Almanya, Avrupa ülkeleri içerisinde Kürt nüfusunun en fazla olduğu ülke. Yoğun mücadeleler sonucunda isteğe bağlı olarak Kürtçe dil eğitiminin seçmeli olarak verilmesi hakkı kazanıldı. Ancak özellikle Almanya'da 1 milyondan fazla Kürdistanlının yaşadığı göz önüne alındığında Kürtçe derslere ilginin çok az olduğu görülüyor.

Avrupa Kürdistan Öğretmenler Birliği (YMK) Eşbaşkanı Abdulkadir Ulumaskan'ın verdiği bilgiye göre sadece Almanya’da 2 bin 200 öğrenci Kürtçe derslere katılıyor. Bin öğrenci ise öğretmen olmamasından kaynaklı Kürtçe eğitim alamıyor. Baden-Württemberg ve Bayern eyaletleri dışında Almanya’nın tüm eyaletlerinde yeni öğretim yılı başladı. Okulların açılması ile Kürtçe derslerin durumu, ilginin az olmasının nedenleri, buna karşı neler yapılabileceği üzerine YMK Eşbaşkanı Abdulkadir Ulumaskan ile görüştük.

Yeni öğretim yılı başladı. Kürtçe derslerin durumu nedir?

Maalesef birçok Avrupa ülkesinde Kürtçe ders yok. Avrupa genelinde sadece İsveç’te Kürtçe derslerin durumu iyidir diyebilirim. İsveç’te 200 öğretmen ve 12 bin öğrenci var.

Peki Almanya'da durum nasıl? İsveç’ten daha fazla Kürt Almanya'da yaşadığına göre...

Şu anda 3 eyalette (NRW, Niedersachsen ve Bremen) yaklaşık 50 okulda 25 öğretmen resmi olarak ders vermekte. Almanya geneli yaklaşık 2 bin 200 öğrenci var. Almanya'da bir milyondan fazla Kürt yaşıyor ve sadece 2 bin 200 öğrencimiz ve 25 öğretmenimiz var. İsveç’te 80 bin Kürt yaşıyor; 200 öğretmen ve 12 bin öğrenci var. Bu karşılaştırmaya göre değerlendirelim. İnanıyorum ki, bunun sebeplerini önümüzdeki günlerde daha derinlikli tartışacağız.

Almanya’nın tamamına yakınında okullar açılmış durumda. Bu yıl Kürtçe derse katılan çocukların sayısında artış olmasını bekliyor musunuz?

Geçen iki yıla oranla çocukların sayısında bir artış var. Özellikle Rojava'dan gelişlerle birlikte çocuk sayısı arttı. Şimdi sadece NRW eyaletinde 1000 öğrenci kayıt yaptırmış. Fakat öğretmen olmamasından dolayı bu öğrenciler Kürtçe ders alamıyor. Kürtçe ders verilen yerlerde de öğretmenler yeterli değil. Her öğretmene 150-200 öğrenci düşüyor. Ayrıca haftalık verilen ders saatleri de azaltılıyor. Bu durumlar tabi ki, verimli ders vermemizi etkiliyor.

Almanya’daki okullarda ders saatlerinin eksiltilmesini neye bağlıyorsunuz?

Almanya'da her ne kadar Kürtçe ders verilmesi yasal olsa da bir o kadar da engel çıkarılıyor. Bu haktan yararlanmamamız için hem ailelere hem öğretmenlere hem de kurumlarımıza binlerce engel çıkarıyorlar. Maalesef bu konuda bizlerin de eksikliği ve umursamazlığı var. Aileler, kurumlar ve örgütlerimiz bu hakka sahip çıkmıyor. Bu ilgisizliğimiz de Alman yetkililerin işine geliyor.

Neden Kürtçe öğretmen yok? Yoksa öğretmen var da atama mı yapılmıyor?

Öğretmen eksikliğimizi gidermek için YMK olarak çalışmalarımız var elbette. Üç yıldır öğretmen yetiştirme amacı ile Essen Üniversitesi’ne verdiğimiz bir proje, üniversite tarafından kabul edilmesine rağmen maalesef NRW Eğitim Bakanlığı'nın vermesi gereken izin bir türlü verilmiyor. Tüm ısrarlarımıza rağmen henüz bir cevap alamadık. Fakat Türkçe öğretmen yetiştirmek için hemen hemen tüm üniversitelerde dersler var. Biz de yönümüzü Fransa'ya verdik. Orada bulunan bir üniversiteye projemizi sunduk, cevap bekliyoruz. Bu sorunu çözmeyi umut ediyoruz.

Sorun sadece Almanya'nın politikaları mı? Kürtler, Kürt kurumlarının bu tablodaki sorumluluğu nedir?

Alman devletinden önce biz kendimize engeller çıkarıyoruz. Öncelikle biz Kürtler, Kürtçe eğitim hakkımızdan yararlanmak için kararlı ve ısrarlı değiliz. Biz YMK olarak 60-70 üyeye sahibiz. Her üyemiz 5 ila 10 euro aidat veriyor. Bu ekonomik imkanla acaba biz ne yapabiliriz? Bu imkanla bir üniversitede Kürtçe öğretmenliği bölümü açamayız. Fakat tüm kurumlarımızla, örgütlerimizle birlikte değil bir bölüm bir üniversite bile açabiliriz. Fakat yapılmıyor. Avrupa'da Kürtçe sorunu sadece bir derneğin sorunu değildir. Sadece dernekler bu sorunun altından kalkamaz. Bu bakanlık gerektiren bir sorundur. Bizim de bakanlığımız yok. Her yıl birçok kampanya yapılıyor. Bir kampanya da Kürtçe üzerine açılsa ne olur? İşimiz daha da kolaylaşır.

Kürtçe dersine öğrenci kayıtları da istenen düzeyde değil? Neden?

Öğrenci kayıtları içinde aynı sorunlarımız var. Bu sorunu ilgili kurumlarımıza da iletiyoruz fakat herhangi bir cevap yok. Her yıl bize "Kürtçe için kampanya başlatacağız" deniliyor. Fakat yıllar geçiyor, onlarca kampanya yapılıyor fakat Kürtçe için ne hikmetse sıra gelmiyor. Biz kendi işimizi iyi yapmayıp, başka devletten medet umuyoruz. Örneğin biz YMK olarak kendi kıt imkanlarımızla Kürtçe dersleri için 25 kitap hazırladık ve baskısını yaptık. Hiçbir dernek ve kurumumuz bir kitap için bile yardım etmedi.

Ailelerin yaklaşımı nasıl?

Ailelerin umursamazlığı da ayrı bir sorun. Bu umursamazlığı ortadan kaldırmak için biz de çok çaba harcamıyoruz. Aslında hiç harcamıyoruz. Maalesef genel olarak Kürtçe'ye yaklaşım iyi bir durumda değil. Gözlerimizin önünde çocuklarımız, gençlerimiz eriyip yok olup gidiyorlar. Bir ulusun geleceği ve direğidir gençlerimiz. Bir insan dilini kaybetti mi, yaşam ve duyguları da birlikte yok oluyor. Bu Kürtlerin kaderi olmamalı.

Kürtçe dersleriyle ilgili mevcut tablonun değişimi için ne yapılmalı?

İsveç örneğine göre düşünürsek Almanya'da 300 bin çocuğun Kürtçe dersine girmesi gerekiyor. Ama Almanya'da bu sayı 2 bin 200. Hesap ortada. Bu hesaba göre 10 yıl sonra Almanya'da 300 binden fazla çocuk-gencimiz bırakın Kürtçe dersine katılmayı maalesef kimliklerinden uzaklaşacak. Şimdiye kadar fazlasıyla Alman olanlar var zaten. Gelecekte gençlerimiz "ben kimim?" sorusunu sorduklarında, kim bunun günahının vebalinin altından kalkabilir? Bu bir katliamdır. Bu durumun sorumluları ailelerimiz, biz de dahil olmak üzere kurumlarımız ve siyasetimizin ta kendisidir.

Kürtçe ders kaydı için neler yapılmalı?

Bu dönem çocuklarının Kürtçe ders almasını isteyenlerin, geçtiğimiz Nisan ayına kadar kayıt yaptırmaları gerekiyordu. İkinci dönem çocuklarının Kürtçe ders almasını isteyenlerin ise Ekim ayına kadar kayıt yaptırabilirler.

KAYNAK: YENİ ÖZGÜR POLİTİKA