İnsan Hakları Derneği (İHD) Ankara Şubesi, İç Anadolu bölge cezaevlerinde yaşanan 3 aylık hak ihlallerine ilişkin rapor hazırladı.
Rapor, şube binasında düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. Toplantıda konuşan İHD Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyesi Nuray Çevirmen, 2020 yılı Nisan-Mayıs-Haziran aylarında İç Anadolu Bölgesi’ndeki cezaevlerinde başta sağlık hakkı olmak üzere sorunların giderilmediğini, tutsakların gerek yasal düzenlemelerle gerekse Türkiye’nin imzaladığı uluslararası belgelerde güvence altına alınan “insanca yaşam” koşulların sağlanmadığını kaydetti.

165 BAŞVURU

Çevirmen, İHD Ankara Şubesi'ne 2020 Nisan-Mayıs-Haziran aylarında İç Anadolu Bölge Hapishaneleri için 123 kişi, diğer cezaevleri için 42 kişi olmak üzere toplam 165 kişinin başvurduğunu kaydetti. Çevirmen, İç Anadolu Bölgesi’nde bulunan Afyonkarahisar 1 Nolu Tipi, Aksaray T Tipi, Bolu F Tipi, Eskişehir L Tipi, Karaman T Tipi, Kırıkkale F Tipi, Kırşehir E T Tipi, Seydişehir E Tipi, Sincan Kadın, Sincan 1 Nolu L Tipi ve Tokat T Tipi Kapalı Cezaevi’nde yaşanan hak ihlallerini raporlaştırdıklarını açıkladı.

'SAĞLIK HAKLARI ENGELLENİYOR'

Raporda şu tespitler yer aldı:

“* Mahpuslar hastaneye gidemiyorlar, gidilebilen çok acil durumlarda ise 14 günlük karantina sürecinde tek başlarına karantina koğuşlarında kaldı. Tek başına yaşamını devam ettiremeyen mahpuslar tek başlarına kalamadıkları için hastaneye gidemedi.

* Talep edilmesine rağmen odalar dezenfekte edilmemektedir. Sadece 1 şişe çamaşır suyu verildi.

* Hastaneye gidip dönen ve karantinaya alınan mahpusların ihtiyaçları yeterinde karşılanmadı.

* Ağır hasta olan mahpusların sağlıklarının korunmasına dair taleplerine rağmen tedbirler alınmamıştır.

* Hasta olanların hijyen ve dezenfektan malzemeleri karşılanmadı.

* Mahpuslar pandemi sürecinde sağlık imkanlarından yeterince yararlanamamakta, ilaçlar zamanında verilmemekte, revire çıkmak isteyenlere ‘doktor gelmemiş, revir açık değil ya da sıra yok’ denilmektedir.

* Pandemi başlangıcında verilen çok sınırlı temizlik malzemeleri artık verilmemekte, yüzde 100 artan fiyatla ücretli olarak verilmeye başlandı.

* Salgın açısından önemli olmasına rağmen havalandırmaya çıkarılmamakta olan mahpuslar bulunmaktadır.

* Maske ve eldiven talep etmelerine rağmen verilmedi.

'İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELEYE UĞRUYORLAR'

İHD’nin belirlemelerine göre, 2020 yılı Nisan-Mayıs-Haziran aylarında İç Anadolu bölgesindeki cezaevlerinde en az 32 tutuklunun işkence ve kötü muameleye maruz bırakıldığı kaydedildi.

* Aksaray Cezaevi’nde tutuklulara kaba dayak, tekli hücre ve tehdit ve hakaret edildi.

* Bolu Cezaevi’nde bir tutuklunun darp edildi, hastaneye gitmesine izin verilmezken disiplin cezaları verildi.

* Kırşehir E Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutuklulara psikolojik baskı uygulandı, bazı tutuklular darp edildi. Tutuklulara ayakta sayım dayatılarak, kabul etmeyenler kötü muameleye uğradı.

* Seydişehir T Tipi Kapalı Cezaevi’nde kalan 6 tutukluya ‘ayakta sayım’ dayatılması ardından tutuklular açlık grevine başladı. Ayakta sayımı kabul etmeyen tutuklular darp edilirken, bir tutuklunun burnuna yumruk atıldı, bir tutuklunun kollarında morluk oluştu. Açlık grevinde olan 6 tutukludan ikisi tekli hücreye alınırken, vitaminler verilmiyor.

'İLETİŞİM KURMALARI VE GAZETELERİ ENGELLENİYOR'

* Tutuklulara görüş ve iletişim cezaları verilerek baskı uygulandı.

* Sosyal faaliyetlerin (spor, sohbet, kurs) tamamen durduruldu.

* Tutukluların telefon görüşlerinin tek bir kişiyle sınırlandırılırken, aileleriyle yaptıkları haftalık telefon görüşmeleri basit bahanelerle yaptırılmadı.

* Pandemi döneminde tutuklular berbere çıkarılmadı. Havalandırma kapıları geç açılırken, erken kapanması, kantinden alınmış olan radyolarının toplatılıp, geri verilmemesi gibi birçok ha ihlali yaşandı.

* Kitap, dergi ihtiyacı karşılanmadı, tutukluların odalarında bulunacak kitap sayısı sınırlandırıldı. Tutuklulara yollanan kitap ve dergilerin bazıları sakıncalı denilerek verilmedi.

* Yazınsal ve edebi çalışmalarının ancak el yazısı ile yazabilmeleri, bunların çoğaltılması için ücretli fotokopi çekme olanağı mevcut durumda kullandırılmadı.

* Tutuklulara Yeni Yaşam ve Evrensel gazeteleri yargı kararı olmamasına rağmen verilmedi.

* Tutuklulara gelen mektuplar ya verilmiyor ya da uzun zaman sonra veriliyor.

* Tokat T Tipi Kapalı Cezaevi’nde iletişim cezası olan tutuklular aile görüşmesi olmaması nedeniyle pandemi sürecinde haftalık 20 dakikaya çıkarılan telefon hakkından yararlandırılmadı.

KÜRTÇE ENGELİ

* Afyon 1 Nolu Kapalı Cezaevi’nde bir tutuklunun Kürtçe olarak yazdığı ve baskısı yapılan kitap ‘Kürtçenin yabancı dil kategorisinde’ olduğu değerlendirilerek kendisine verilmemiştir.”
Çevirmen, raporu açıkladıktan sonra, insan onuruna uygun davranılması ve tutsakların taleplerinin kabul edilmesi gerektiğini belirtti.