Haiti’de çete şiddeti: Ocak ayından beri en az 3 bin 661 ölü

Birleşmiş Milletler (BM), çete şiddetinin kasıp kavurduğu Haiti'de ocak ayından bu yana güvenlik güçleri ve çete şiddetinde en az 3 bin 661 kişinin öldürüldüğünü belirtti.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, Haiti’deki duruma ilişkin rapor vesilesiyle yaptığı açıklamada, “Bu anlamsız suçun bir sonucu olarak daha fazla hayat kaybedilmemelidir” dedi.

İnsan Hakları Yüksek Komiserliği tarafından derlenen son rapora göre, ocak ayından bu yana en az 3 bin 661 kişi öldürüldü ve 2023 yılında görülen yüksek şiddet seviyelerinde kalmaya devam etti. 

Yüksek Komiserlik sözcüsü Ravina Shamdasani, basın brifinginde, “Alarm veriyoruz. Yasadışı silahlar Haiti'ye ulaşmaya devam ediyor” derken,  “insani yardım çağrılarının kronik yetersiz fonlamadan yoksun” olduğunu kaydetti.

Ocak-haziran dönemini kapsayan raporda, Port-au-Prince'teki polis operasyonları ve devriyeleri sırasında en az 36'sı çocuk olmak üzere 860 kişinin öldürüldüğü ve 393 kişinin yaralandığı belirtiliyor. 

Raporda bunun “aşırı, haksız ve orantısız güç kullanımı teşkil edebileceği” kaydediliyor. 

SİLAH AMBARGOSU ÇAĞRISI

BM, Haiti'de güvensizlikle mücadelenin “mutlak bir öncelik” haline getirilmesi çağrısında bulunarak Haitili yetkililer ve uluslararası toplumu daha fazla harekete geçmeye davet ediyor.

Volker Türk, özellikle “Güvenlik Konseyi tarafından uygulanan hedefli silah ambargosu, seyahat yasağı ve mal varlıklarının dondurulmasının kapsamlı bir şekilde uygulanması” çağrısında bulunuyor. 

Sözcü Shamdasani de, “Silah ve mühimmat, başta ABD olmak üzere Dominik Cumhuriyeti ve Jamaika üzerinden ülkeye girmeye devam ediyor” açıklamasında bulundu. 

600 BİN KİŞİ YERİNDEN EDİLDİ

Haiti’de uzun zamandır suç çetelerinin şiddeti hakim durumda. Ancak son aylarda durum daha da şiddetlendi ve insani krizi daha da ağırlaştırdı. BM'ye göre ülkede yaklaşık 600.000 kişi yerinden edildi. Ekim 2023'te BM Güvenlik Konseyi, Haiti polisine yardımcı olmak üzere Kenya liderliğinde bir Çok Uluslu Güvenlik Destek Misyonu'nun (MMAS) konuşlandırılmasına onay vermişti.

EKİPMAN VE PERSONEL İHTİYACI

Yüksek Komiser “Geçici Başkanlık Konseyi'nin kurulması, yeni bir geçiş hükümeti ve MMAS'ın ilk birliklerinin konuşlandırılması gibi son dönemde alınan tedbirleri” memnuniyetle karşıladı.  

Volker Türk, “Ancak Misyonun silahlı çetelerle etkin ve sürdürülebilir bir şekilde mücadele edebilmesi için yeterli ekipman ve personele ihtiyacı olduğu açıktır” diye ekledi. 

TOPLU TECAVÜZLER

BM raporunda ayrıca “başkent Port-au-Prince ve Artibonite ilinin yanı sıra yakın zamana kadar şiddetten büyük ölçüde kurtulmuş olan Ouest ilinin güney kesiminde işlenen son derece ciddi insan hakları ihlalleri ve suiistimal eğilimlerini” detaylandırıyor. 

Rapora göre cinsel şiddet mağdurlarının sayısı da yılın ilk yarısında arttı. Özellikle beş yaşından küçük çocuklara yönelik toplu tecavüzler yaşandığı belirtiliyor. 

BM'ye göre çeteler “cinsel şiddeti cezalandırmak, korku yaymak ve nüfusa boyun eğdirmek için” kullanıyor. Çetelerin uyguladığı şiddet ve artan haraçlar çiftçileri topraklarını terk etmeye zorlarken, BM ülkede 1.6 milyon insanın akut gıda güvensizliği ile karşı karşıya olduğunu tahmin ediyor.