Bölgeyi bilen arkeologlardan Prof. Dr. Fansa, ANF’ye verdiği demeçte tapınağın bilincli olarak hedef seçildiğini söyledi.

Eyn Dara, Batı Kürdistan’da Efrîn kent merkezine 14 km uzaklıkta tarihi bir yerleşim alanıydı. Halep’in de yaklaşık 65 km kuzeybatısında yer alan bu bölgenin kaderi 1955 yılında başlayan arkeolojik kazılarla değişti. İlk olarak bazalt aslan heykeli bulunmuştu, ardından da 30’a 20 metre boyutlarında bir tapınak gün yüzüne çıkarıldı.

Orta bölüm ve daha içerideki ana salon olmak üzere üç bölümden oluşun tapınak M.Ö.1300-1200 yılları arasındaki dönemde inşa edilmişti. Tapınak Hititlerin bölgede hüküm sürdüğü dönemde İştar tanrıçası için yapılmıştı. Tıpkı Asur ve Babil gibi Hititler için de İştar en gözde tanrıçaydı.

Ancak şimdi Mezopotamya’nın hafızalarından biri olan bu tarihi mekan yerle bir olmuş durumda. Geçtiğimiz hafta Türk savaş uçakları tarafından hedef alınan bu tapınak DAİŞ çetelerini aratmayacak şekilde tahrip edildi.

UNESCO KINAMAKLA YETİNDİ

Eyn Dara köyü yakınlarındaki bu tarihi yapının yıkılmana ilişkin Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) kınama mesajı ile yetindi. Türk devleti ise henüz saldırının sorumluluğunu üstlenmiş değil. Ancak bölgede araştırma yapan Alman arkeologlara göre Eyn Dara tapınağı bilinçli bir şekilde seçilerek yerle bir eldi.

Bölgeyi iyi bilen Alman arkeologlardan Prof. Dr. Mamoun Fansa, Eyn Dara tapınağını önemini ve yıkılan eserleri ANF’ye anlattı. Oldenburg müzesinin eski direktörlerinden olan Prof. Dr. Fansa “Öyle görünüyor ki Suriye’de DAİŞ ve Esad rejimi ardından Türk devleti tarihi eserleri hedef seçmiş görünüyor” diye konuştu.

Bölgeyi birçok kez gezdiğini ve inceleme yapan ekipte olduğuna dikkat çeken bilim insanı Prof. Dr. Fansa “Eyn Dara Halep’ten başlayıp Anadolu içlerine kadar uzanan bir hatta Hitit kültüründen geriye kalan ender mekanlardan biriydi. Ancak şimdi fotoğraflardan anlaşılıyor ki tapınağın yüzde 70’i yıkılmış durumda” bilgisini verdi.

‘TARİHE VE İNSANLIĞA KARŞI SUÇ İŞLENDİ’

Tapınağın geç Hitit döneminde kurulduğunu ve başta Bizanslar olmak üzere bölgede hüküm süren birçok kültüre ev sahipliği yaptığını hatırlatan Prof. Dr. Mamoun Fansa, Efrîn’e yönelik başlayan saldırıda buranın da yıkıntılar arasında yer almasını tesadüfi olarak görmüyor.

Halep’te dünyaya gelen ve eğitimini 1970’li yıllarda Almanya’da tamamladıktan sonra bölgenin tarihine ilişkin birçok araştırmaya imza atan arkeolog Prof. Dr. Fansa, Türk devletinin Eyn Dara tapınağına gerçekleştirdiği saldırıyla tarihe ve insanlığa karşı suç işlediğine dikkat çekerek şunları söyledi:

“Bölgede Kürt savaşçıları ve Türk ordusu var. Kürt savaşçılarının elinde uçakların bulunmaması ve kendi kendilerine ateş etme ihtimalinin olmadığına göre bu kültürel soykırımın tek muhatabı Türk devletidir. Elime ulaşan fotoğraflar da saldırının havadan yapıldığını gösteriyor.

Saldırıdan önce Türk ordusunun bölgede tarihi bir mekanı bulunduğunu düşünüyorum. Çünkü tapınağın kalıntıları ve etrafındaki figürleri oldukça büyük, bunları bugünkü teknolojiyle havadan rahatça görmek mümkün. Bu yüzden saldırının bilinçli yapıldığını düşünüyorum. Daha önce Esat rejimine bağlı uçaklar da isyancıların içinde sakladığı gerekçesiyle tarihi yerleri bombalıyordu.

Ancak Avrupa Birliği’ne girmeye hazırlanan ve batının müttefiki bir ülkenin bu saldırının yapabileceğini görmek beni şaşırttı. Eyn Dara sadece Suriye’de yaşayan halkların değil aynı zamanda bütün dünyanın da mirasıydı. 3 yıldır ayakta kalmayı başaran bir miras bir devletin işgal girişimlerine kurban oldu. Bu yüzden dünya bu kültürel yıkıma sessiz kalmamalı.”