Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi'nde 23 yıldır ağır tecrit koşulları altında tutulan Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’a ağır müebbet hapis cezasına ilişkin başvuruyu 18 Mart 2014’te karara bağlamıştı. AİHM’in ihlal yaşandığına dair kararının uygulanması için Asrın Hukuk Bürosu da Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne (AKBK) 9 Ağustos 2022'de yeni bir başvuru gerçekleştirmişti.

Mezpotamya Ajansı’nın haberine göre başvuruda, Kürt Halk Önderi’nin özellikle “umut hakkından” yoksun bir şekilde cezaevinde tutulduğuna dikkat çekilmişti.

Avukatlar, "umut hakkının" sağlanması ve Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın tutukluluk süresinin dikkate alınarak serbest bırakılması yönündeki yapılan hukuku girişimlerin reddedildiğini hatırlatmıştı.

Başvuruda ayrıca Türkiye’nin Komite’nin 3 Aralık 2021 tarihli tavsiye kararlarına ve karara uyma çağrılarına ilişkin uygun adımların atılmadığına yer verilerek şu talepler sıralandı:

"* Türkiye'nin AİHM kararına uyması ve AİHM standartları ile uyumlu bir inceleme mekanizması kurulmasının sağlaması konusunda çağrıda bulunmaya,

* Türkiye’nin Eylem Planı’nı gözden geçirerek Öcalan/Türkiye kararında gerektirdiği genel önlemleri almaya çağırmaya,

* Genel önlemler konusunda aradan geçen 8 yıl 3 ay süreye rağmen adım atılmaması nedeniyle Türkiye'ye yönelik olarak Sözleşmenin 46/4. maddesinde öngörülen ihlal prosedürünün başlatılmasına karar vermeye davet etmekteyiz.”

Türk devleti Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan için Komite'ye yapılan başvuruya yanıt verdi. Türk hükümeti yanıtında Kürt Halk Önderi’nin “umut hakkı”ndan muaf tutulduğunu şu ifadelerle itiraf etti: "Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılan hükümlülerin şartlı salıverilmesinin mümkün olduğunu ancak istisnai olarak bazı suçlar bu olasılıktan muaf tutulmuştur.”

Türk devleti, daha önceki verdiği yanıtları tekrarlayarak, 1 Ekim 2021 tarihinde sunduğu Eylem Planı’na atıfta bulundu. Yanıtta, Eylem Planı'nda avukatların yaptığı başvuruda yer alan hususlara ayrıntılı yer verildiği iddia edildi.

Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD), İnsan Hakları Derneği (İHD), Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) ile Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı (TOHAV) da Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan ile tutsaklar Hayati Kaytan, Emin Gurban ve Civan Boltan için Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'ne, AİHM kararının uygulanması için başvuruda bulunmuştu.

Komite, 3 Aralık 2021'de kararını açıklamış ve “Öcalan-2” başlıklı kararında halihazırda indirilemez ve inceleme imkanı olmayan müebbet hapis cezasına çarptırılmış olup, tutuklu bulunan kişilerin sayısı hakkında bilgi istemişti.

Bakanlar Komitesi, Türkiye’yi genel tedbirlerin uygulanmasında kaydedilen ilerleme hakkında en geç 2022’nin Eylül ayı sonuna kadar bilgi sunmaya davet etmişti.

Komite’nin tanıdığı sürenin dolmasına az bir zaman kalırken Türkiye, bugüne kadar ne ağırlaştırılmış müebbet cezası alanların sayısına dair ne de “umut hakkının” sağlanması konusunda bir adım atmış değil.