Kürt dili bir yandan ağır bir asimilasyon tehdidine karşı direnirken, diğer yandan dilin gelişmesi için önemli çabalar öne çıkıyor. Dilin zenginliğin öne çıkaran ve kelime hazinesini genişleten yeni bir eser, bu çabalara dahil oldu.

Daha önce Kürtçe hukuk terminolojisi yazılmış ve epeyi ilgi görmüştü. Şimdi de Amed'de yaşayan Emekli Ziraat Mühendisi Ahmet Kasımoğlu, 14 yıllık bir araştırmanın sonucunda ilk Kürtçe bitki isimleri sözlüğünü yazdı.

Aslen Palulu olan Kasımoğlu, mesleğinden dolayı birçok şehirde yaşamış. Kürtçe bitki isimleri sözlüğüne ilişkin fikrini ilk olarak, 1974 yılında Bingöl Kültür Derneği Başkanı iken geliştirmeye başlamış. Aradan geçen yıllarda üniversiteye giden Kasımoğlu, ziraat mühendisliğinden mezun olduktan sonra Kürdistan’ın bir çok kentinde görev yapmaya başlamış. Bu işi, aynı zamanda fırsat olarak gören Kasımoğlu, böylece pratikte sözlük çalışmasına da başlamış oluyor.

İlk iş olarak görevi gereği yaşadığı yerlerde yetişen bitkilerin Kürtçe isimlerini not etmeye başlayan Kasımoğlu, 14 yılın sonunda 20 bin bitkinin Kürtçe ismini toplamayı başarmış.

ARAŞTIRMAYA OTLARIN İSİMLERİYLE BAŞLADI

Bu çalışmaya nasıl başladığını ANF'ye anlatan Kasımoğlu, bir Kürt olarak doğduğunu ama 1972'ye kadar Kürtçe yazıp okumayı bilmediğini anlatıyor.

Bu yıllarda üniversiteyi kazandıktan sonra Kürtçe yazıp okumayı öğrendiğini söyleyen Kasımoğlu, şunları kaydediyor: "Kürt kültürü ile ilgili ne bulduysam okuyordum. 1998-99 yıllarında İstanbul Kürt Enstitüsü'nün gazetede telefon numaralarını paylaştıklarını gördüm. Bende o zamana kadar bulduğum üç adet otun Kürtçe ismini onlara göndermek istedim. Böylelikle bu çalışmaya başlamış oldum. Ama Kürt Enstitüsü'nün bana yardım etmediğini söyleyebilirim. Ne yardım ettiler ne de engel oldular. Kendi başıma ve imkanlarımla çalışmak zorunda kaldım. Önce otlarla başladım, sonra otların ağaçsız ve bitkisiz olmadığı görünce bunların hepsini çalışmamın kapsamına aldım."

'KARIŞ KARIŞ GEZDİM'

Ziraat mühendisi olmasından kaynaklı bu konuda bilgi sahibi olduğunu belirten Kasımoğlu, sözlerini şöyle sürdürüyor: "Öncelikle kendi bölgemde gezmeye başladım. Daha çok Bakûr Kürdistan'ında gezdim. Sadece Kars ve Ardahan'a gidemedim. Ben kendimi bir köy, ilçe veya kent ile sınırlı tutmadım. Bakûr Kürdistan'ını karış karış gezdim diyebilirim. Hatta defalarca Başûr Kürdistan'ına da gittim. Bu arada Paris Kürt Enstitüsü bu çalışmayı yürüttüğümü duymuş, beni aradılar ve oraya davet ettiler. Oradan döndükten sonra Dicle Üniversite'sine geldim burada birkaç profesörden yardım aldım. Sonuç olarak sözlüğü hazırladım ve sonrasında Prof. Dr. Kadri Yıldırım'ın da yardımıyla Artuklu Üniversitesi sözlüğün baskısını yaptı" diye konuştu.

BİTKİ İSİMLERİNİ 30 BİNE ÇIKARMAYI DÜŞÜNÜYOR

Sözlüğün içeriğine ilişkin de bilgiler veren Kasımoğlu, şunları paylaştı: "Sözlükte birkaç kısım var. Mesela Kürtçe, Türkçe ve Latince olmak üzere üç indeks var. Kürtçe zaten bizim dilimizdir. Türkçe de resmi dildir. Latince ise bilimsel bir dildir. Yeryüzünde herkes bitki çalışmalarını Latince yapıyor. Ayrıca bundan sonra da çalışmalarım devam edecek. Şimdiye kadar 20 bin bitkinin Kürtçe isminin baskısını yaptım. Elimde 5 bin kadarı da hazır var. Eğer kimi bölgesel çalışmalar olursa, o zaman bu sayıyı 30 bine de tamamlayabilirim."

Kürtlerin, dillerini yeterince kullanmadıklarını eleştiren Kasımoğlu, konuşmasını şu sözlerle tamamladı: "Kürtler dillerinin kıymetlerini bilmiyorlar. Yeterince konuşmuyorlar. Bu sözlüğün de kıymetini bugün değil, yarın anlayacaklar. Özgür nesiller bu kitapların olup olmadığını soracaklar. Gerçek budur maalesef."