CIA eski patronu Mike Pompeo, Dışişleri Bakanı olduktan sonra Ortadoğu turuna çıktı. Hafta sonu Suudi Arabistan ve İsrail ziyaretleri arından Ürdün’e geçen Pompeo, İsrailliler ve Filistinlileri siyasi diyaloga çağırdı. Pompeo’ya göre Gazze’deki son gösteriler, İsrail’e kendisini savunma hakkı veriyor.

ÜRDÜN’DE FİLİSTİN-İSRAİL SORUNUNDAN BAHSETTİ

Amman’da, Ürdünlü mevkidaşı Ayman Safadi ile bir basın toplantısı düzenleyen Pompeo, “İsrailliler ve Filistinlerin bir siyasi randevusu olmalı. Filistinlileri bu siyasi diyaloga yeniden başlamaları çağrısında bulunuyorum” dedi.

Ortadoğu’da barışın ABD açısından inanılmaz bir öncelik olduğunu savunan Pompeo, “bu inanılmaz derecede uzun ve önemli çatışmaya bir çözümün” gerekli olduğunu ifade etti.

Suriye konusunda da konuşan Pompeo, özellikle ülkenin güneyinde “çatışmasız alanlar”ın korunması konusunda Ürdün ile “tam anlaşma” içerisinde olduklarını belirtti.

İRAN’A KARŞI SUUDİ ARABSİTAN ZİYARETİ

CIA eski patronu Cumartesi günü, Suudi Arabistan’a ziyarette bulundu. Bu ziyaretten kısa bir süre önce Yemenli Husi milisleri Jizan kentine yönelik füze saldırısında bulunmuştu. Saldırıdan önce de Suudi Arabistan öncülüğündeki Arap Koalisyonu, Sana’da Husilere yönelik hava saldırısı düzenlemiş, onlarca kişi ölmüştü. ABD’ye göre Husilerin füze saldırısı, İran’ın bölgede artan tehdidine işaret ediyor.

“SUUDİ ARABİSTAN KATAR İLE SORUNLARINI ÇÖZMELİ”

Pompeo, Suudi Arabistan’ı başta Katar olmak üzere komşuları ile anlaşmazlıklarını çözmeye çağırdı. ABD’ye göre, İran özellikle Suriye ve Yemen’de etkisini arttırmak için Katar’ı da kullanıyor. Suudi Arabistan, Bahreyn, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri, İran’la ilişkilerini gerekçe göstererek Katar ile diplomatik ilişkilerini kesmişti.

ABD Dışişleri Bakanı Pompeo, İsrail’i de ziyaret etti. Bu ziyaretin de temel gündemi İran oldu. Pompeo, ABD'nin iki stratejik ittifakı olan hem Riyad hem de Tel-Aviv ziyaretinde Beyaz Saray’ın İran karşıtı tutumunu açıkça dile getirdi. Suudi Arabistan ve İsrail de, ABD gibi İran ile yapılan nükleer anlaşmaya karşı çıkıyor ve İran’ı «düşman » olarak görüyor.

İSRAİL: İRAN DURDURULMALI

Tel-Aviv’de basın toplantısı yapan Pompeo, İran’ın amacının Ortadoğu’ya hükmetmek olduğunu belirtti. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu da İran’ı “tek tek ülkeleri yutmak istemekle” suçladı. Netanyahu, “Tahran durdurulmalı, nükleer bomba projesi durdurulmalı, saldırıları durdurulmalı” dedi.

RİYAD’A GÖRE İRAN ‘DÜNYADAKİ EN BÜYÜK TERÖR SPONSORU’

Bu açıklamadan kısa bir süre önce Riyad yönetimi de İran’ı “dünyadaki en büyük terör sponsoru” olarak tanımladı. Riyad, İran’ın Yemen’de Husi isyancılarına silah sattığı, sanal ortamda sibersaldırı kampanyası yürüttüğü ve Esad rejimini desteklediğini ifade etti.

Pompeo, Cumartesi günü veliaht prens Muhammed bin Salman ile, Pazar günü de Kral Salman ve Dışişleri Bakanı Adel el Cubeyr ile görüştü. Cubeyr, ABD’nin nükleer anlaşmanın gözden geçirilmesi çabalarını desteklediklerini söylerken, Tahran’a karşı yaptırım çağrısında bulundu.

İran ile büyük güçler arasında Nisan 2015’te Viyana’da nükleer anlaşma imzalanmıştı. İran’ın atom bombası elde etmesi önüne geçmek için yapılan anlaşma, Batı’nın İran’a yönelik ekonomik yaptırımlarını kademeli olarak kaldırmayı öngörüyordu. Ancak ABD Başkanı Donald Trump, bu anlaşmayı bozacağı tehdidinde bulunuyor. Trump’ın 12 Mayıs’ta kararını açıklaması bekleniyor.

TEL-AVİV’DE FİLİSTİN SORUNUNU ES GEÇTİ

Pompeo, Tel-Aviv’deki temasları sırasında, eğer anlaşma değiştirilmezse, Trump’ın anlaşmadan çekileceğini söyledi. İsrail’deki görüşmeler sırasında Filistin sorunu sadece genel ifadelerle geçiştirildi. Pompeo, Beyaz Saray’ın “genel ve kalıcı bir barış” istediğini söylemekle yetindi.