Nobel Edebiyat ödülleri veren İsveç Akademisi, Nazilerin yayın organı Nordfront (Kuzey Cephesi) aleyhinde, yazar ve şairlerin eserlerini ırkçı amaçlarla kullandığı suçlamasıyla dava açtı.
Nordfront, İskandinavya'nın en ırkçı ve saldırgan Nazi örgütü Kuzey Direniş Hareketi'nin (NMR) yayın organı. Göçmen ve  ırkçılık karşıtlarını hedef göstermekle, ırkçı ve yabancı düşmanı görüşleri yaygınlaştırmakla tanınıyor.
Dergi, geçtiğimiz yıl, bundan en az 70 yıl önce yaşamını yitiren 3 İsveçli yazar ve şairin eserlerini ırkçı düşüncelerine dayanak sağlamak amacıyla yayımladı.
Hukukçuların sivil toplum kuruluşu Juridikfronten (Hukuk Cephesi), İsveç Akademisi'ne başvurarak, yaşamda olmayan yazarların haklarının korunması için girişimde bulunmasını istedi.
Hukuk Cephesi'nin İsveç Akademisi'ne gönderdiği mektupta Nazilerin İsveçli yazarlar; Esaias Tegnêr, Verner von Heidenstam ve Viktor Rydberg'nin eserlerini “ırkçı düşünceleri yaygınlaştırmak” ve “ari ırkını yüceltmek” amacıyla yayımlamalarına izin verilmemesi gerektiği vurgulandı.

KLASİKLERİN YAYIMLANMASI İÇİN İZİN ŞART

Her üç yazar da en az 70 yıl önce yaşamlarını yitirdiği için eserleri telif hakları kapsamında değil. Ancak yasa, klasik eserlerin kullanılmasını izne bağlıyor. Her isteyen kişi veya medya kuruluşunun bu eserleri izin almaksızın yayımlama hakkı yok.
Klasik olarak kabul edilen eserlerin yayımlanması İsveç Akademisi, Müzik Akademisi ve Özgür Sanatçılar Akademisi'nin izniyle mümkün. Ancak Nordfront, bu kurumlardan izin almadan söz konusu yazar ve şairlerin eserlerinden bölümler yayımladı.
İsveç Akademisi, Hukuk Cephesi'nin başvurusu üzerine konunun araştırılması için bir hukuk bürosunu görevlendirdi. Hukuk Bürosu, Nordfront'tan yazarların eserlerinden yapılan alıntıların internet sitesinden çıkarılmasını istedi. Bu gerçekleşmediği takdirde mahkemeye başvurarak tazminat talep edeceği uyarısında bulundu.
Nordfront, İsveç Akademisi'nin uyarılarını dikkate almadı ve yazarların eserlerinden yaptığı alıntıları sitesinden çıkarmayacağını açıkladı. Bunun üzerine İsveç Akademisi, hukuki süreci başlatacağını duyurdu.

2 MİLYONLUK TAZMİNAT TALEBİ

İsveç Akademisi, dün de Stockholm'deki Patent ve Piyasa Mahkemesi'ne başvurdu. Dava dilekçesinde, yazarların eserlerinin ırkçılığı övücü bağlamda yayımlanmasının kabul edilemeyeceğini belirtti. Klasik eserleri izinsiz yayımlamakla suçladığı Nordfront ve Kuzey Direniş Hareketi'den birer milyon kron tazminat ödemelerini talep etti.
İsveç Akademisi'nin açtığı dava klasik eserlerin korunması için İsveç'te açılan ilk dava özelliğini taşıyor. Mercedes-Benz, 2014 yılında 1941 yılında İsveçli yazar Karin Boye'nin şiirlerini araba reklamlarında kullanmıştı. İsveç Akademisi,  uyarısından sonra reklamı durduran şirket aleyhinde dava açmamıştı.

YASAKLANMALARI GÜNDEMDE

Kuzey Direniş Hareketi, ırkçı düşüncelerin propagandasını yapmakla yetinmiyor. Provakatif eylemler düzenliyor, kadın, işçi ve LGBTİ bireylerin düzenledikleri gösterilere saldırıyor.
İsveç hükümeti, yazılı açıklama yaparak, “Örgütlü ırkçılık topluma yönelik ciddiye alınması gereken bir tehdit oluşturuyor” dedi.
Kuzey Direniş Hareketi ve diğer Nazi örgütlerin yasaklanmasının için parlamento bünyesinde özel bir komite kurulmasını kararlaştırdı. Komitenin başkanlığına Yüksek Mahkeme Üyesi Dag Mattsson getirildi.
Komite, araştırmalarını yaptıktan sonra hazırladığı raporu en geç 2012 yılının Şubat ayında hükümete teslim edecek.