Nükleer anlaşma: Trump AB’ye şantaj mı yaptı?

Washington yönetimi, İran’ı resmi olarak nükleer anlaşmayı ihlal etmekle suçlamayan Avrupa’nın üç imzacı ülkesinden gelen otomobillere yüzde 25 gümrük vergisi uygulama tehdidinde bulundu.

Washington Post gazetesine göre ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Fransa, Almanya ve Birleşik Krallık’tan ithal edilen otomobillere yüzde 25 düzeyinde vergi uygulama tehdidinde bulundu.

2015’de yapılan nükleer anlaşmanın üç imzacı ülkesi Fransa, Almanya ve Birleşik Krallık, Salı günü İran’a karşı “ihtilaf çözüm mekanizmasını” devreye koyacaklarını bildirmişti. Bu mekanizma ile İran’a karşı uluslararası yaptırımların yolu yeniden açılabilecek.

Washington Post’a göre ABD yönetimi ilk kez dış politika amaçları çerçevesinde böyle bir tehdidi kullanıyor.

Gazetenin kaynaklarından biri Amerikan hükümetinin bu tutumunu “zorbalıkla alma” şeklinde değerlendirdi.

Gazete, Avrupa ülkelerinin haftalardır ihtilaf mekanizmasını başlatacakları yönünde mesajlar vermesine rağmen, Amerikan şantajının gerekli olmadığını not etti.

AB ülkeleri nükleer anlaşma kapsamındaki sözkonusu mekanizmayı, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerine ilişkin sınırlandırmaları kaldırmasını gerekçe olarak gösterdi. İran, ABD’nin 3 Ocak’ta Bağdat’ta İranlı general Kasım Süleymani’yi öldürmesinden iki gün sonra 5 Ocak günü, taahhütlerine ilişkin beşinci ve son aşamayı başlatmıştı. Diğer bir ifadeyle, nükleer yakıt üretiminde kullanılan santrifüj sayısında artık limit tanınmayacağı belirtilmişti. İran ise anlaşmayı ihlal eden tarafın, imzacı Avrupa ülkeleri olduğunu ve ABD’nin tehdidiyle böyle bir adım attığını savunuyor.

ZARİF: TRUMP AVRUPA ÜLKELERİNİ TEHDİT ETTİ

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Avrupalıların, Trump’ın şantajı ardından ekonomik çıkarları uğruna anlaşmadan geri kalanları kurban ettiğini belirtti.

Twitter üzerinde açıklamada bulunan Zarif, Washington Post’un haberine dikkat çekerek, “Trump, gizli bir şekilde Avrupalı otomobillere (ihtilaf çözüm mekanizmasını başlatmamaları halinde) yüzde 25 gümrük vergisi hakkı dayatacağı tehdidinde bulundu” ifadelerini kullandı.

Zarif, mekanizma için “Dostlarım, bu işe yaramayacak” diyerek, bunun yalnızca Trump’ın “iştahını daha da arttıracağını” ifade etti. Zarif, “Eğer kendi namusunuzu satmak istiyorsanız, buyurun. Ama ahlaki veya yasal büyük ilkelerle gösteriş yapamazsınız” diye ekledi.