Kürdistan ve Avrupa’da, 30 yıldır gazetecilik yapan ve bir çok olaya tanıklık eden gazeteci Faruk Sakık, Kürdistan’da son 60 yıla damgasını vuran olayları, "Ewroj/ji Dîroka nêz 60 Bûyer" (O Gün/ Yakın Tarihte 60 Olay) ismiyle kitaplaştırdı. Kürtçe hazırlanan kitap, geçtiğimiz günlerde Mezopotamya Yayınları’nda okuyucularla buluştu.

Kitap, 49’ların davası olarak bilinen Kürt öğrencilerin örgütlenmesinden tutalım, 1978 yılında PKK’nin kuruluşu, Kürtlerin Türk devletine karşı 15 Ağustos’ta başlattığı silahlı mücadelesinin başlangıç tarihi, Halepçe Katliamı, MED TV’nin kuruluşu, Roboskî katliamı ve en son da 2015 yılında Kuzey Kürdistan’daki öz yönetim direnişleriyle son buluyor.

Fotoğraf ve belgelere dayanan kitapta dönemin tanıklarının da ifadelerine yer veren yazar kitabı için "Her Kürdün evinde mutlaka bulunması gereken bir eserdir" ifadesini kullandı. Belgeler ve dönemin tanıklarının ifadeleri ışığında hazırladığı kitaba ilişkin ANF'ye değerlendirmelerde bulunan Sakık amacının yeni kuşaklara 60 yılda yaşanan olayları aktarmak olduğunu belirtti.

"Ewroj/ ji Dîroka nêz 60 Bûyer" kitabın yazarı gazeteci Faruk Sakık ile yakın tarihteki olayları, kitabının hazırlanışı ve amacı üzerine konuştuk.

Yakın tarihin 60 olayını anlatan "Ewroj/ji Dîroka nêz 60 Bûyer" simli kitabı yazma düşüncesi nasıl ortaya çıktı?

Ben, bu kitapta yer alan 60 olayı daha önce Roj Tv ve Stêrk Tv’de yaptığım ‘Arşiv’ programında yayınlamıştım. Yakın tarihimizde çok ciddi ve önemli olaylardır. Böyle bir tarihin kitaplaştırılıp, kalıcılaştırılması gerekiyordu. Bu düşünce ile yola çıkarak, hazırladım. Bir yıldan fazladır program için yaptığım röportajları çözerek, üzerinde çalıştım.

Bu kitabı yazma amacınız neydi?

Ben programı yaparken o dönemde bir sloganımız ardı: "Unutulmaması için arşivlerden bir olayı çıkardık ve yeni araştırma yaptık." Ama gün geldi 'Bunlar yazılı bir belge haline de gelsin' düşüncesi oluştu. Çocuklarımıza ve geleceğimize aktarmak için. 60 yılda yaşanan 60 olayı yeni nesillere aktarmak için yaptım. 1950'li yıllardan 2015 yıllara kadar yaşanmış bu olayların hepsinde de acılar var. Ben bunun unutulmaması, tekrarlanmaması ve bilinmesi için böyle bir kitabı yazdım. Bu olayların hepsi biliniyor olabilir, belirli bir yaşta olanlar bunların tanığı. Ama yeni nesil bunları bilmiyor. Yeni kuşakların bunu bilmesi için bu kitabı yazdım.

Neden 60 olay. Bunun özel bir nedeni var mı?

Hayır özel bir nedeni yok. Normalde 66 olaydı. Ancak bazıları birbirine yakın olaylar olduğu için biz onları birleştirdik. Zaten bu kitabı 3 temel üzerinde oluşturduk. 49’lar, 1978 yılında PKK’nin kuruluşu ve 2015 özerk yönetimler dönemi. Neden 49’lar davası? İsyanlardan sonra uzun dönem sessizlik oluştu. 49’lar bunu kırmaya çalışıyor ama devletin hışmına uğruyorlar. Devlet Kürt öğrencilerin başlatmak istediği mücadeleyi bastırıyor. Bir sessizlik daha başlıyor. Ardından 68 kuşağı, öğrenci hareketleri derken 1978 yılında öğrenci hareketleri içerisinde çıkan Apo’cular, PKK’yi kuruyor.

PKK bir süreçtir. PKK’nin hedefi neydi demokratik özerkliktir. 2015 yılındaki demokratik özerklik ilanlar ile o hedefe ulaşılmak istendi. 49’lar başaramadılar. 78 yılında bir örgüt kuruldu, bu 2015 yılında amacına ulaşıldı. Şehirler yerle bir oldu, insanlar katledildi, ama sonuç alınmaya doğru gidildi. Büyük bir direniş yaşandı. Bu kitapta toplam 60 olay var. Türkiye’den 49’ların davası, Türkiye İşçi Partisi'nin (TİP) kurulması, 1977 1 Mayıs'ı, Deniz Gezmişlerin idamını aldım. Diğer kalan hepsi Kürdistan’daki olaylardır.

Bu 60 olayda daha çok öne çıkanlar hangileridir?

Bu kitapta toplam 60 olay var. Bunlardan öne çıkanlar, PKK’nin kurulması, 15 Ağustos, Esat Yıldıran Oktay’ın öldürülmesi, Cengiz Altun’un öldürülmesi, 2 Mart Darbesi olarak bilinen 1994 yılında DEP milletvekillerinin parlamentodan atılıp, tutuklanması, Halepçe katliamı, Newala Qesaba, Vedat Aydın cinayeti, MED TV kurulması, Sivas katliamı, Güçlükonak, Rojava devrimi olmak üzere yakın tarihimize damgasını vurmuş olaylardır.

Bu kitapta okuyucunun bilmediği yeni bir olay bilgisi var mı?

Sanmıyorum herkes bütün bu olayları detaylıca bilsin. Evet birçok kişi şu veya bu şekilde olayların ismini duymuş ve haberdar ama bütün detayları bildiğini zannetmiyorum. İşte ben yakın tarihimize damgasını vuran bu 60 olayı ciddi bir araştırma sonucunu hepsini derleyip topladım. Olayın tanıkları, mağdurları, şahitlerin ifadeleri var. Bu kitap bir belge niteliğinde.

Kitabı 49’ların davasından 2015 yılına kadar getiriyorsunuz. Neden?

Ben yakın tarihinize damga vuran olayları ele aldım. 49’ların davasından tutalım da 2015 yılındaki özerk yönetimlere kadar yazdım. Zaten kitap bir roman ya da öykü kitabı değil, baştan başlayıp sonuna kadar okuyasın. Bir araştırma, belge niteliğinde. Bellek, tarih ve hatırlatma… Bir Kürdün evinde bulunması gereken bir kitap. Tek amacım; yeni nesillerin bunları bilmesi içindir. Bir mücadele veriliyor, bunun hangi süreçlerden geçip bu günlere gelindiği anlaşılması için. Bir de belki yeni kuşak bir gün bir roman yazabilir, belgesel, film çekebilir bu belge onlara yol gösterici niteliğinde olur diye düşünüyorum.

Uzun yıllardır gazetecilik yapıyorsunuz. Bu 60 olaydan kaçına tanıklık ettiniz?

Ben bu 60 olaydan bir kaçına tanıklık ettim. Diğerlerini de zaten gazeteci olarak hep takip ettim. Muş’taki köy yakmalarına tanıklık ettim, Vedat Aydın cenaze töreninde bulundum. Serxwebûn gazetesinin çıkışına tanıklık ettim. Elle yazıp dağıtılması dönemi. Hatırlıyorum o yıllarda Serxwebûnlar Hüseyin Durmuş, yakalanınca geride kalan 120 sayıyı elle yazıp diğer bölgelere gönderdik. Ben elle yazma dönemine tanıklık ettim. Yine 2 Mart 1994 DEP’lilerin meclisten atılıp, tutuklamalarına şahit oldum. Bunlar benim bire bir tanıklık ettiğim olaylar, bunlar dışında telefonla ya da farklı bir şekilde öğrendiğim ve gittiğim çok sayıda da olay var.

Bir yazar olarak sizi en çok etkileyen olaylar hangileridir?

Birçok olay var. Özellikle tanıklık ettiğim ya da gazeteci olarak takip ettiğim. Ama özelikle son yıllarda Roboskî katliamı, Ceylan Önkol olayında oldukça etkilendim. Tabi duymak ayrı bir de bunların görsellerini yapmak, bire bir yakınlarıyla konuşmak insan ciddi anlamda etkileniyor.

Bunları hazırlarken psikolojim bozuldu. Şu anda tedavi görüyorum. Her gece rüyamda farklı bir savaş alanındayım, cezaevindeyim. Kaos içerisindeyim. Çok etkilendim. Böylesi etkileyici ve toplum üzerinde etki bırakan, hafızalarında yer alan olayların kitaplarla kalıcılaşması, yeni nesillere aktarılması gerekiyor. Bende bu düşünce ile bu kitabı hazırladım.