Covid-19 yayılıyor, aşı için çağrılar arttı

Covid-19 dünya genelinde 315 bini aşkın kişinin hayatına mal olurken, çok sayıda ülke bulunacak aşının küresel kamu malı olması ve herkesin erişebilmesi çağrısında bulundu.

Aralık ayında Çin’de ortaya çıkan yeni koronavirüs dünya genelinde yayılmaya ve can almaya devam ediyor. Şimdiye kadar teşhisi yapılmış 4 milyon 437 bini aşkın vaka bulunuyor. Hayatını kaybedenlerin sayısı da 315 bini aştı. Ancak gerçek bilançonun çok daha ağır olduğu tahmin ediliyor. Zira testler halen sınırlı bir şekilde yapılıyor ve bilançolar genellikle hastanelerde gerçekleşen ölümleri kapsıyor.

ABD vaka ve ölü sayısı konusunda virüsten en fazla etkilenen dünya ülkesi olarak kalmaya devam ediyor. Bu ülkede vaka sayısı 1 milyon 487 bine yaklaşırken, 89 bin 600’e yakın kişi hayatını kaybetti. En fazla yaşanan ölümler konusunda ABD’yi 34 bin 636 ile Birleşik Krallık, 31 bin 908 ölümle İtalya, 28 bin 108 ile Fransa ve 27 bin 650 ile İspanya takip ediyor.

ABD’yi vaka sayısında 290 bin 678 ile Rusya takip ederken, bu ülkede sadece 2 bin 722 kişinin ölümü resmi olarak bildirildi.

WHO TOPLANTISINDA HERKES İÇİN AŞI ÇAĞRISI

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) salgın nedeniyle tarihin ilk sanal yıllık genel kurul toplantısını yaptı. Toplantıda bir çok ülke salgına karşı bulunacak aşının kamu malı olması ve WHO’nun pandemilere daha iyi yanıt olabilmesi için reformdan geçirilmesi gerektiğini ifade etti.

Toplantının açılışını yapan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, WHO’nun tavsiyelerini dinlemeyen ülkeleri eleştirerek, dünyanın farklı stratejilerin bedelini ödemekte olduğunu kaydetti. Guterres, “Sonuç olarak virüs tüm dünyaya yayıldı ve şimdi daha yıkıcı etkileri olabilecek Güney ülkelerine doğru yöneliyor” dedi.

ABD ile gerilim halindeki Çin Cumhurbaşkanı Şi Cinping, olası bir aşının “küresel kamu malı” olacağını temin ederek, ülkesinin iki yıllığına Covid-19 ile küresel mücadele için 2 milyar dolar ayıracağını ifade etti.


Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da aşının bulunması halinde “herkesin erişim sağlayabileceği küresel kamu malı olacağını” söyledi.

WHO’DAN SORUŞTURMA AÇIKLAMASI

ABD Başkanı Donald Trump’ın sık sık hedef aldığı WHO da bir pandemiye ilişkin yanıtları üzerine uygun zamanda “bağımsız” bir soruşturma başlatacaklarını bildirdi. WHO’nun Genel Müdürü Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Çıkarılan tecrübeler ve dersleri incelemek, ulusal ve küresel düzeyde pandemilere hazırlık ve yanıt halinin iyileştirilmesine yönelik tavsiyelerde bulunmak için mümkün olan en uygun zamanda bağımsız bir değerlendirme başlatacağım” dedi. Çin Cumhurbaşkanı da salgının bitmesi ardından soruşturmadan yana olduğunu belirtti.

GEVŞETİLEN EVDE KALMA TEDBİRLERİ

194 ülkenin katıldığı toplantının yapıldığı sırada bir çok Avrupa ülkesinde evde kalma tedbirlerinin esnetilmesinde yeni bir aşamaya geçildi. Avrupa’da salgının ilk ve en şiddetli vurduğu ülke olan İtalya’da teraslarda kahve içme zamanı geldi.

Evde kalma kuralları Yunanistan’dan Belçika’ya oradan Portekiz, Fransa ve Almanya’ya kadar çok sayıda Avrupa ülkesinde esnetilmeye devam etti.

Genel olarak virüse karşı ilaç beklenirken dünya genelinde ekonomileri kurtarmak için çabalar harcanıyor. Bu konuda acele edilmesinin ikinci bir dalgaya yol açmasından endişe ediliyor.

TÜRKİYE’DE İKTİDARIN ÇIKARLARINA GÖRE KRİZ YÖNETİMİ

Türkiye’de başından beri AKP-MHP iktidarı, başından beri tamamen ekonomik ve siyasi çıkarlarına dayalı olarak krizi ele aldı.

Resmi verilere göre 17 Mayıs itibariyle 149 bin 435 vaka tespit edildi, bunların 4 bin 140’ı hayatını kaybetti. Türk hükümetine göre vaka ve ölümlerde son günlerde sürekli bir düşüş var.

İŞÇİLER TEHDİT ALTINDA

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği, 11 Mart ve 10 Mayıs arasında en az 128 işçinin salgından dolayı yaşamını yitirdiğini raporlaştırdı. İSİG, işçilerin sağlıksız koşullarda korumasız bir şekilde çalışmaya devam ettiğini vurguladı. Aynı raporda salgının ikinci ayında bir yandan ‘evde kal’ çağrıları, diğer yandan hafta sonları ve resmi tatilleri kapsayan sokağa çıkma yasaklarının ilan edildiği anımsatılırken, ‘üretmeye mecburuz’ anlayışıyla işçilerin bugünlerde de işyerlerine gönderilmeye devam edildiği kaydedildi.

SALGIN CEZAEVLERİNDE İNTİKAM ARACINA DÖNÜŞTÜRÜLDÜ

İnsan hakları savunucuları iktidarın salgını hasta tutuklular karşısında bir “intikam aracı” olarak kullandığını belirtti. Mezopotamya Ajansı’na konuşan İnsan Hakları Derneği (İHD) verilerine göre, Türkiye cezaevlerinde 457’si ağır olmak üzere 1333 hasta tutuklu bulunuyor. İHD İstanbul Şube Başkanı Gülseren Yoleri, siyasi sebeplerden kaynaklı cezaevinde olan hasta tutuklulara düşmanca bir yaklaşım sergilediğini ifade etti. Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Başkanı Şebnem Korur Fincancı, “İHD verilerinde 457 ağır hasta tutuklu var. Bu sayıya Kovid-19 salgınına yakalananlar da eklenmiş bulunuyor. Üstelik gerçek rakamları ne yazık ki bilme olanağına sahip değiliz. Bu da kaygılarımızı çok fazla arttırıyor. Hasta tutukluların durumunu bir bütün düşündüğümüzde devlet yaşam hakkı ihlali suçu işliyor” dedi.

AVM’LER AÇIK, KÜLTÜR SANAT YASAK

HDP Eğitim Politikaları, Spor, Kültür ve Sanat Komisyonu Sözcüsü Sevtap Akdağ Karahalı, salgın sırasında AVM’leri açan AKP iktidarının kültüre ve sanat alanından ise intikam aldığı tepkisinde bulundu.

Kültür sanat alanının desteklenmesini isteyen Karahalı, “Bu arada gösteri sanatlarını sadece AVM’lere hapseden başka bir süreç de arka planda sessizce işlemektedir. Kültür ve sanat; adeta virüs merkezleri olan dev AVM binalarında değil, salgına karşı tüm önlemlerin alındığı halka açık sinema ve tiyatro salonlarında, açık hava meydanlarında olmalıdır” diye ekledi.

TRUMP EKONOMİSİ İÇİN BASTIRIYOR

ABD’de Donald Trump, hızlı bir şekilde “normale dönüş” için dayatmalarda bulunuyor. Ülkenin üç büyük otomobil devi, bu Pazartesi günü üretime yeniden başlayacaklarını duyurdu. Ancak mesafeyi korumanın zor olduğu montaj zincirine ilişkin ciddi endişeler var.

Merkez Bankası’nın patronu Jerome Powell ise faaliyet düşününün yüzde 20 ila 30 olabileceği tahmininde bulunurken, sosyal güvenliğin sınırlı olduğu ülkede işsizliğin yüzde 20 veya 25’e çıkabileceğini belirtti. Ancak Powell’a göre ABD, 1930’lu yıllardaki Büyük Buhran’a göre bugün krize karşı koymak için daha iyi bir donanıma sahip.

HALK SAĞLIĞI DÜŞMANI BOLSONARO

Ekonomik kaygıyla evde kalma tedbirlerine şiddetle karşı çıkan yöneticilerin başında Brezilya’nın aşırı sağcı Cumhurbaşkanı Jail Bolsonaro geliyor. Bolsonaro, sosyal mesafeye uymadan eylem yapan yüzlerce taraftarını selamlarken, salgından olan 16 bini aşkın kişi konusunda tek kelime etmedi. Latin Amerika’nın en fazla virüsten etkilenen ülkesi olan Brezilya’da vaka sayısı 241 bin 80 olarak açıklanırken, en az 16 bin 122 kişi hayatını kaybetti.

HİNDİSTAN EVDE KALMA TEDBİRLERİNİ UZATTI

Brezilya ve diğer bir çok ülkenin aksine Hindistan, Mart ayında başlattığı evde kalma tedbirlerini Mayıs ayı sonuna kadar uzattı. Ancak krizin başından bu yana en fazla günlük vaka sayısı ortaya çıktı. Hindistan’da resmi verilere göre vaka sayısı 96 bin 169’a, ölü sayısı 3 bin 29’a yükseldi. 1,3 milyar nüfuslu Hindistan, ekonomik faaliyetleri kolaylaştırmak için bazı esneklikler de getirebileceklerini duyurdu.

DÜNYANIN ÜÇÜNCÜ EKONOMİSİ JAPONYA RESESYONA GİRDİ

Dünyanın üçüncü ekonomisi olarak değerlendirilen Japonya da bir çok ülke gibi resmen resesyona girdi.