Eve hapsedilen dünyada benzeri görülmemiş 1 Mayıs

İşçi ve Emekçi Bayramı bu yıl, Covid-19 pandemisi nedeniyle eve hapsedilmiş dünya koşullarında karşılandı. Geleneksel kutlamalar yerine alternatif eylemler öne çıktı, Türkiye'de ise polis saldırısı altında kutlanıyor.

Dünyanın hiçbir yerinde geleneksel 1 Mayıs eylemleri öngörülmüyor. Milyarlarca insan koronavirüs pandemisi nedeniyle evde kalma tedbirleri altında yaşıyor. Koronavirüs, benzersiz bir ekonomik felakete de yol açarken, işçi sınıfı için yeni bir dönemin kapısını da açtı.

İşçi Bayramı, ABD, Kanada veya Avustralya gibi ülkeler hariç dünyanın çok sayıda ülkesinde resmi tatil günü olarak kutlanıyor. Pandemi nedeniyle hiçbir geleneksel yürüyüşün öngörülmemesi, sendika tarihi açısından da bir ilki ifade ediyor.

SOSYAL AĞLARDA 1 MAYIS SEFERBERLİĞİ

Sendikalar, bu yıl farklı biçimlerde eylemlere çağırdı. Sosyal ağlarda sanal seferberlikler, balkonlara veya bina cephelerine pankart veya dövizler asılması, çeşitli eylem biçimleri arasında yer alıyor. Avrupa’nın tüm ülkelerinde sendikalar, büyük dijital eylemlere çağırdı.

Bu eylem biçimleri, sokaklardaki geleneksel kitlesel gösteriler ve grevlerle aynı vurucu etkiye sahip olmasa da, katılımın da az olacağı anlamına gelmiyor. Dijital seferberliğin yanısıra, sivil toplum örgütlerinin güç dengesinde ağırlığını koyabilmesi için daha etkili ve güçlü eylem biçimleri geliştirmek için tartışmalar yürütüyor. Henüz ne zaman biteceği kestirilemeyen Covid-19 salgını sona erse bile etkilerinin uzun bir dönem devam etmesi bekleniyor. Kriz işçi mücadelesi için fırsatlar olduğu kadar büyük tehlikeler barındırıyor. Bu krizi fırsat bilen iktidarlar, hem gözetim hem de tahakküm olanaklarını arttırmaya ve kalıcılaştırmaya çalışıyor. Sivil toplumun da hem bugünün koşullarında yaratıcı eylemlerde bulunmaları, hem de pandemi sonrası krizlere güçlü hazırlık yapmaları, hayati bir gereklilik olarak kendisini dayatıyor.

TOPLUMUN GÖRÜNMEZLERİNE VURGU

Sendikalar bu yıl ayrıca “toplumun görünmezleri” olarak tanımlanan sağlık çalışanları ya da kasiyerlerin önemine vurgu yapıyor. Zira bu kesim, pandemi sırasında hayatları pahasına çalışmaya devam ediyorlar.

EKONOMİLER ÇÖKTÜ, İŞSİZLİKTE PATLAMA

1 Mayıs ayrıca onlarca milyon kişinin işsiz kaldığı bir döneme denk geldi. Koronavirüs nedeniyle sadece Mart ortasından bu yana ABD’de 30 milyonu aşkın kişi işsizlik ücreti için başvuruda bulundu. Bu bir rekoru ifade ediyor. ABD ekonomisinde de tarihi bir gerileme yaşandı. 10 yıllık kesintisiz bir büyüme ardından ilk çeyrekte yüzde 4,8’lik gerileme gerçekleşti.

Avrupa ekonomileri de alt üst oldu. Pandemi kontrol altına alınamıyor ve gelecek perspektifleri karamsar. Euro Bölgesi’nde yüzde 3,8’lik benzeri görülmemiş bir düşüş yaşandı. Euro Bölgesi böylece kurulduğu 1999’dan bu yana en önemli ekonomik gerilemesi ile karşı karşıya kaldı.

Avrupa’da İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana yaşanan bu en ağır ekonomik krizde, milyonlarca kişi kısmi işsizliğe düştü. Euro Bölgesi’ndeki işsizlik Mart ayında yüzde 7,4’e çıktı. Şubat ayında yüzde 7,3 olarak kayda geçmişti.

Borsalar da kırmızı görürken, ülke ekonomileri yarım yüzyılın en ağır çöküşüyle karşılaştı. Fransa’da ilk çeyrekte gayrı safi milli hasıla yüzde 5,8’lik bir çöküş yaşadı. Bu durum, 1949’dan bu yana en güçlü düşüşü ifade ediyor. Fransız ekonomisinin resesyona girdiği son verilerle bir kez daha doğrulandı.

İspanya hükümeti ekonominin 2020'de yüzde 9,2 oranında küçüleceği, işsizliğin yüzde 19'a tırmanacağı tahminde bulundu. İtalya’da ilk çeyrekteki küçülme yüzde 4,7 olarak kayda geçti. Avusturya’da gayrı safi milli hasıla yüzde 2,5 oranında küçülürken, Euro Bölgesi’nin en büyük ekonomisi Almanya’nın tahminlerini 15 Mayıs’ta açıklaması bekleniyor. Almanya’da işsizlik yüzde 13,2’ye yükseldi.

ATİNA’DA 1 MAYIS KUTLAMASI

Evde kalma tedbirleri ya da daha sert sokağa çıkma yasalarına rağmen bir çok ülkede, sosyal mesafe kurallarına uyularak sokak gösterileri de yapıldı.

1 Mayıs Dünya Emekçiler Bayramı Yunanistan'ın başkenti Atina'da sokağa çıkma yasağına rağmen yüzlerce insanın katılımıyla Yunan parlamentosu önündeki Syntagma Meydanında kutlandı.

Covid-19 salgını nedeniyle evde kalma tedbirlerinin uygulandığı ülkede, ellerinde bayrak ve flamalarla sosyal mesafe kuralına uyarak kutlama yaptı. Eylemde renkli görüntüler oluştu.

İSTANBUL’DA POLİS SALDIRISI

Türkiye’de pandemi sırasında da polis şiddetinde değişiklik olmadı. İstanbul Taksim meydanında yapılmak istenen 1 Mayıs kutlaması öncesi DİSK’in Beşiktaş’ta bulunan merkez binası polislerce ablukaya alındı. Daha sonra, sembolik olarak Taksim’de yapılmak istenen 1 Mayıs kutlaması sırasında DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu’nun da aralarında olduğu en az 25 kişi gözaltına alındı.

PARİS'TE 1 MAYIS EYLEMİNE POLİS SALDIRISI: 5 GÖZALTI

Fransa'nın başkenti Paris’te 1 Mayıs’ta eylem yapmak isteyen Türkiyeli devrimci grup Comité de Solidarité avec Grèves et Résistance (Grev ve Direnişlerle Dayanışma Comitesi) aktivistler Republique meydanında polis müdahalesiyle karşılaştı. Eylemde 5 kişi gözaltına alındı: Muzaffer Genç, Mehmet Sarar, Remi Duman, Tayfun Altıntaş ve Julide.