Sömürge hukukunun tetikçisi kayyumlar - V

Kayyum atanan belediyelerdeki yolsuzluk, hırsızlık, talan ve kılıfa bile gerek duymama hali, artık Sayıştay raporlarına da girmek zorunda kaldı.

Ekonomik gasp/çöktürme sadece ihaleler yoluyla sınırlı olmayıp belediyelerin gayrimenkullerinin ucuz bedellerle işbirlikçilere peşkeş çekilmesi ya da belediyelere ait taşınmazların İslamcı-Türkçü dernekler/vakıfların kullanımına sunulmasıyla da devam etti.

Sayıştay Başkanlığı, Türkiye Meclisi adına 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’na göre, görev ve yetki alanındaki kurumların “denetimlerinin sonucunda hazırladığı raporlarla denetlenen kamu idarelerinin gelir, gider ve malları ile bunlara ilişkin hesap ve işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygunluğunu tespit etmek; mali rapor ve tablolarının güvenilirliğine ve doğruluğuna ilişkin görüş bildirmek; mali yönetim ve iç kontrol sistemlerini değerlendirmekle” sorumludur. Denetiminden sorumlu olduğu kurumlar arasında yerel yönetimler de bulunuyor. Bu denetim, kayyum atanan belediyeleri kapsıyor. Sayıştay Başkanlığı, 2017 yılı denetim programı sonucunda, kayyum atanan Ağrı, Akdeniz, Artuklu, Batman, Bitlis, Dersim, Amed Büyükşehir, Hakkari, Kayapınar, Mardin Büyükşehir, Siirt, Şırnak, Van Büyükşehir belediyeleri ile Van Su ve Kanalizasyon İdaresi 2017 yılı Denetim Raporlarını kamuoyuna açıkladı. Bu denetim raporları incelendiğinde şu sonuçlar ortaya çıkıyor:

AĞRI BELEDİYESİ

* Banka kredileri ve gider tahakkukları mali tablolara ve muhasebe kayıtlarına eksik kaydedilmiş. Sayıştay hesaplarda eksik olduğu tespiti sabittir. 13 milyon 621 bin TL (Banka kredileri hesapları), 6 milyon 432 bin TL (gider tahakkuk hesapları). TOPLAM: 20 milyon 53 bin TL.

* Toplu taşıma için kullanılan akıllı kart uygulamasından elde edilen gelirler idare adına açılan hesaba aktarılmamış; 675 bin 430 TL.

* Belediyenin 2013’ten itibaren Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ’ye borcu kayıtlarda yer almamış; 27 milyon TL.

* Alınan tüketim mal ve malzemeleri kullanılmadan muhasebe kayıtlarından çıkışı yapılmış. Bu açıdan kontrolünün sağlanması imkânsız hale getirilmiş.

* Gecekondu kanununa göre oluşturulması gereken fon oluşturulmayarak normal gelir olarak kaydedilmiş ve amacı dışında harcanarak usulsüzlük yapılmış; 25 bin 560 TL.

* Otopark bedelleri ayrı bir hesapta izlenmemiş, izlenmediği için faiz gelirleri elde edilmemiş ve bu tutar amacı dışında kullanılmış; 2 milyon 560 bin TL.

* Bazı taşınmazların kira sözleşmelernin sürelerinin mevzuata aykırı şekilde uzatılması ve süresi uzatılan sözleşmelerden kesin teminat alınmaması tespit edilmiş.

DERSİM BELEDİYESİ

* Yapılmakta olan yatırımlar hesabında incelenmesi gerekirken maddi duran varlıklar hesabında incelenen tutarlar tespit edilmiş. Sayıştay tutarın önemlilik seviyesini aştığını belirtmiş ve belediye tarafından doğru ve güvenilir bilgi verilmediğini tespit etmiş; 936 bin 645 TL.

* Mülkiyeti belediyeye ait iki taşınmaz “süresiz” olarak derneklere tahsis edilmiş. Sayıştay’ın uyarısı üzerine belediye ihtisasın iptal edileceği belirtilmiş. Sayıştay takipte kalınacak ibaresini düşmüş. Söz konusu taşınmazların biri Kızılay’a diğer İlim Yayma Cemiyeti’ne verilmiş.

MARDİN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ

* Araç hizmet alımında araç markalarının yüzde 50 yerlilik oranı şartının sağlanmadığı tespit edilmiş. 5 adet Ford marka, 2 adet Volkswagen marka araç hizmete alınmış.

* İhalede öngörülenden farklı 4 aracın hizmete alındığı tespit edilmiş.

* Mal, hizmet ve yapım ihaleleri parçalara bölünerek doğrudan temin yoluna başvurulduğu ve bu yolla aynı gün içinde aynı kişiden de alımlar yapıldığı tespit edilmiş. Sayıştay tarafından tespit edildiği kadarıyla, 20 gün arayla; 372 bin 479 TL.

* Yapım işlerinde aynı kalemlerde farklı birim fiyatlarının belirlendiği tespit edilmiş.

* Mardin Büyükşehir Belediyesi hesaplarında yapılan incelemede, tahsisli kullanılan veya kullandırılan binaların mali tablolarda yer almadığı tespit edilmiş

* Yapılan incelemede, idarenin verdiği taşınmaz listesinde iktisap ve tescil tarihi 15.05.2017 olan 1479 taşınmaz görülmekte olup; arsa, arazi, bina, yol, köprü vb. gibi değişik cinslerden oluşan söz konusu taşınmazlarının değerlerinin 1 TL olarak belirtildiği anlaşılmış.

ARTUKLU BELEDİYESİ

* Ambalaj atıklarının toplanması imtiyaz hakkı ihalesiz ve bedelsiz şekilde verilmiş.

* Yapılan ihalelerde, Kamu İhale Kanununa aykırı hareket edilmiş. İstisnai ihale biçimleri, süreklilik arz edecek şekilde yapılmış. 2 ay içinde altı ihale bu şekilde yapılmış.

VAN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ

* Büyükşehir Belediyesi tarafından envanter ve değerlemesi yapılmayan bir taşınmaz yüzde 25’i peşin olmak üzere 12 ay taksitle 17.500.100, 00 TL bedelle satılmış. Satışı yapılan arsanın değerleme işleminin yapılmaması ve hesaba kaydedilmemesi nedeniyle bu hesabın alacak bakiyesi yıl sonu itibarıyla arsanın satış bedeli olan 17.500.100, 00 TL kadar eksik görüldü; 17.500.100,00 TL

* Mal ve hizmet alımlarında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerine uyulmadığı tespit edilmiştir. Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı’nın yaptığı doğrudan alımların toplamı 15.635.404,32 TL’ye ulaşmakta olup doğrudan alımın 10.216.598,69 TL’lik kısmı (yüzde 65,3’ü) 61 satıcıdan yapılmış. En büyük doğrudan alımlar iş makinesi ve otomotiv yedek parçası teminidir. Farklı marka araç ve iş makinelerine yedek parça tedarik edildiği için tüm yedek parçaların tek bir tedarikçiden alımı mümkün olmamakta. Özellikle Makine İkmal Daire Başkanlığı’nın 5.267.693,35 TL’ye ulaşan mal alım işleri yıllık pazarlık suretiyle yapılabilecektir. Zira üç firmadan yapılan alımların firmasal toplamları sırasıyla 708.961 - 554.096 - 531.593 TL’yi bulmuş. Makine ve otomotiv yedek parça, bakım, onarım işleri için ise bir başka satıcıya 1.303.532,33 TL ödenmiş. Bu nedenle ihtiyaçların açık ihale yapılarak karşılanması mümkün görülmekte; 13.314.082 TL

* Yol Yapım İşlerinin ön projeler üzerinden birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilmesi ve mevzuat hükümlerine uyulmaksızın iş artışları yapılması nedeniyle kurum kaynaklarının verimli ve ekonomik kullanılmadığı tespit edilmiş. Yol yapım işlerinde büyük yolsuzluk, usulsüzlük olmuş. Misal 2017’de ihalesi ve geçici kabulü yapılan 13 adet yol yapım işinde toplam 307.695,74 TL tutarında yaklaşık maliyet hesaplanmış. İhale üzerinde bırakılan istekliler tarafından bu iş kalemine toplam 3.513.050,00 TL tutarında teklif verilmiştir. Bu iş kaleminde yaklaşık maliyet hesaplarında öngörülen miktarın yüzde 110,5’i oranında imalat yapılmış ancak yaklaşık maliyet tutarının 11,4 katı tutarında ödeme; 3.437.000 TL.

KAYYUM EKONOMİSİNDEN BAZI ÖRNEKLER

Ekonomik gasp/çöktürme sadece ihaleler yoluyla sınırlı olmayıp, belediyelerin gayrimenkullerinin ucuz bedellerle yandaşlara işbirlikçilere peşkeş çekilmesi ya da belediyelere ait taşınmazların yandaş dernekler/vakıfların kullanımına sunulmasıyla da devam etti.

Silopi Belediyesi’ne atanan kayyum, belediyeye ait piyasa değeri 1 milyon TL olan imara açık arsanın 26 bin TL’ye AKP’de aktif çalışan Hüseyin Taşkın’ın ağabeyine; 500 bin TL’lik ar- sanın 11 bin 500 TL’ye AKP İlçe Başkanı Fatih Bilen’in amcasına; 250 bin TL’lik arsanın 6 bin 250 TL’ye kayyumun işe aldığı Faysal Efe’ye verildiği belgeleriyle ortaya konuldu. Söz konusu talanın ortaya çıkması üzerine kayyum durumu kabul etti.

Dersim Belediyesi’ne atanan kayyum, 5393 Sayılı Kanunun 75. maddesine aykırı biçimde belediye mülkiyetindeki iki daireyi 05.04.2017 tarih 2017/28 ve 2017/29 sayılı meclis kararları ile Türk Kızılay’ı Tunceli Şubesi ile İlim Yayma Cemiyeti Tunceli Şubesi’ne tahsis ettti. Ne Kızılay Derneği ne de İlim Yayma Cemiyeti kamu kurum ya da kuruluşu değil.

Devam edecek…