Cezayir ordusu Buteflika’dan desteğini çekti: Şimdi ne olacak?

Cezayir’de aylardır süren dev protesto eylemlerinin ardından ordu da Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’dan desteğini çekti. İttifak partisi RND de Buteflika’nın istifasını istedi. Cezayir halkı için bu bir zafer mi?

Cezayir ordusu şefi, Salı günü yaptığı açıklamada Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’dan desteğini çekerek, Anayasa’nın 102’nci maddesinin uygulanmasını istedi. Bu madde, “ağır ve kalıcı hastalık” halinde Cumhurbaşkanı’nın görevden alınmasını öngörüyor.

Buteflika’nın iktidardaki partisi FLN’nin temel ittifakı Ulusal Demokratik Birlik (RND) partisi de Cezayir ordusu ile aynı çizgiyi takip ederek, Çarşamba günü Buteflika’nın istifasını istedi.

2013’teki beyin kanaması ardından halkla teması kesilen ve giderek zayıflayan 82 yaşındaki Buteflika, 20 yıllık iktidarı ardından sokakların baskısı sonucu beşinci kez aday olmayacağını açıkladı, ancak geçiş sürecini yönetme niyetini ortaya koydu.

18 Nisan’daki seçimleri belirsiz bir tarihe erteleyen Buteflika, seçimlerin de ulusal bir konferans tarafından organize edileceğini 11 Mart’ta duyurmuştu. Ulusal konferans, Cezayir’i reformdan geçirme ve Anayasa’yı düzenlemekle görevli olacak. Buteflika, bağımsızlık bayramı vesilesiyle yaptığı bir açıklamada bu konferansın, yakın bir gelecekte siyasi, ekonomik ve sosyal sistemi yenileyeceğini söylerken, yine tarih vermedi.

Cezayir medyasında yer alan bazı haberlere göre, bir yıllık bir geçiş sürecinden bahsediliyor. Ancak gözlemciler, böylesine bir konferansın bir yılda düzenlenmesinin mümkün olmadığına dikkat çekiyor. Katılımcılarının belirlenmesi, çalışmalarının organize edilmesi, yeni Anayasa oluşturulması, referandum yapılması, cumhurbaşkanlığı seçimleri için tarih belirlenmesi, konferansın görevleri arasında bulunuyor.

Ordunun Buteflika’dan desteğini çekmesi kağıt üzerinde bir ilerleme olarak görünse de, çok sayıda Cezayirli sahte bir zafer olarak değerlendiriyor. Buteflika’nın sağlık gerekçesiyle görevden uzaklaştırılması görevi Anayasa Konseyi’nin yetkisi dahilinde bulunuyor. Bu organın da uzun zaman önce sözkonusu maddeyi uygulamaya koyması gerekiyordu.

Cezayirlilerin önemli bir kesimi, ordunun Buteflika’ya sırt dönmesini, mevcut sistemi koruma amaçlı olduğuna dikkat çekiyor. Zira Buteflika’nın kurduğu rejimde, gerçek iktidarı ordu elinde tutuyor. Ulusal bütçenin dörtte birinin orduya tahsis edilmesi de bunu kanıtlıyor.

Ordu, protesto eylemlerinin başından bu yana geride durmayı tercih etti. Bu durum, kimi zaman ordunun halkının yanında yer alabileceği şeklinde yorumlandı. Ancak son açıklama ardından genel kanı, siyasi temsilcilerin kaybettiği, ancak sistemin sağlam bir şekilde yerinde kalmaya devam edeceğine işaret ediyor.

Eğer 102’nci madde uygulanırsa Senato Başkanı Abdulkadir Bensalah, en az 45 gün boyunca devletin başına geçecek. Buteflika’ya çok yakın bir isim olan 76 yaşındaki Bensalah, 17 yıldır senatonun başında bulunuyor. Diğer bir ifadeyle, Bensalah’dan bir alternatif sunması beklenmiyor. Aksine, aynı rejimin temsilciliğini yapacağı belirtiliyor.

Cezayir halkı arasında öne çıkan endişeye göre, ordu kurnaz bir şekilde sistemi koruma hakkını kullanıyor. Buteflika’nın iktidar dışı bırakılması ardından, ordunun eylemleri bastırmak için güç kullanabileceğinden endişe ediliyor.

Bundan 30 yıl önce, Ekim 1988’de büyük protesto eylemleri ülkeyi sarstığında, ordu tarafından kanlı bir şekilde bastırılmıştı. 500’ü aşkın kişi ölmüş, kitlesel tutuklamalar ve işkenceler yaşanmıştı.