Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), merkez üssü Mereş olan 10 kentte büyük can kaybına neden olan depremlerle ilgili hazırladığı raporu, basın toplantısıyla açıkladı. KESK Genel Merkezi'nde gerçekleşen toplantıda, “Yağma, rant, talan, ölüm! İşte sizin düzeniniz” ve “Yüzyılın felaketi değil, yüzyılın ihmali” yazılı pankartı açıldı.

DAYANIŞMAYA DİKKAT ÇEKİLDİ

Depremin üzerinden 9 gün geçtiğini ve can kayıplarının neredeyse 35 bine yaklaştığını ifade eden Bozgeyik, “On binlerce insanımız hastanelerde tedavi görüyor. Bu kara tablo içerisinde, bu zemheri soğuklarda bir nebze olsun yürekleri ısıtan, iktidarın yıllardır uyguladığı, deprem sırasında dahi vazgeçmediği kamplaştıran, ayrıştıran, partizan politikalarına karşın ülkemiz insanlarının dayanışması, sivil yardım ağlarının deprem illerini sarıp sarmalamasıdır” diye belirtti.

'İKTİDAR YARDIMLARI ENGELLİYOR'

KESK, bağlı sendikalar ve üyelerinin ilk andan itibaren ayağa kalktığını ve hızla yardım toplamaya başladığını dile getiren Bozgeyik, iktidarı, toplumsal dayanışma ağlarının, emek ve meslek örgütlerinin, demokrasi güçlerinin yardım çalışmalarını engellemekten, yardım kamyonlarına, yardım malzemelerinin bulunduğu depolara el koymaktan vazgeçmeye çağırdı.

 Bozgeyik, şunları söyledi: “Deprem bölgelerinden sadece depremden kaynaklı ölümler, acılar, trajik haberler gelmiyor, aynı zamanda tehlike çanlarını çalan başka haberler de geliyor. Son birkaç gündür yaşanan linç girişimleri, güvenlik güçlerinin sokaklarda ve karakollarda gerçekleştirdiği iddia edilen işkence vakaları ve bunun sonucunda gerçekleştiği belirtilen ölüm vakaları derhal ama derhal sonlandırılmalıdır.”

'CENAZELER ÖRNEK ALINMADAN TOPLU GÖMÜLÜYOR'

Cenazelerin örnek alınmadan, kimlik tespiti yapılmadan toplu olarak gömüldüğünü aktaran Bozgeyik, “Buna gerekçe olarak savcıların sayısının azlığı da gösterilmektedir. Gerekçeler ne olursa olsun, bu durum ileride ciddi hak kayıplarına neden olacaktır. Bu nedenle kimliklendirme, örnek alma ve daha sonra üzerinde çalışma yapma, fotoğraflama, ölü muayenesi, travma bulgusu arama, soğuktan kaynaklı ölümün olup olmadığını araştırma vb. çalışmalar azami düzeyde yapılmalıdır” dedi.

'OHAL DEĞİL AFET BÖLGESİ İLANI...'

 Bozgeyik, deprem sonrası bölgede Olağanüstü Hal (OHAL) ilan edilmesini doğru bulmadıklarını ifade ederek, şöyle konuştu: “OHAL yerine afet bölgesi ilan edilmesi gerekiyordu. Özellikle yağma talan söylemi üzerinden Hatay, Gaziantep bölgesindeki mülteci ve göçmenlere yönelik ırkçı saldırılar olduğunu görüyoruz. Karakolda işkence vakaları var. Önümüzde dönem bu OHAL uygulaması hem demokratik kitle örgütlerinin hem de emek meslek örgütlerinin kente giriş çıkışları, orada yapacakları faaliyetleri engellemeye dönük adımlar atmaya neden olabilir. Yine basın emekçilerin oradan halkın doğru haber alma özgürlüğünün engellenmesine tutumlar var. Özellikle muhalif medya çalışan arkadaşlarımızın bölgede uğramış oldukları çeşitli mobbing şiddet gibi uygulamalarla karşı karşıyayız.”

Açıklamanın ardından KESK’in son 4 günde deprem kentlerinde yaptığı incelemelerin yer aldığı rapor açıklandı.

 KESK’in deprem bölgesi ile ilgili raporu şöyle:

 
MEREŞ
"* Şu ana kadar sivil dayanışma ağları üzerinden çok sayıda yardım gelmekle birlikte bunların dağıtımında ve koordinasyonda sıkıntılar yaşanmaktadır.
 * Enkazlar da arama kurtarma ve yaşamını yitirenlerin naaşlarını çıkarmada yetersiz kalınmaktadır.
 * İl ve ilçelerde cemevlerinde daha derli toplu ve çok yönlü dayanışma ağları örüldüğü, buraların yüzlerce insanın sığınağı olduğu görülmüştür.
 
ELBİSTAN
 * Elbistan ilçesi ikinci depremde adeta yerle bir olmuş durumdadır.
 * Malatya Caddesi denilen şehrin en eski yerleşim yerinde yıkılmayan bina yok gibidir.
 * Şehir kaderine terk edilen yerlerden biri olmuştur. Devlet kurumlarının, AFAD’ın günlerce şehirde görünmediği neredeyse herkes tarafından ifade edilmiş olup giden KESK’liler de aynı gözlemlerini ifade etmektedirler.
 * Hala ulaşılmayan, akıbetinin ne olduğu bilinmeyen köyler bulunmaktadır. Köylerde çadır, ısınma sorunu temel sorunların başında gelmektedir. Ovalık yerlerdeki köylere yardım araçları daha fazla giderken, dağın eteğine kurulu köylerde daha az yardım ulaştırılmaktadır.
* 12 Eylül sonrası devlet teşviki ile boşaltılan, yoğun göç veren ilçe ve köyleri bu kez deprem nedeniyle hızla terk edilmektedir. Başka şehirlere gidişler ve deprem kayıpları nedeniyle 150 bin olan ilçenin nüfusunun 50 binin altına düştüğü söylenmektedir.
 * Burada da en temel sorun çadırlar ve ısınma sorunudur. Temizlik maddeleri, kuru gıda, ekmek ve kahvaltılık gıda malzemeleri diğer ihtiyaçlardandır.
 
BAZARCİX
* Hastanelerde çok sayıda ceset var. Yaşamını yitirenlerin konduğu ceset torbaları morglara sığmayacak sayıya ulaşmış durumda. Yakınlarına teslim edilmeyen cenazeler kimlik tespiti yapılmamış olanlardan oluşmaktadır.

* AFAD ekipleri diğer birçok yer gibi Pazarcık’a da geç gitmiş olup gelenler de az sayıda olmuştur. Bu nedenle yıkılan binaların çoğuna hala girilmemiş olup çok sayıda insanın enkaz altına kaldığı bilinmektedir.

* Şu an en acil ihtiyaç çadır ve soba, ısıtıcı, odun, battaniye gibi ısınma gereçleridir. Özellikle Pazarcık ve Dulkadiroğlu ilçelerine bağlı kırsal köylerdeki çadır ihtiyacı ciddi boyuttadır. Bunun yanı sıra giderek temel gıda maddeleri ihtiyacı da bulunmaktadır.

* Acil servis bölümünün önemli oranda hasarlı olmasına rağmen burada çalışmaya devam edilmesi hayati risk oluşturmaktadır. Bu nedenle hekimler dışarıda açık alanda hasta bakmaktadırlar. Bu süreçte kurulmaya çalışılan Sahra Hastanesi tamamlanmamış olup UMKE çadırları bulunmaktadır.
 
NARLI
* Binaların çok büyük bölümü yıkılmakla beraber kalanların yüzde 90’ı hasarlı durumdadır.

* İlk günden itibaren halk kendi imkânlarıyla arama kurtarma ve barınma sorunlarını çözmeye çalışmıştır. AFAD depremden bir gün sonrasına kadar da ortalıkta görünmemiştir.

* Özellikle köyler büyük oranda yıkılmış, buralara daha geç gidilmiş, halk kendi olanakları ve dayanışma ile yaralarını sarmaya çalışmaktadır.
 
MELETÎ

* Malatya’da da enkaz kaldırma ve yardımları dağıtmada ciddi sıkıntılar yaşanmakta, dağınıklık ve bazı köylere hiç ulaşmama sorunu bulunmaktadır.

*Malatya’dan diğer şehirlere ciddi bir göç yaşandığından buradaki çalışmaları yerel güçlerle birlikte organize etmede zorluklar yaşamaktayız.

* Battaniye, ısıtıcı, gıda, çocuk bezi ve temizlik hijyen maddeleri, kıyafet ve ayakkabı ihtiyacı kısmen çözülmüş durumdadır.

* En öncelikli ihtiyaç çadır teminidir. İnsanların çoğu düne kadar da dışarıda ve 'güvenli’ olarak düşünülen tek katlı yerlerde, sandalye üzenlerinde uyumaya ve yaşamalarını sürdürmeye çalışmaktadırlar.
 
HATAY

* Hatay’da binaların yüzde sekseni enkaz ve ağır hasarlı durumdadır. Adeta yıkılmayan binalar sayılacak durumda kalmıştır. Son günlerde buralara çok sayıda yardım malzemesi ve kurtarma ekipleri gelse de alanın ve yıkımın büyüklüğü karşısında oldukça yetersiz kalmaktadır. Yıkıntılar içinde hala on binlerce insan olduğu söylenmektedir.
 
İSKENDERUN

* İskenderun en çok hasar yaşanan, can kaybı olan, liman yangını nedeniyle şehrin ayrıca kirli hava ile kaplandığı bir yerdir.

* İlçede sadece bağlı sendikamız Eğitim Sen üyesi 10 kişi yaşamını yitirmiştir. Çok sayıda üyemiz ve yakınından haber alınamamaktadır.

* İlçe özellikle ilk üç gün tamamıyla kaderine terk edilmiş, ilk gelenler deprem gönüllüleri olmuştur.

* Binalardan çıkabilenler yağmur ve soğuk hava koşulları nedeniyle ilk günlerde ayrıca ciddi sıkıntılar yaşamış, cem evi ve okul bahçelerinde bir araya gelerek korunmaya çalışmışlardır.

* Şehre günlerce elektrik verilmemiştir.
 
SAMANDAĞ

* Şehirde çok büyük hasarlar ve can kayıpları var.

* AFAD günlerce bu ilçeye uğramamış, geldiğinde tek bir uzmanla gelmiş, görevlendirilenler de sabah geri gitmiştir. Halk kendi olanakları ve sivil dayanışma ağlarıyla arama kurtarma çalışmaları yürütmüş, ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmıştır.

* 112 üzerinden geniş bir alanda acil hastalar karşılanmaktadır. Sağlık çalışanı sayısı şimdilik yeterli olsa da tıbbi malzemeler bitmek üzere. Ciddi bir beslenme, barınma, ısınma problemi mevcut.
 
OSMANİYE

* İlde en az 221 binanın yıkıldığı, onlarcasının hasarlı olduğu tespit edilmiştir.

* Karayollarında oluşan hasar nedeniyle bağlı ilçelerinde trafikte saatleri bulan tıkanmalar yaşanmıştır.

* Marketlerin açık olması nedeniyle temel gıda maddelerine erişimde ciddi sıkıntılar yaşanmamaktadır.

* İlçede dün itibariyle 970 kişinin yaşamını yitirdiği ifade edilse de bu sayının an be an arttığı da bir gerçektir.
 
SEMSÛR

* AFAD iki gündür çadır ve soba dağıtımına başlamış, ancak kendi çadırı olanlara soba sağlamamaktadır. Depremden üç dört gün sonra Eğriçay Parkı denilen bir yere AFAD bin 500 kişilik çadır kurmuş. Organize sanayide bin kişi kalmaktadır.

* Arama kurtarma çalışmaların yürütüldüğü yerlerin yakınlarında çadır kurulmamış olması yakınları enkaz altında olan vatandaşlarca tepki ile karşılanmaktadır.  

* Birçok insan kendi imkânlarıyla kurduğu naylonlarla kapattığı derme çatma baraka türü yerlerde kalmaktadır.

* Birçok köye hiçbir şekilde kurtarma ekibi veya yardımın gitmediği bilgisi mevcuttur.

* Tüm ilde depremin yaşandığı günden beri kent merkezinde elektrik ve su yok. Kent merkezinin çok az bölgesinde elektrik var.

* Acil ameliyatlar yapılmakta, post op takibi olabilecek ameliyatlar sevk ediliyor. Hasta sevkleri daha çok Urfa, Antep, Diyarbakır ve Vana yapılıyor. Aşı takip sistemine ulaşılamadığı için aşılama yapılamıyor.
 
GÖLBAŞI

* Gölbaşı ilçesinde ciddi bir hasar var. Anayol ve mahalle aralarındaki yolların çoğu kullanılmaz hale gelmiş. 240 civarında göçük yapı olduğu tahmin edilmektedir.

* Arama- kurtarma çalışmaları görünür yerler de sınırlı sayıda ekipman ile devam etmektedir.

* Köylerde ve bazı mahallerde insanlar kendi imkânları ile arama-kurtarma faaliyetlerini sürdürmektedir.

* Yardımlar çok düzensiz bir şekilde dağıtıldığından bazı yerlerde ihtiyaç fazlası bulunmaktayken, bazı yerlerde, özellikle de köylerde birçok ihtiyaç hala karşılanmış değildir.

* Burada da çadır, ısınma, iç çamaşır, çorap, çocuk gıda maddesi ve çocuk bezi gibi ihtiyaçlar bulunmaktadır.
 
* Yardımlarda en büyük sorun karışık olması. Ayrıştırma ciddi zaman alıyor ve insana ihtiyaç var. Yardımların sağlıklı ulaştırılması için ayrı paketlerde ve üzeri yazılı gönderilmesi gerekiyor.
 
BESNİ

* Buradaki ihtiyaçlar Gölbaşı ve Adıyaman’daki kriz masalarımız ile Eğitim Sen Besni Temsilciliği üzerinden temin edilmeye çalışılmaktadır.

 * Arama, kurtarma çalışmaları devam etmektedir. Son bir-iki güne kadar da halk kendi imkânlarıyla bu çalışmaları yapmak zorunda kalmıştır.

 * Köylerde hasar ve can kaybı çok fazladır.

* Çadırlar iki gün öncesinden kurulmaya başlandı. Ancak sayıları oldukça yetersiz olup ciddi ısınma sorunu vardır.
 
DÎLOK
* Merkezde yıkılmış bina sayısı diğer illere oranla daha azdır. Özellikle imarlı bölgelerde bazı yüksek binaların imara aykırı olarak kolon kesmelerin binalarda ağır hasara yol açtığı gözlenmiştir.

* Depremin ilk anından son 3 güne kadar şehirde elektrik, su, doğalgaz kesilmiştir.

* Hasar tespit çalışmaları hala devam ettiğinden hasarlı binalara girilememekte, şehri terk etmeyenler araçlarda ya da kendi olanaklarıyla kurdukları çadırlarda, köyler yaşam mücadelesi vermektedirler.
 
İSLAHİYE VE NURDAĞI

* Yıkılmış bina sayısı çok fazla. Genel itibari ile ve şu ana kadar iki ilçede de enkazların yüzde 10'unda dahi çalışma olmadığını söylemek mümkündür.

* Barınma ve kronik hastaların ilaçlarında büyük problem var.  

* Yer yer çadır dağıtımında ayrımcılık yapıldığı belirtilmektedir.

* Şırnak Valisi'nin burada şova yönelik hareketlerde bulunduğu, halkın bunu protesto ettiği belirtilmektedir.
 
RIHA

* Az sayıda çadır kurulmuş. Sendika binaları kullanılamaz durumda olduğu için baro binasında yardımlar toplanmaya başlamış. Her kurum kendi içinde bağış oluşturup daha sonra hepsi birleştiriliyor.

* 21 yıkılan 4 bin civarı hasarlı bina olduğu söylenmektedir. Şu ana kadar 170 kişi hayatını kaybetmiş.
 
BÊRECUK (BİRECİK)

* Bir binada 47 kişi göçük altında kalmış. Restore edilen kale çökmüş. Evlere girilmiyor.

* Birkaç gün önce çadır kurulmuş.

* Belediye ve kaymakamlığın bir çalışması yok. AFAD-Kızılay’ın sahada olmadığı ifade edilmektedir.

* Birecik’te ve neredeyse tüm deprem alanlarında yaygın olarak altları market olan binaların kolonları kesildiği için yıkılmanın ondan kaynaklı olabileceği söylenmektedir.
 
AMED

* Yıkılan binalar ve can kayıpları mevcut. Diğer illere oranla daha az yıkım olsa da burada da ilk günlerde ne AFAD ne de devletin diğer kurumları ortalıkta görünmemiştir.

* Erken davranılsaydı çok sayıda insanın kurtarılabileceği inancı Diyarbakır’da da çok yaygındır.

* Şu ana kadar çok büyük oranda halk kendi öz gücü ve dayanışma ağlarıyla arama kurtarma çalışmaları yürütmüş, ihtiyaçlarını gidermeye çalışmıştır.

* İlk günlerde burada da halk binalara girememiş, araçlarda, parklarda, çadırdan barakalarda artçıların azalmasını beklemiştir."