Fransa’da hak gaspı kararnamelerine karşı sendikalar bölündü

Fransa’da cumhurbaşkanına Çalışma Yasası’nda kararnameyle ‘reform’ yetkisi verilmesi ardından çalışan haklarını gasp edecek 5 ayrı kararname duyurulurken, sendikalar 12 Eylül’de ülke çapında düzenlenecek protestolar konusunda bölünmüş durumda.

22 Eylül’de Bakanlar Kurulu’nda formalite icabı görüşüleceği kesinleşen kararnamelerle birlikte çalışanların birçok hakları işverenler lehine gasp ediliyor.

İŞTEN ÇIKARMA TAZMİNATLARI DÜŞÜRÜLÜYOR

Başbakan Edouard Philippe tarafından Matignon Sarayı’nda duyurulan değişiklikler arasında işverenlerin çalışanları haksız yere işten çıkarması durumunda ödeyeceği tazminatların düşürülmesi bulunuyor. İş Mahkemesi’ne gidecek haksız işten çıkarma davalarında, en az 2 yıl aynı şirkette bulunan çalışana işveren tarafından 6 ay yerine en fazla 3 ay maaş tazminat ödemesi cezası verilecek.

Bu tazminatlar daha sonra çalışılan süreye göre kademeli olarak artacak ama 30 yıl aynı işyerinde çalışan bir emekçi için ise en fazla 20 ay maaşla sınırlandırılacak.

Buna karşın ‘yasalara uygun bir şekilde’ yapılacak işten çıkarma durumunda çalışanlara ödenecek tazminatlar küçük bir miktar arttırılacak. Süresiz sözleşmeli bir çalışana çalıştığı her yıl için aylık maaşının 5’te biri yerine 4’te biri kadar tazminat ödenecek.

Kararnamelerle 50 çalışandan az istihdama sahip şirketlerde bile işveren ile çalışanlar arasında toplu müzakere yapılabilecek. Bugüne kadar bu tür şirketlerde sendikalaşma oranı yüzde 4 civarında idi. 20 ila 50 arasında çalışanı olan şirketlerde de seçilmiş bir çalışan aracılığıyla müzakere yapılabilecek.

İşten çıkarmalar durumunda itirazların en geç 1 yıl içerisinde yapılması zorunluluğu getiriliyor. Günümüzde ise mali nedenlerden işten çıkarmalarda itiraz süresi 1 yıl, diğer nedenlerle işten çıkarmalarda ise 2 yıl idi.

Çalışanlara ödenecek primlerin de müzakere edilmesini öngören kararnamelere göre ayrıca inşaat sektöründeki iş kontratlarının süreleri de farklı olabilecek.

Yine büyük şirketlerde varılacak uzlaşmaların geçerli olabilmesi için çalışanların en az yüzde 50’sini temsil eden sendika veya birliklerce onaylanması gerekecek. Bu oran halen yüzde 30.

SENDİKALAR BÖLÜNMÜŞ DURUMDA

Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un işsizliği düşürme hedefiyle kararnameler yoluyla yapacağı bu değişikliklere karşı ülkenin en büyük sol sendikası CGT tarafından 12 Eylül’de ülke genelinde protesto çağrısı yapıldı. Mart ayından bu yana özel sektörde çalışan temsiliyetinde CGT’yi geride bırakan ve liberal çizgiye yaklaşan CFDT ile UNSA gibi diğer büyük sendikalar ise eylemlere katılmıyor.

FO adlı işçi sendikası da 12 Eylül’deki genel protesto eylemine katılmayacağını duyurmuştu. Solidaires adlı sendika ise eylemlere destek verilmesi çağrısı yaptı.

Geçtiğimiz yıl François Hollande döneminde yapılan Çalışma Yasası değişikliklerine karşı aylar süren protesto gösterilerine CGT, FO ve Solidaires destek verirken, CFDT, CFTC ve UNSA gibi sendika birlikleri yasadaki bazı maddelerin istedikleri gibi olmasını gerekçe göstererek katılmamışlardı.