Tüm dünyada 300 bin kişinin yaşamını yitirmesine yol açan Covid-19 salgınının başından bu yana birçok ülke, diğer ülkelere yaptıkları tıbbi malzeme yardımlar üzerinden etkinlik kurmaya çalışıyor. Türkiye ve diğer birçok ülkenin aslında kendi sağlık çalışanlarının dahi maske bulamadığı bir ortamda bazı Avrupa ülkelerine ‘sözde’ yaptıkları yardımlar çokça tartışılmıştı.

BİRDEN FAZLA ÜLKEYE GÖNDERİLDİ

Sembolik sayıdaki birkaç ton tıbbi yardımı kullanarak ‘sağlık diplomasisi’ yapmaya çalışan ülkelerden biri de, Mısır.  100 milyonu aşkın nüfuslu Mısır’da ‘resmi rakamlara göre’ şimdiye kadar 10 bin civarında yeni tip korona virüsü vakası görülürken, ölü sayısı 600’e yaklaşıyor.

Ülkenin içinde bulunduğu ekonomik zorluklar ile sağlık sistemindeki açıklara rağmen Nisan ayında ABD’ye 200 bin maske ile 48 bin galoşun da bulunduğu 4 tonluk tıbbi yardım yapmıştı. Üzerinde ‘Mısır halkından Amerikan halkına’ yazılı kasalarda gönderilen yardımlara dair videolar, cumhurbaşkanlığı tarafından bol bol yayınlanmıştı.

ABD’deki bazı Kongre üyelerinin bol bol övdüğü bu yardımların benzerleri Çin, Büyük Britanya, İtalya ve Sudan gibi ülkelere de gönderilmişti.

KENDİ ÜLKESİNDE HAZIRLIKLI MI?

Ancak ülke içinde bu ‘sağlık veya maske diplomasisinin’ benzer etkiyi yaratmadığı ve tepki çektiği bildiriliyor. Şimdiye kadar resmi verilere göre 10 bini aşkın vakanın tespit edildiği iddia edilen ülkenin bizzat kendisinin hazırlıksız olması nedeniyle eleştiriliyor.

Mart ayında Sağlık Bakanı Hala Zayed’in Pekin’e giderek Çin ile, nisan ayında ise İtalya’ya giderek Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio’ya maske ve eldiven yardımlarını bizzat teslim ederek ‘dayanışma göstermesi’ sosyal medyada büyük tepki çekmişti.  Mısırlı sosyal medya kullanıcıları, ülkenin sağlık kurumlarında medikal materyal sorununun gündemde olduğu bir dönemde yapılan bu yardımları ağır sözlerle eleştirmişti.

Aynı zamanda iç kamuoyunu kazanmayı amaçlayan bu ‘sağlık diplomasisinin’ ülkedeki sağlık kurumlarının durumu ve yönetimin salgınla mücadelede boşluğu dolduramaması nedeniyle başarısız olduğu görülüyor.

ABD’DEN 1,3 MİLYAR YARDIM ALIYOR

Bu siyasetle Mısır’ın, kendileri bizzat dışarıdan gelecek on milyarlarca dolara bağımlı olan ancak bu tür fırsatları propaganda malzemesi olarak kullanan Türkiye gibi ülkelerden farklı olmadığı anlaşılıyor. Zira 4 ton tıbbi yardım ile övünülen Kahire’de yönetim, sadece ABD’den yıllık 1,3 milyar askeri yardım alıyor. 

ULUSLARARASI İMAJI DÜZELTMEYE YETMİYOR

Uzmanlara göre, Mısır’ın ‘uluslararası alandaki imajını düzeltme’ amaçlı bu ‘maske diplomasisi’ istenen sonucu almayacak. Beyrut Carnegie Ortadoğu Merkezi’nden Yezid Sayigh’e göre, bu iletişim çabaları başarılı değil. AFP’ye konuşan Sayigh, uluslararası alanda imaj düzeltecek olanın salgınla mücadelede başarılı olmak ve kötü giden ekonomiyi yeniden düzeltmek olduğunun altını çizdi.

Kimi uzmanlar ise, komşu ülke Etiyopya’nın Nil nehri üzerinde kuracağı dev bir barajın Mısır’da yaratacağı olası su sorununa karşı uluslararası alanda destek toplanması amaçlanıyor. Bu konuda iki ülke arasında 9 yıldır süren müzakerelerde sonuç alınabilmiş değil.

ÜLKEDEKİ EKONOMİK SORUNLAR DAHA DA AĞIRLAŞIYOR

Tüm bunlar olurken, Mısır’ın ekonomisinde 2011 sonrasında yaşanan durgunluk ve artan işsizlik son yıllarda kısmen azalmış olsa da istenilen düzeyde bir gelişmeden söz edilemiyor.

1 Temmuz 2019-30 Haziran 2020 arasındaki vergi yılı için daha önce yüzde 5,6 olarak öngörülen ekonomik büyümenin Covid-19 salgını nedeniyle en fazla yüzde 5,1 olabileceği duyurulmuştu. Ancak bu rakamlar mart ayı sonunda Plan ve Kalkınma Bakanı Hala el Said’in yaptığı açıklamaya dayanıyor ve bu ay başındaki tahminler, büyümenin yüzde 4,2 ile sınırlı olacağı yönünde. Üstelik Mısır, diğer ülkelere rağmen sokağa çıkma kısıtlamalarına ek olarak ekonomik üretimi durdurmadı.

Buna rağmen Covid-19 salgınından en çok etkilenen sektörlerden olan turizm ile sanayi üretiminin olumsuz etkileneceği bildiriliyor. Mısır yönetiminin kredi başvurusunda bulunduğu Uluslararası Para Fonu (IMF) ise büyümenin yüzde 2’ye kadar gerileceğini savunuyor.

Ülkedeki işsizlik oranı resmi rakamlara göre 2018’de yüzde 9,9’dan geçtiğimiz yıl yüzde 8’e kadar gerilemişti. Ancak gençler arasında işsizlik oranı halen yüzde 25’in üstünde. Öte yandan covid-19’un tetiklediği krizin etkisiyle işsizlik oranının yeniden yükseleceği öngörülüyor.