Diyarbakır 5 No’lu Cezaevi’nde, 14 Temmuz 1982’de insanlık dışı işkencelere karşı büyük ölüm orucunu başlatan PKK'nin öncü kadrolarından Mehmet Hayri Durmuş, Kemal Pir, Akif Yılmaz ve Ali Çiçek, Kürdistan ve Türkiye kentlerinde çeşitli eylem ve etkinliklerle anıldı.

BİNGÖL

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Bingöl İl Örgütü, “Berxwedan Jiyane” başlıklı panel düzenledi. Panele, Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) üyesi avukat Yusuf Çakas, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Parti Meclis üyeleri İsmail Kino ve Mustafa Mesut Tekik konuşmacı olarak katıldı.

DBP PM üyesi İsmail Kino, Diyarbakır 5 Nolu cezaevinin pilot bölge olarak seçildiğini belirterek, cezaevinde yaşananların Kürdistan'da devreye konulan politikalardan bağımsız olmadığını söyledi. Kino, “Temel amaç davadan vazgeçirmek ve utanılacak bir duruma getirmekti” dedi.

DBP PM üyesi Mustafa Mesut Tekik ise 14 Temmuz’daki direnişin 12 Eylül Darbesi’ne verilmiş bir cevap olduğuna dikkat çekerek, “Bu süreç, Mazlum’la başladı, 4’lerle devam etti” diye konuştu. Tekik, “Türk devleti 1926’da Zilan, 1938’de Dersim ve sonrasında farklı şekillerde Kürtlere karşı faşizan uygulamalarını devam ettirdi” dedi.

Panelin bir diğer konuşmacısı avukat Yusuf Çakas ise, “Eğer bugün burada isek, bunun sebebi,  14 Temmuz direnişidir. 14 Temmuz direnişi artık cezaevlerinde olmamalı. Bunun için herkes sorumluluk almalı ve bu sorumluluğu büyütmeli” diye konuştu.

BATMAN

Batman’da DBP ve 78’liler Girişimi tarafından Petrol İş Sendikası’nda panel düzenlendi. Panele HDP Batman Milletvekilli Necdet İpekyüz, görevden alınarak yerine kayyım atanan Batman Belediyesi Eşbaşkanı Songül Korkmaz, TJA, Barış Anneleri Meclisi, DBP PM üyesi Nurten Üzümcü, HDP Batman İl Örgütü ve çok sayıda kişi katıldı.

78’liler Girişimi’nden Şehmuz Doku, o gün yaşanan baskı, zulüm ve işkencenin günümüzde farklı bir şekilde devam ettiğini kaydederek, faşizme karış direnişin yükseltilmesi gerektiğini bunun için sürekli bir direniş halinde olunması gerektiğini söyledi.

O dönem işkence gören tutsaklardan olan Yaşar Kırca ise şunları söyledi: “5 nolu için ne söylesek az kalır. Teorik olarak çok şey yoktu ama muazzam bir bağlılık vardı partiye. Bugünlere gelene kadar büyük bedeller verildi çok kan döküldü.”

ADIYAMAN

HDP Adıyaman İl Örgütü, parti binalarında panel düzenledi. Moderatörlüğünü HDP Adıyaman Merkez İlçe Örgütü Eşbaşkanı Yeşim Camcı’nın yaptığı panelde, Büyük Ölüm Orucu direnişine dair hazırlanan sinevizyon gösteriminin ardından konuşmacılar söz aldı.

ANTEP

Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Antep İl Örgütü ve Antep 78'liler Girişimi'nin öncülüğünde panel düzenlendi. DBP Antep İl Örgütü binasında düzenlenen panele Antep 78’liler Girişimi üyeleri Mustafa Denktaş,  Müslüm Erikli ve Mustafa Kaplan, DBP Parti Meclisi (PM) üyesi Deniz Yıldız’ın yanında çok sayıda partili katıldı.

Burada söz alan Yıldız, “Mücadelemize yön veren, yolumuza ışık tutan 14 Temmuz direnişini gerçekleştiren yoldaşların anılarını her zaman mücadelemizde yaşatmak ve ideallerini yaşamsallaştırmak sözümüzü yineliyor, halklarımızın yiğit evlatlarının direnişlerini saygıyla selamlıyoruz” dedi. Panel, katılımcıların konuşmaları ardından sonlandırıldı.

İSTANBUL

HDP, TJA, Tutuklu ve Hükümlü Aileleri Hukuk Dayanışma Dernekleri Federasyonu (TUHAD-FED), 78'liler Girişimi, "14 Temmuz ruhuyla özgürlüğe yürüyoruz" şiarıyla, İstanbul'da bulunan Sultanbeyli, Esenler, Bağcılar ilçelerinde panel düzenledi. HDP Esenler ilçe binasında düzenlenen panele,  78’liler Girişimi’nden Celalettin Can katıldı.

78’liler Girişimi Sözcüsü Celalettin Can , “Türkiye’de 50’ye yakın akademisyeni ikna ettik. Bu 50 insanlarla Diyarbakır’a gittik açıklama yaptık. Daha sonra kendi aramızda tartıştık. Diyarbakır Cezaevi araştırması adına ‘hakikat komisyonu’ kurulması gerektiğini söyledik. Daha sonra çalışmalarımıza başladık. Bizimle olan akademisyenler sınır dışına ve daha birçok yere gitti. Çok sistematik çalışılıyordu. Bu çalışmanın böyle bir güzel yönü oldu. Birçoğu Kürt hareketinin bölücü olarak görüyorlardı. Bu görüşmelerde birçok kişi etkilenmişti. Ve benden daha çok Kürt hareketini savunmaya başlamışlardı” dedi.

Diyarbakır Cezaevi’ne girenlerin, “Diyarbakır Cezaevi anlatılmaz yaşanır” dediklerini anımsatan Can, “Onlar üzerinde yaşanan işkenceleri gördükçe aslında bu cümlenin, ‘yaşanılır anlatılamaz’ sözünün çok derin olduğunu hakikatten dehşetle fark ettik. Cezaevinde olanlar bile ne yaşadıklarını bilmiyorlardı. O kadar kötü bir tecrit vardı üzerlerinde. 10 cezaevinde 100 çeşit işkencenin olduğunu öğrendik. Bütün arkadaşlarla konuşma fırsatımız olamadı ama 70 tane işkencenin cezaevinde uygulandığını gördük” şeklinde konuştu.

Sultanbeyli’de bulunan HDP İlçe Örgütü’nde yapılan panele de Barış Anneleri İnisiyatifi üyeleri, HDP, DBP, TJA, TUHAD-FED ve 78’ler Girişimi temsilcileri yanı sıra çok sayıda kişi katıldı. Panele, müebbet hapis cezası verilen ve 30 yıl sonra cezaevinden çıkan Nurettin Adamış, TUHAD-FED adına Vediha Günay katılımcı olarak katıldı.

Vediha Günay, 14 Temmuz’da ve sonrasında yaşamını yitirenleri andıklarını ve mücadelelerine sahip çıktılarını ifade etti. Günay ayrıca Çağlayan’da bulunan İstanbul Adliyesi önünde tutuklular için her Perşembe günü protesto eylemi yapan annelerin eylemine sahip çıkma çağrısında bulundu.

Nurettin  Adamış, 14 Temmuz’un sadece geçmiş olmadığını belirterek “Ayrıca her gün yaşanması gereken bir umuttur” dedi. 14 Temmuz’un çokça yazılıp çizildiğini dile getiren Adamış, “Toplumun bilincidir. O bilinç olmadığı sürece toplum biter. Bu nedenle hep anlatılacak ve aktarılacaktır. Az evvel de ifade ettiğimiz üzere özgür olmak isteyen her insanın içinde yaşaması gereken bir ruhtur” diye kaydetti.

HDP Esenler İlçe Örgütü’nde yapılan panele ise panelist olarak uzun süre cezaevinde kalan yazar Fırat Can ve HDK İstanbul İl Eş Sözcüsü Erkan Tepeli katıldı.

Panelde söz alan Can, cezaevinde bulunan tutukların fikirleri ve amaçları nedeniyle cezaevine konulduğunu ifade etti. Bireysel bir kaygı ve adli bir vaka nedeniyle cezaevinde bulunmadıklarını dile getiren Can, “Sadece kendi aileleri için değil tüm Kürtler için bu fikir ve amaçları besliyorlar. Bu nedenle sahip çıkmamız gerekiyor" diye konuştu. 

ADANA

Adana'da gençler, Diyarbakır 5 No’lu Cezaevi’nde, insanlık dışı işkencelere karşı 1982 yılında verilen direnişin 40’ıncı yıldönümü dolayısıyla yazılama yaptı. Seyhan ilçesine bağlı Denizli Mahallesi'nde duvarlara "14 Temmuz ruhu Avaşîn'de yaşıyor", "Laz Kemal'in selamı gençliğin gücüyüz", "14 Temmuz direnişi" ve "Direnmek yaşamaktır" diye yazıldı.