Kürt tarihinin sözlü anlatımı olan Dengbêjî, Kürtlerin kültür ve sanatında özel bir yere sahip. Bu kültürün takipçilerinden biri de Emerê Entaxî. Dengbêj Emerê Entaxî, 1952 yılında Amed'in Lice ilçesine bağlı Entax köyünde dünyaya geldi. 10 yaşından bu yana aralıksız dengbêjî kılamları söylüyor. Dengbêj Emer Entaxî, 1993 yılında ailesi ile birlikte Amed merkeze taşınır. Çocukluğundan beri Dengbêjleri dinliyor ve onlarla birlikte kılamları söylüyor.

Dengbêjliğin kendisi için çok değerli olduğunu söyleyen Entaxi, Dengbêj olan babasını küçük yaşta kaybettiğini belirterek, "Çok küçük yaşta anne ve babamı kaybettim. Babam Dengbêjdi. Ben 10 yaşındayken komşularımız babamın dengbêjliğinden bahsediyordu ve baban bu kılamı söylüyordu diyorlardı. Babamın söylediği bütün kılamları ezberledim ve bu güne kadar bu kılamları söylüyorum. Çocukluğumda da sesim güzeldi ve dengbêjler divanına katıldım. Çocukluğumda Dengbêjdim demiyorum ama Dengbêjlerin yanında kılamlar söyledim" dedi.

‘DENGBÊJÎ, SEVDA, SAVAŞ VE DİRENİŞTİR

1993 yılında devletin savaş politikasından dolayı yurtlarını terk etmek zorunda kaldıklarını söyleyen Entaxî şunları belirtti: "1993 yılında köyümüz askerler tarafından boşaltıldı. Köy boşaltıldıktan sonra ailemle Amed'e yerleştik. Hiçbir zaman dengbêjliğe ara vermedim ve 57 yıldır aralıksız kılam söylüyorum. Kılam söylediğim zaman o kılamlar içinde kayboluyorum. Çünkü dengbêjlerin her kılamı bizim tarihimizdir. Dengbêjlik sayesinde birçok olay biliniyor ve Kürtlerin önemli şahsiyetleri tanınıyor. Dengbêjî sevdadır, sevgidir, savaştır, direniştir, tarihtir, edebiyattır. Bu yüzden dengbêjlik benim için paha biçilmez bir sanattır.

Kürt edebiyatının dengbêjlik için dipsiz bir deniz olduğunu vurgulayan Entaxi, "Kürtçe çok zengin bir dildir. Bugüne kadar 25 dengbêjî kılamı yaptım. Kılamlarım, aşk, sevgi, savaş ve direniş kılamlarıdır. Okul okumadım ve kılamları aklımda tutarak yapıyorum. Hiç bir zaman kağıda yazmadım. Bütün kılamları ezbere bilirim. Xezal kılamımı 40 sene önce yaptım. Kılamlar hayatımın bir parçası ve ben kılamsız yaşayamam" şeklinde konuştu.

GENÇLER DENGBÊJLERE SAHİP ÇIKMALIDIR

Dengbêjliğin Kürtlerin tarihi olduğunu söyleyen Entaxî, dengbêjlik sayesinde Kürtlerin kültür, sanat ve tarihlerini koruduklarını belirtti. Kürtlerin dengbêjlik ile tarihlerini anlattıklarını kaydeden Entaxî, "Dengbêjler, Kürtlerin duygularını ve seslerini günümüze kadar getirdi. Dengbêjler, Kürtlerin yazılmayan tarihini ve edebiyatını, sesleri ve sanatları ile koruyarak bugünlere getirdi. Dengbêjlik benim için paha biçilemez bir değerdir. Bu dönemde dengbêjlere değer verilmiyor. Yabancı kültürleri sanatımızın içine koymuşlar. Gençlerin dengbêjlere sahip çıkması gerekir. Dengbêj Emerê Entaxî olarak gençlere dengbêjlik için yardımcı olabilirim ve onlara kılamları öğretebilirim. Çünkü dengbêjlik Kürtlerin kültürünün temelidir. Dengbêjlik her zaman canlı kalmalıdır" diye konuştu.