Birleşmiş Milletler’e bağlı bağımsız uzmanlar grubu, Güney Sudan’da biri vali olmak üzere üst düzey birçok yetkilinin sivillere karşı ağır suçlara karıştığını ve yargılanması gerektiğini belirtti.
Güney Sudan, 2011 yılında Sudan’dan bağımsızlığını alarak dünyanın en genç devleti olarak kayıtlara geçti. Güney Sudan’da daha sonra, “yeminli düşmanlar” olarak değerlendirilen Riek Machar ve Salva Kiir arasında, 2013 ile 2018 arasında yaklaşık 400.000 kişinin ölümüne ve milyonlarca kişinin yerinden edilmesine neden olan bir iç savaşa tutuştu.
2018’de taraflar arasında imzalanan bir barış anlaşması, ulusla birlik hükümeti bünyesinde iktidar paylaşımını öngörüyor. Aynı anlaşma prensipte Salva Kir’in Cumhurbaşkanı, Riek Machar’ın ise Cumhurbaşkanı Yardımcısı olmasını öngörüyor.
Birleşmiş Milletler'den bir grup bağımsız soruşturmacı, devletin büyük çaplı cinayetler, tecavüzler ve cinsel saldırılar konusundaki sorumluluğunu ayrıntılarıyla ortaya koyan bir rapor hazırladı. Uzman grup, işlenen bu suçlara ilişkin Unity Eyaleti Valisi Joseph Monytuil ve Güney Sudan Halk Savunma Kuvvetleri Korgeneral Thoi Chany Reat’ı teşhis etti.
Güney Sudan'da altı eyalette bir yıl süren soruşturma yürüten ve bulgularının kısmi bir özetini mart ayında yayınlayan soruşturma komisyonu, nihai raporda adı geçenlerden hiçbirinin işlediği suçlardan sorumlu tutulmadığına dikkat çekti.
Komisyon başkanı Yasmin Sooka yazılı basın açıklamasında, "Birkaç yıldan fazla bir süredir bulgularımız, ciddi suçların cezasız kalmasının Güney Sudan'da sivillerin karşı karşıya kaldığı şiddet ve sefaletin ana itici gücü olduğunu tutarlı bir şekilde göstermiştir" dedi.
Sooka, "Biz de ağır insan hakları ihlallerindeki rolleri nedeniyle cezai soruşturma ve kovuşturma yapılmasını gerektiren daha fazla kişinin adını vermek için inisiyatif aldık" diye ekledi.
Rapora göre, Unity Eyaleti Valisi ile Korgeneral Thoi Chany Reat, Ağustos 2022'de Mayom İlçesinde yakalanan dört isyancı subayın hükümet birlikleri tarafından infaz edildiği cinayetlere karıştı. Bunlardan üçü kurşuna dizildi, dördüncüsü bir kulübede diri diri yakıldı.
Raporda ülkenin kuzeyindeki Koch ilçesi komiseri Gordon Koang da komşu bir ilçede şubat ve nisan 2022 ayları arasında sivillere karşı saldırılar düzenlemekle suçlanıyor.
BM uzmanlarına göre, bu ihlallere karışan ordu ve hükümet yetkilileri "görevlerini sürdürüyor".
Afrika Birliği, ciddi savaş suçlarının sorumlularını yargılayacak ve kurbanlara adalet getirecek bir mahkeme sözü verse de bu söz hiçbir zaman yerine getirilmedi.
