Filistin Yönetimi ve Arap Ligi, ABD’nin arabulucu rolünü kaybettiği uyarısında bulunurken, birçok ülke çatışmalar konusunda endişeli.

İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜMÜ DE SAVUNDU

Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyan Donald Trump, aynı zamanda iki devletli bir çözümden yana olduğunu söylemişti. Ancak bu açıklama, Kudüs’ün tümüyle İsrail’e ait olduğu tezini güçlendirirken, Filistin halkının taleplerinin de reddi anlamına geliyor.

Açıklamasında tarafları ‘sükunete’ davet etmesi dikkat çeken Trump, yardımcısı Mike Pence’in önümüzdeki günlerde bölgeye gideceğini de duyurdu. Trump, her ne kadar kesin bir tarih vermese de Tel-Aviv’deki büyükelçiliğin Kudüs’e taşınması için talimat verdiğini ilan etti. Ancak bu taşınmanın yılları bulabileceği tahmin ediliyor.

CUMHURİYETÇİLER VE DEMOKRATLARIN BİR KISMI DESTEK VERDİ

Donald Trump’ın Salı günü duyurduğu ve dün resmen ilan ettiği kararı tüm dünyadan farklı tepkiler alırken, ABD Kongresi’nde çok sayıda seçilmişten destek gördü.

Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi Parti üyesi başkanı Paul Ryan, “Bu gün, çok uzun bir süredir bekleniyordu” diye konuştu. Ryan, Kudüs’ün İsrail’in ‘bölünmez başkenti’ olduğunu savunarak, Trump’tan daha ileri bir tutum sergiledi.

Kongre’nin Dış İlişkiler Komisyonu üyesi Elito Engel ise, İsrail hükümetinin zaten Kudüs’te olduğunu ve Trump’ın kararının ‘on yıllardır süren bir haksızlığın düzeltilmesi’ olduğunu iddia etti.

DEMOKRATLARIN ÇOĞU ‘ERKEN ALINMIŞ BİR KARAR’ OLDUĞU GÖRÜŞÜNDE

Her ne kadar bazı Demokrat Parti üyesi senatör ve Temsilciler Meclisi üyeleri destek verse de, partinin çoğunluğu Trump’ın kararına karşı çıkıyor.

Kararın ‘erken alındığını’ savunan Demokratlar, bunun bölgedeki şiddetin yeniden artmasına yol açacağı görüşünde. Temsilciler Meclisi’ndeki Demokrat Parti Grubu Başkanı Nancy Pelosi, kararın ‘gereksiz yere’ tansiyonun yükselmesine ve barışa ulaşmayı zorlaştıracağı uyarısında bulundu.

Cumhuriyetçi senatör John McCain ise, Trump’ın metoduna karşı çıktı. McCain, Kudüs’ün kesin ve sürekli statüsüne ilişkin kararın ancak uluslararası bir barış süreci kapsamında Filistin ve İsrail halkları tarafından alınabileceğini söyledi.

İSRAİL KARARDAN MEMNUN

Trump’ın açıklamasını ‘selamlayan’ İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, kararın ‘tarihi’ olduğunu söyledi. Netanyahu, dünyadaki diğer devletlerin de ABD’yi ‘örnek alarak’ büyükelçiliklerini Kudüs’e taşımalarını istedi.

ABBAS: BARIŞ ÇABALARINI TOPRAĞA GÖMÜYOR

Karara tepki gösteren Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, ABD’nin iki taraf arasındaki arabulucu rolünü uzun süre sürdüremeyeceğini duyurdu. Abbas, “kabul edilemeyecek ve hoş olmayan bu önlemler bilinçli bir şekilde tüm barış çabalarını toprağa gömüyor” uyarısında bulundu.

ARAP LİGİ: AMERİKALILARIN TARAFSIZLIĞINA OLAN GÜVENİ SARSTI

Arap Ligi Genel Sekreteri Ahmed Ebu el Gayt ise, kararın Arap-Amerikan ilişkilerine ve ABD’nin Filistin-İsrail arasında arabuluculuk rolüne vurulmuş bir darbe olduğunu söyledi. Trump’ın kararının Arapların Amerikalıların ‘tarafsızlığına’ olan güvenini sarstığını söyleyen El Gayt, kararı kınadıklarını duyurdu.

HAMAS: ABD ÇIKARLARI İÇİN CEHENNEMİN KAPILARINI AÇACAK

Hamas’tan yapılan açıklamada, ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararı sert bir dille kınandı. Kararın ABD’nin ‘Bölgedeki çıkarları için cehennemin kapılarını açtığı’ vurgulayan Hamas üst düzey yöneticisi İsmail Raduan, Müslüman ülkelere de çağrıda bulundu.

Hamas yöneticisi, tüm ‘Arap ve Müslüman ülkelerin’ Amerikan büyükelçilikleriyle ekonomik ve siyasi ilişkileri kesmesi ve Amerikan büyükelçilerinin sınırdışı etmeleri çağrısı yaptı. Hamas’ın açıklamasında ‘ABD’yi bölgede gömme’ çağrısı yapılması dikkat çekti.

ABD DİPLOMATLARINI SEYAHATLAR KONUSUNDA UYARDI

Trump’ın kararı ardından ABD Dışişleri Bakanlığı, büyükelçiliklerine gönderdiği bir yazıyla diplomatları uyardı. Yazıda, İsrail ve Filistin’e yapılacak ve zorunlu olmayan tüm seyahatlerin 20 Aralık tarihine kadar ertelenmesi istendi.

FRANSA KARARI DESTEKLEMEYECEK!

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da, Trump’ın kararının doğru olmadığını ve ülkesinin bu kararı desteklemeyeceğini duyurdu.

HER İKİ HALK DA BAŞKENT OLARAK KABUL EDİYOR

Donald Trump’ın Filistinlilerin ve dünya ülkelerinin sert tepkisini çeken bu kararı, ABD’nin Ortadoğu politikasında önemli bir değişim olarak görülüyor. Filistin ve İsrail halkları arasındaki sorununda en önemli çözümsüzlük noktalarından biri Kudüs’ün statüsüydü.

1967’de çoğunluğunu Arapların oluşturduğu Kudüs’ün doğu kesimini işgal eden İsrail, sonrasında da ilhak etmişti. İsrail, Kudüs’ün tümünün kendi toprakları olduğunu savunurken, Filistinliler ise Doğu Kudüs’ün kurulacak devletin başkenti olmasını talep ediyor.

İki halk arasındaki temel çözümsüzlük noktalarından olan Kudüs’te mevcut durumda çoğunluğu Yahudiler oluşturuyor. İsrail Merkezi İstatistik Bürosu verilerine göre 870 bine yaklaşan Kudüs nüfusunun 540 bini aşkınını Yahudiler oluştururken, geri kalan kısmı ise Müslüman ve Hristiyan Araplar.

Ancak nüfusun büyük çoğunluğu Filistin halkının başkent yapmak istediği Doğu Kudüs’te yaşıyor. Burada yaşayan 500 bin kadar kişinin 300 bin kadarı Filistinli.