Irak’ta iki parti oyun dışı kaldı: KDP ve Dava

Fransız haber ajansı AFP, Irak Cumhurbaşkanlığı’na Berhem Salih’in seçilmesi ve hükümet kurma görevinin Adil Abdul Mehdi’ye verilmesini, siyasetin geleneksel iki ağır topu KDP ve Dava’ya “ağır darbe” şeklinde yorumladı.

Irak Parlamentosu Salı günü Irak Cumhurbaşkanlığı görevi için YNK’nin adayı Berhem Salih’i seçti. Salih, hızlı bir şekilde hükümet kurma görevini Adıl Abdul Mehdi’ye verdi. Hem İran, hem de ABD’nin itiraz etmediği Mehdi’nin bir ay içerisinde bakan listesini sunması gerekiyor.

AFP’ye göre uzlaşmacı ve parti üstü yaklaşımın için Bağdat ve Güney Kürdistan’ın geleneksel partileri dışlandı. Parlamentodaki oylama Mesut Barzani’nin KDP’si için ağır bir yenilgi oldu. KDP’nin adayı Fuad Hüseyin sadece 22 oy alabilirken, Berhem Salih 219 vekilin desteğini aldı. KDP’nin bu yenilgisi, bir yıl önce fiyasko ile sonuçlanan bağımsızlık referandumundan sonraki ikinci büyük darbe oldu.

AFP Iraklı bir siyasi yorumcunun oylamaya ilişkin “İki partinin çöküş gecesi” ifadesini aktardı. Sözkonusu yorumcu, iki partiyi KDP ve Dava olarak işaret etti.

Paris Sosyal Bilimler Yüksek Araştırmalar Okulu EHESS’ten Adıl Bakawan, “2003’ten bu yana tekeline alana kadar kurumlara kadrolarını yerleştiren, Dava için benzeri görülmemiş bir başarısızlık” dedi.

AFP’ye göre 1960’lı yıllarda kurulan Dava partisi, hükümet yönetimini kaybederek sadece sembolik bir darbe almadı, anı zamanda Irak’ı dünyanın en yolsuz 12’inci ülkesi yaparak idari kurumlarda kadrolarını tasfiyelere açık hale getirdi.

AFP, uzlaşmacı olarak sunduğu Salih ve Mehdi seçiminin, 12 Mayıs genel seçimlerinin büyük galibi Şii lideri Muktada Sadr’ın istediği hükümet modeli ile de örtüştüğüne dikkat çekti. Sadr, aylarca partizan olmayan teknokratlardan oluşan bir hükümet istiyordu. Benzer şekilde dini lider Ayetullah Ali Sistani de teknokrat bir hükümetten bahsediyordu. AFP’ye göre Salih ve Abdul Mehdi’nin her ikisi de teknokrat ama kurumları reel olarak yönetmek için sağlam bir parti desteği ve toplumsal tabana sahip değiller. Bununla birlikte kendilerine sadık bir askeri güç de bulunmuyor. Bu nedenle, kendi etraflarında mümkün olduğunca fazla güç toplamaları gerekecek. Uzmanlara göre herkesin kendi payını talep edeceği bir koalisyonda, bakan sayısı da ikiye katlanabilir.

Irak uzmanı Fanar Hadad, genel anlamda KDP ve Dava’ya dayatılan yeni durumun, eski pratiklerden pozitif bir kopuşu ifade ediyor.

Singapur Üniversitesi’nde araştırmacı Haddad, Irak’ta şimdiye kadar diğer güçlere yer verilmeyen, büyük partilerin kazanımları ve kayıpları paylaştığı bir siyaset hakimdi. Haddad, “Bu gelişmeler Irak’ın 2003’ten beri karakterize olan bu siyasetten uzaklaştığını biraz daha gösteriyor” dedi.