Adalet Bakanlığı hasta tutsaklar için hazırladığı 8 maddelik genelge ile başsavcılıklara kişilerin talebi olmaksızın sağlık durumları ile ilgili resen tespit işlemi yetkisi verdi. Fakat bu karara dair henüz kamuoyuna yansıyan bir gelişme olmadı. İnsan Hakları Derneği (İHD) ise ulaşabildikleri kadarıyla Türkiye’deki cezaevlerinde hâlihazırda 651’i ağır olmak üzere 1517 hasta tutsak olduğunu defalarca dile getirdi. İHD yine Ocak ayını başında yaptığı açıklamada sadece 2022’de cezaevlerinde yaşamını yitiren 76 kişiden 35’nin hastalıktan kaynaklı hayatını kaybettiği bilgisini de paylaştı.

İDAMDAN AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBETE…

Van-Çatak doğumlu, 57 yaşındaki Emin Gurban da bu hasta tutsaklardan sadece birisi. Gurban 1996 yılında gözaltına alınıp “Devletin Birliğini ve Ülke Bütünlüğünü Bozma” suçlamasıyla 6 No’lu Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) tarafından hakkında 13 Haziran 2001’de idam kararı verilen bir tutsak. Gurban 25 yıl tutsak kaldıktan sonra dosyası Yargıtay’a taşınıyor ve usul eksiklikleri nedeniyle dosya bozuluyor. Kararın bozulduğu tarihlerde idam cezası da kaldırılıyor ve yapılan yargılama ile hakkında verilen idam kararı yerine Gurban’a ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası veriliyor, ceza Yargıtay’ca da onanıyor.

İç hukuk yolları tüketildikten sonra Emin Gurban’ın dosyası AİHM’e taşınıyor ve AİHM, 15 Aralık 2015'te ihlal kararı vererek uzun yargılama ile ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AHİS) kötü muamele ve işkenceyi yasaklayan maddesine aykırı olduğuna hükmediyor. Fakat verilen ihlal kararıyla yeniden yargılama için başvuruda bulunulsa da yerel mahkeme tarafından başvuru reddediliyor. Dosya AİHM’in vermiş olduğu kararın uygulanması için Anayasa Mahkemesi’nde fakat hala bir karar çıkmış değil.

Gurban 27 yıllık esaret hayatını ise sırasıyla Metris, Sakarya, Bursa, Gebze, Kocaeli cezaevlerinde geçiriyor. Son olarak Konya Cezaevi’ne sürgün edilen Gurban, hala Konya/Ereğli Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumu’nda bulunuyor.

MİDE KANSERİ RİSKİ OLAN BİR HASTALIK

Uzun yıllardır cezaevinde olan Emin Gurban, zamanla buradaki koşulların da etkisiyle çeşitli sağlık sorunları yaşıyor. Gurban doktor raporlarına göre mide kanseri olma riski taşıyor. Kanser riski taşımasından dolayı midesindeki yaradan da kaynaklı sürekli doktor gözetimi altında olması gerektiğine dair patoloji sonuçlarına da sahip. Ayrıca mide kanseri riski taşıyan Emin Gurban’ın beslenme vb. temel ihtiyaçlarının karşılanmasına dikkat edilmesi gerekiyor. Bu çerçevede güncel sağlık durumu göz önünde bulundurularak perhiz uygulanması da Gurban için hayati bir mesele. Zira doktorlar söz konusu hastalığın kendini sürekli yinelediğini Emin Gurban için hazırladıkları raporlarda belirtiyor. Bu sebeple beslenmeye dikkat edilmediği takdirde hastalık yeniden nüksedebiliyor.

Aynı zamanda safra hastalığı da olan Emin Gurban, 2018 yılında Kocaeli SEKA Devlet Hastanesi’nde safra ameliyatı oluyor. Fakat bu ameliyat sırasında hem kendisi hem de ailesi fiziki ve manevi anlamda mağduriyet yaşıyor. Gurban’a mevcut hastalığı için geç müdahale yapıldığı gibi ameliyat için götürüldüğü hastanede yatışı yapılmasına rağmen cezaevi yönetimi, ailesine birkaç gün sonra durumu bildiriyor. Kendi ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumdaki rahatsızlığı ailesine sonradan bildirildiği için refakatçi geç gidiyor ve hem hasta olan Emin Gurban hem de ailesi bu süreçte yıpranıyor.

9 SAAT KELEPÇE İLE KONYA’YA SEVK EDİLİYOR

Son olarak Emin Gurban 1 Aralık 2022 tarihinde rahatsızlanıyor. Durumu infaz koruma memurlarına bildirilip Kocaeli SEKA Devlet Hastanesi acil bölümüne kaldırılıyor. İlk müdahalede Emin Gurban’ın duyduğu ağrılara dair tespit yapılmadan tekrar cezaevine gönderiliyor.

6 Aralık 2022 tarihinde ise Emin Gurban vücudunun sağ tarafını hissetmediği gibi kusma ve birçok şikâyeti ile tekrar SEKA Hastanesi acil bölümüne sevk ediliyor. Acil bölümünden ise nöroloji bölümüne sevki yapılıyor. Nöroloji servisinde de hayati tehlike yaşadığı belirtilerek, boyun kısmındaki iki damar tıkanıklığı sonucunda, beyincik kısmında yüzde 70’lik bir alanda enfactus olduğu tanısı konuluyor. Tanı “Serebellar Felç Sendromu/ Serebrovasküler Hastalıklarda Beynin Diğer Vasküler Sendromları” olarak sağlık raporunda belirtiliyor.

Kocaeli SEKA Devlet Hastanesi’nde 6 gün müşahede altında kalan Emin Gurban’ın tedavisine Kocaeli Tıp Fakültesi’nde devam edilmesi kararı verilerek 12 Aralık 2022’de Kocaeli 2 No’lu Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumu’na gönderiliyor. Emin Gurban infaz kurumuna gönderildikten sonra şikâyetleri devam ediyor. Sürekli bir kusma ile birlikte başka şikâyetleri de baş göstermeye başlıyor. 14 Aralık 2022 tarihinde yapılan avukat ziyaretinde Emin Gurban’ın yaşamış olduğu zorluklar avukatı Elif Taşdöğen tarafından da gözlemleniyor ve bu konu üzerine avukat, hapishane idaresi ile görüşme yapıyor. Yapılan görüşme ile avukatına Emin Gurban’ın üniversite hastanesine sevk edileceği yönünde bilgi veriliyor.

Emin Gurban’ın Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne sevki beklenirken hasta tutsağ 15 Aralık 2022, gece 00.00’da infaz koruma memurları tarafından Konya Ereğli Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumu’na sevk edileceği bildiriliyor. Kendisi ve oda arkadaşları bu duruma itiraz etse de 16 Aralık sabah 06.00’da askeri bir ambulansa bindirilen hasta tutsak Gurban, kelepçeli olarak 9 saat yolculuk ile Konya/Ereğli Yüksek Güvenlikli Hapishanesi’ne sürgün ediliyor. Ölüm tehlikesi olmasına rağmen sevk edilmesine ilişkin avukatı, Ereğli Cumhuriyet Başsavcılığı’na şikâyette bulunuyor.

GÖREVİ KÖTÜYE KULLANMA SUÇU İŞLENDİ

ANF’ye konuşan Gurban’ın avukatı Elif Taşdöğen, yapılan sevk için şunları söylüyor: “Bu durumun yaşanmasına ilişkin kamu görevlisinin görevini kötüye kullanması ile işkence yasağının ihlal edilmesine ilişkin suç duyurusunda bulunduk. Mahpus, yolculuk boyunca hayati tehlike yaşadığı gibi 9 saat kelepçeli olarak yolculuk yapmak zorunda kaldı. Tedavisi için üniversite hastanesine acilen sevki gerekirken 9 saat uzaklıktaki bir cezaevine bu şekilde sürgün edildi. Bu konuda karar veren ve uygulayan kamu görevlileri açısından işkence ve kötü muamele suçunu oluşturmakta aynı zamanda tüm kamu görevlileri açısından da görevi kötüye kullanma suçu oluşmaktadır.”

Emin Gurban avukatıyla yaptığı son görüşmede; Ereğli’ye sevk edileceği zaman idareye sözlü olarak, ‘hayati tehlikesinin bulunduğunu, kendi ihtiyaçlarını gideremeyecek derecede sağlık sorunları olduğunu ve tedavi tamamlandıktan sonra sevk işlemlerinin yapılmasını’ ifade ettiğini ancak Kocaeli 2 no’lu idaresinin bunu kabul etmediğini aktarıyor.

Emin Gurban avukatına verdiği son bilgilere göre Ereğli’de 19 Aralık 2022 tarihinde hastaneye sevk edildiğini ancak hastalığı ile ilgili herhangi bir tedavi yapılmadığını, yalnızca darp-cebir raporu düzenlendiğini ve geri getirildiğini söylüyor. Kendi ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumda olduğunu, ayakta durmakta zorlandığını, temizlik ve gıda gibi temel ihtiyaçlarını gideremediğini bu nedenle de 3 kişilik koğuşa alınması ve mutlaka koğuş arkadaşı olması gerektiğini belirtiyor. Fakat yapılmış olan başvurulara rağmen yaşamını kendi başına idame edemeyen Emin Gurban, hala tek kişilik odada kalıyor.