CERN, Rusya ile olan işbirliğini sona ediriyor

Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) Konseyi, Ukrayna'nın askeri işgaline tepki olarak Rusya ve Belaruslu müttefik ile işbirliğini sona erdirme kararı aldı.

Haziran 2022'de alınan karar, Belarus için 27 Haziran’da yürürlüğe girerken, Rusya için 30 Kasım’da yürürlüğe gireceği bildirildi. 

Her iki ülkenin de CERN ile beş yıllık anlaşmaları bulunuyor ve kuruluş bu anlaşmaların süresinin dolması halinde anlaşmaları feshetme kararı almıştı.

Kuruluşun basınla ilişkiler sorumlusu Arnaud Marsollier, Nature dergisindeki bir habere atıfta bulunarak İsviçreli Keystone-ATS'ye verdiği demeçte, Rus laboratuvarlarına bağlı yaklaşık 500 bilim insanının artık CERN ile işbirliği yapamayacağını belirtti. Bu durum yaklaşık 15 Belaruslu araştırmacı için hazirandan beri geçerli. 

Marsollier, bunların çok azının CERN'in bulunduğu Cenevre'de yerleşik olduğunu ifade etti. 

Rusya'nın dışlanması, 2029'dan sonra çarpışma sayısını on kat artıracak olan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nın yükseltilmesi için önemli bir fon kaybına da yol açacak.

Rus bilim insanları, Rus olmayan enstitülere katılmaları halinde CERN'de çalışmaya devam edebilecekler. 

Konsey kararında, alınan tedbirlerin CERN ile Rus ve Belarus enstitüleri arasındaki ilişkileri ilgilendirdiğini ve diğer enstitülere bağlı Rus uyruklu bilim insanları ile ilişkileri etkilemediğini ifade etti. 

Özellikle Moskova'nın 120 km kuzeyindeki Doubna'da bulunan Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü (JINR) çalışanları, CERN'den atılma tehdidiyle karşı karşıya değiller. Zira böyle bir olasılık Ukrayna tarafından tepkiyle karşılanmıştı. 

1993 yılında savaş ve BM ambargosu nedeniyle CERN, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ile tüm işbirliği, değişim ve ziyaretleri askıya almıştı.