Trump’un İran ile nükleer anlaşmayı iptal kararına kim ne dedi?

ABD Başkanı Donald Trump’un İran ile nükleer anlaşmasını iptal ettiğine ilişkin yaptığı açıklamadan sonra birçok Avrupa ülkesi başkanlarından açıklamalar geldi.

Karara İsrail’den destek gelirken, anlaşmada yer alan Avrupa ülkeleriyle Avrupa Birliği’nden (AB) anlaşmanın ne olursa olsun korunması çağrısı geldi.

MOGHERİNİ’DEN İRAN’A ‘ANLAŞMAYA SADIK KALIN’ ÇAĞRISI

Trump’ın kararına tepki veren Avrupa Birliği Savunma ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, İran’a çağrıda bulunarak anlaşmayı uygulamaya devam etmesini istedi. Mogherini, İran yönetimine “Tıpkı bizler gibi siz de taahhütlerinize sadık kalınız” diye konuştu.

Roma’da konuşan Mogherini, nükleer anlaşmasının 12 yıllık bir diplomasi çalışmasının en üst noktası olduğunu vurgularken, “Anlaşma hepimizindir. Herhangi bir kimsenin anlaşmayı çözmesine izin vermeyin” demesi dikkat çekti.

ALMANYA, İNGİLTERE VE FRANSA’DAN ORTAK AÇIKLAMA

ABD'nin kararı iptal etmemesi için sürdürdüğü ikna çabaları sonuçsuz kalan İngiltere Başbakanı Theresa May, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ortak bir açıklama yaparak anlaşmaya bağlılıklarını bildirdi.

Üç lider adına Alman hükümet sözcüsü Steffen Seibert tarafından yayınlanan açıklamada, "ABD'nin kararına karşı İran'a itidal çağrısında bulunuyoruz; İran anlaşmanın getirdiği sorumluklarını karşılamayı ve tam iş birliğini sürdürmeli" denildi.

ABD’DEN YAPTIRIMLARA GİDİLMEMESİ İSTENDİ

Açıklamada, İran’ın bugüne kadar anlaşmada yer alan taahhütlerine uyduğu savunulurken, bunun anlaşmada kalınması için gerekçe olduğu belirtildi. ABD’nin anlaşmadan geri çekilmesine rağmen bugüne kadar oluşturulan mekanizmaları olduğu gibi bırakması istenilen açıklamada, ayrıca İran’a karşı anlaşmanın uygulanmasını zora koyacak önlemler alınmaması talep edildi.

YAPICI BİR ÇÖZÜM İÇİN ÇABALANACAK!

Ancak açıklamada, Trump’ın talebine gönderme yapılması dikkat çekti. Açıklamada, üç ülkenin liderleri ve dışişleri bakanlarının ‘daha yapıcı bir çözüm’ bulunması için tüm taraflarla görüşülmesinden yana olduğu vurgulandı.

MACRON: ÜZÜNTÜYLE KARŞILADIK

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Trump'ın kararın açıklamasının ardından resmi Twitter hesabından yaptığı açıklama ile  karardan üzüntü duyduklarını açıklamıştı.

Macronresmi Twitter hesabından yayınladığı mesajda, "Fransa, Almanya ve İngiltere ABD'nin anlaşmadan çekilmesini üzüntüyle karşılıyor. Nükleer silahsızlanma rejimi tehlike altında"  diye yazdı.

Macron Fransa ve Avrupalı müttefiklerinin görevinin İran nükleer anlaşmasını kurtarmak olduğunu da belirtti.

OBAMA’DAN ‘CİDDİ BİR HATA’ UYARISI

İran'la anlaşmayı görevde olduğu 2015 yılında imzalayan ve Tahran'ın nükleer programı yüzünden uygulanan yaptırımları kaldıran eski ABD Başkanı Barack Obama ise, Trump'ın kararının ‘ciddi bir hata’ olduğu yorumunu yaptı.

Obama, "Anlaşma olmazsa, ABD Ortadoğu'da yeni bir savaş ya da nükleer silah sahibi bir İran arasında baştan kaybedilmiş bir seçim yapmak zorunda kalır" uyarısında bulundu.

RUSYA: TRUMP PROVAKSYON PEŞİNDE

Rusya Federasyon Konseyi Dışilişkiler Komisyonu Başkan Yardımcısı olan senatör Vladimir Jabarov, Trump’ın İran’ın ‘yeniden atom bombası üzerine çalışması’ için provokasyon peşinde olduğunu savundu.

Devlet Duması Dışilişkiler Komisyonu Başkanı Leonid Zluski ise, ABD’nin anlaşmadan çekilmesinin ‘felaket olmadığını’ ancak ‘rahatsız edici’ olduğunu söyledi.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEO) nezdindeki Rus büyükelçi Mihail  Ulyanov ise, Trump’ın kararının anlaşmanın hemen çökeceği anlamına gelmediğini savundu. Ulyanov, müzakereler için kısa bir süre tanınacağını ve Rusya’nın ‘ABD’nin ayrılmasının sonuçlarını hafifletmek için’ çaba göstereceğini kaydetti.

İSRAİL KARARDAN MEMNUN

Karardan memnun olan ülkelerin başında ise İsrail geliyor. İsrail'in BM Büyükelçisi Danny Danon ise Trump'ın kararını ‘tarihi’ olarak niteleyerek,  "Ortadoğu'ya güvenlik ve istikrar getirecek yeni bir dönemin başlangıcının habercisi" yorumunu yaptı.

Danon, "Terörü destekleyen ve istikrarsızlığı körükleyen bu rejime karşı oluşturulacak birleşik bir hareket, bölgemizi ve tüm uluslararası topluluğu tehdit eden İran saldırganlığına bir son verecektir" diye konuştu.

SUUDİLER KARARI VE YAPTIRIMLARI ‘SELAMLADI’

Trump’ın kararına beklenen nadir desteklerden biri ise, İran’ın bölgedeki en keskin rakibi Suudi Arabistan’dan geldi. Kraliyet ailesinin görüşlerini yansıtan El Arabiya televizyonunda yapılan haberde, anlaşmadan geri çekilmesinin desteklendiği vurgulandı.

Haberde ayrıca, İran’a yönelik yeni yaptırım kararının da ‘selamlandığı’nın altı çizildi.