerikan yönetiminden Alman şirketlere yönelik tehditlerle birlikte, endişeler daha da arttı.

ABD’nin Almanya Büyükelçisi Richard Grenell, Salı günü Twitter üzerinden yaptığı bir açıklamada “İran’daki Alman şirketlerinin faaliyetlerini derhal durdurmaları gerekiyor” dedi.

On bin dolayında Alman şirketinin İran ile ticari ilişkileri bulunuyor. Bunlar arasında Siemens ve otomobil üreticileri gibi büyük gruplar da var.

Fransız Le Monde gazetesinin haberine göre büyükelçinin mesajı ardından Alman Ticaret ve Sanayi Odaları Federasyonu Başkanı Eric Schweitzer, Grenell’in sözlerinin Alman ekonomisi bünyesinde derin kaygı ve belirsizliklere yol açtığını söyledi.

İran-Alman ticaret odası müdürlüğü üyesi Michael Tockuss ise “Sayın Grenell kısa bir süre önce büyükelçi oldu” diyerek, “Dışişleri Bakanlığımızın ona Alman şirketlerine talimat verme veya tehdit etme rolünün olmadığını hatırlatacağından eminim” şeklinde konuştu.

Daha az diplomatik bir dil kullanarak tepki gösteren Almanya sanayisinin başlıca federasyonu BDI Başkanı Dieter Kempf, “Alman sanayisi, ABD’nin uluslararası hukuk nezdinde yasadışı olan, kendi toprakları dışında yaptırım kullanmasına tepki gösteriyor” dedi.

İran ile iş yapan binlerce şirketten 100 kadarının İran’da merkezleri bulunuyor ve burada personele sahip. Buna karşın İran ile Almanya arasındaki iş hacmi halen sınırlı durumda. Almanya’dan İran’a doğru 3 milyar Euroluk ihracat yapıldı. Alman dış ticaret bilançosu açısından bu iş hacmi (yüzde 0.2) bir damla gibi duruyor. İran’dan gelen ihracat ise 5000 milyon Euro dolayında.

Trump’ın kararı ile birlikte ticari ilişkileri tamamen çökme riski altında bulunuyor. Schweitzer, “Amerika’nın kararı Alman ekonomisini sert bir şekilde etkiliyor” dedi ve hükümeti İran-Alman ticari ilişkilerini korumak için yardım etmeye çağırdı. Benzer bir talep Avrupa Birliği’ne gönderildi. Alman hükümet sözcüsü Steffen Seibert, ABD’nin anlaşmadan çekilmesinin Alman şirketleri üzerindeki sonuçlarını inceleyeceklerini açıkladı.

Her ne kadar AB veya Alman hükümeti şirketleri koruma yönünde mesajlar verse de, bu açıklamalar şirketleri rahatlatmaya yetmiyor. Zira finansman sorunu belirsizliğini koruyor. Büyük bankaların çoğunluğu, ABD ile işlerini tehlikeye koymamak için İran ile ilişkili projeleri finanse etmeyi reddediyor. Uzmanlar, sadece belirsizliklerin bile Alman şirketlerin İran ile ticari ilişkilerini sürdürme konusundaki cesaretlerini kırabileceğine dikkat çekiyor.