Merkezi Paris’te bulunan Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) tarafından derlenen Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'nin 21’incisi yayınlandı.

Endeks, siyasi, sosyal ve teknolojik istikrarsızlıkla bağlantılı büyük ve bazen radikal değişiklikleri ortaya koyuyor.

180 ülke ve bölgede gazetecilik yapma koşullarını değerlendiren Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'nin 2023 baskısı, 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü münasebetiyle yayınlandı.

31 ülkedeki durum “çok ciddi”, 42 ülkede “zorlu” ve 55 ülkede “sorunlu” iken, 52 ülkede basının durumu “iyi” veya “oldukça iyi” görünüyor.

Diğer bir ifadeyle gazetecilik yapma koşulları 10 ülkeden 7'sinde kötü, 10 ülkeden sadece 3'ünde tatmin edici durumda.

Norveç, listenin başında üst üste 7. kez yerini korurken, bu kez ikinci sırada istisna yaşandı. Bir İskandinav ülkesi yerine İrlanda, 4 puanlık artışla ikinci sırayı kaptı.

Danimarka bir puan kaybederek 3’üncü sırada yer alırken, 22 sıra kazanan Hollanda 6’ncı oldu.

RSF Genel Sekreteri, “Dünya Sıralaması, örneğin Brezilya için 18 sıralık artış ve Senegal için 31 sıralık düşüş gibi, önemli artışlar ve düşüşler, benzeri görülmemiş değişikliklerle, durumun çok yüksek değişkenliğinin varlığını kanıtlıyor. Bu istikrarsızlık, birçok ülkede iktidarın artan saldırganlığının yanısıra sosyal ağlarda ve fiziksel dünyada gazetecilere karşı artan düşmanlığın etkisidir. Oynaklık aynı zamanda, yanlış bilgileri şekillendirip yayan ve bunları üretmek için araçlar sağlayan sahte endüstrinin büyümesinin de bir ürünü” dedi.

Endeksin en alt kısmında da bazı değişiklikler yaşandı. Son üçlü, yalnızca Asya ülkelerinden oluşuyor: Vietnam (178.), Çin (179.; -4) ve Kuzey Kore (180.).

Rusya 9 sıra kaybederek 164’üncü olurken, Rusya’nın savaş halinde olduğu Ukrayna basın özgürlüğünde 79’uncu sırada.

ABD de 3 sıra kaybederek listede 45’inci ülke oldu. Buna karşın aşırı sağcı ve basın özgürlüğü düşmanı Jair Bolsonaro’nun iktidardan düşmesi ardından Lula da Silva’nın başına geçtiği Brezilya, 18 sıra yükselerek 92’nci oldu.

Ayrıca Avustralya 12 sıra ilerleyerek 27’nci ve Melezya 40 sıra ilerleyerek listede 73’üncülüğü elde etti.

Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde üç ülkedeki durum “sorunlu” halden “vahim” bir duruma geçti.

Bu üç ülke şöyle sıralandı: Tacikistan (153), Hindistan (161) ve Türkiye (165). Tacikistan bir önceki yıla göre bir puan, Hindistan 11 puan ve Türkiye 16 puan geriledi.

Yıllık endekse göre Hindistan'da medyanın Başbakan Narendra Modi'ye yakın oligarklar tarafından ele geçirilmesi çoğulculuğu tehlikeye atarken, Erdoğan rejimi 14 Mayıs 2023 seçimleri arifesinde gazetecilere yönelik baskılarını artırdı.

177’inci sırada yer alan İran’da ise genç Kürt kadın Jina Emini’nin katledilmesi ardından toplumsal hareket üzerindeki baskıya dikkat çekilerek, “toplumsal bağlam” ve “yasal çerçeve” göstergelerinin İran’ın puanının düşmesine neden olduğu kaydedildi.