Sonbahar, Gelecek Uzun Sürer ve Rüzgârın Hatıraları filmlerinin yönetmeni Özcan Alper, 2015- 2016’da Sur, Cizre, Nusaybin’de yaşanan ablukaları “Yıkıntılar Arasında” ile beyazperdeye taşıdı. İlk kez bir animasyon film çeken Alper bu tercihin zorunlu politik koşullardan dolayı olduğunu söylüyor.

İlk gösterimini 66. San Sebastian Film Festivali’nde yapan filmin öyküsünü ise Alper şöyle anlatıyor: “Bask özerk bölgesinin en çok tanınan şairlerinden biri olan Joseba Sarrionandia’nın şiirlerinden yola çıkarak film çekmemizi istediler. Sarrionandia 15 yıl hapiste yatmış daha sonra kaçırılmış ve şu an Küba’da sürgünde yaşayan bir şair. Joseba Sarrionandia, Kürtlerin de tanıyabileceği bir şair çünkü o da hayatını Bask bölgesinin kültürünün yok olmaması için mücadele etmeye vermiş biri, bu yüzden hapisteydi. Bu projede 12 yönetmenden film istendi, Türkiye’de de benden. Şiirlerini Türkçede olmadığı için İngilizceden çevirtip okudum. Tema olarak bu topraklara yakın buldum ve Diyarbakır Sur’da bir şey yapmak istedim. Aslında kurmaca kısa bir film yapmayı planlıyordum ama o dönem abluka ve yasaklar devam ediyordu. Sur’a girmemiz mümkün olmadı. Bu durum da sandığımızdan uzun sürünce animasyon yapan arkadaşım Vrej Kassouny filmi bu şekilde yapalım dedi. Yani bazen zorunluluklar kendi imkânını da yaratıyor diyebilirim.”

EN ÇOK DA HAFIZA YOK EDİLMEYE ÇALIŞILIYOR

Alper filmin formatının değişmesiyle birlikte senaryoyu da yeniden düzenlediklerini söylüyor. Sur, Cizre ve Nusaybin’de yaşananların unutulup gitmemesi için de dönemin gerçek fotoğraflarından yararlandıklarını anlatıyor. Kanun Hükmünde Kararname ile kapatılan Dicle Haber Ajansı ve Nar Photos ile daha adı bilinmeyen birçok fotoğrafçının Sur’un ve yıkıntıların içinde belgeledikleri fotoğraflardan yararlandıklarını ifade eden Yönetmen Özcan Alper “Binlerce fotoğraf tarayıp belgesel havasını da hissettirecek şekilde yaptık düzenlemelerimizi. Ana kaynağımız DİHA’ydı sonuç olarak içerden de fotoğraflar gerekiyordu. 10 yıl sonra insanların geriye dönüp baktıklarında da hatırlaması gereken kareleri olması lazımdı. Çünkü en çok insanların hafızaları yok edilmeye çalışılıyor. Daha sonra bu fotoğrafları klasik boya resim tekniğiyle boyayarak animasyona uyguladık ama epey uzun sürdü, 1 yıla yakın bir zaman” diyerek anlatıyor.

Filmin Sarrionandia’yı anlatan diğer filmlerle birlikte San Sebastian’da gösterildiğini ifade eden Alper, Yıkıntılar Arasında’yı bağımsız olarak başka festivallere de göndermeyi düşündüklerini dile getiriyor. Türkiye’de gösterime girip girmeyeceğini sorduğumuzda ise Türkiye’deki festivallerin politik atmosferin dışında olmadığını söylüyor ve özellikle yurtdışında daha çok insana anlatmaya çalışacağını; belki daha sonra herkesin ulaşabileceği bir platformla buradaki izleyiciyle de paylaşabileceğini aktarıyor.

“ŞİİRİMİN KÜRT MESELESİNİ ANLATMASINA SEVİNİRİM”

Alper’e Basklı bir şairin şiirini Sur üzerinden anlatmasını Joseba Sarrionandia’nın nasıl karşıladığını; kendisinin ise bu iki meseleyi uyarlarken aynı hissiyatı verememek konusunda tereddüt yaşayıp yaşamadığını sorduğumuzda ise şöyle cevap veriyor: “Zaten esinlenmemizi istemişlerdi ve Zor Zamanlar (Sasoi Makalak) şiiri Sur’da yaşananlara o kadar çok benziyordu ki o yüzden bu olmalı dedim. Şaire de fikrimi yazdım ve çok hoşuna gitti. Çünkü o da tüm yaşamını yok olan bir dil ve kültür için ortaya koymuş biri. Kendisi Kürtlerin yaşadıklarına da vakıf biri aynı zamanda. ‘Şiirimin Kürt meselesinin anlatılmasına vesile olması beni çok sevindirir’ dedi. Zaten bu acılar dünyanın her yerinde aynı yaşanıyor. Senaryoyu Diyarbakırlı olan yazar Murat Özyaşar’la birlikte yazdık ve tamamen buraya uygun şekilde kaleme aldık.”

YIKINTILAR ARASINDA

Dünyadan 12 yönetmenin kısa filmlerinden oluşturulan “Gure Oroitzapenak-Hatıralarımız” isimli uzun metraj film kapsamında 66. San Sebastian Film Festivali’nde gösterilen Yıkıntılar Arasında’nın Senaryosu Özcan Alper ve Murat Özyaşar’a ait. Animasyon yönetmenliğini Vrej Kassouny, yapımcılığını ise Nar Film üstlendiği Basklı şair Joseba Sarrionandia’nın “Zor Zamanlar” şiirinden kesitlerin yer aldığı filmin seslendirmesini de oyuncu Feyyaz Duman yaptı.

Filmin konusu ise şöyle: “32 yaşındaki genç Kürt şair Lal, bitmeyen günlerini küçük hücresinde düşünceleriyle baş başa geçirmektedir. Bir anda hücresinin içinde gerçek mi kendi hayal ürünü mü olduğu anlaşılmayan bir serçenin belirmesiyle rüya ve gerçeklik arasında asılı kalan bir yolculuğa çıkar. Çocukluğunu geçirdiği şehrin sokaklarına dönen şair, zamanı durmuş, anılarını yıkılmış ve insanlarını dağılmış bulacaktır.”