Irak, 10 Ekim’de yeni bir erken genel seçime gidecek. Bu seçimle 2003 yılında ABD’nin müdahalesi ile diktatörlüğü yıkılan Saddam Hüseyin’den sonra oluşturulan Federal Irak’ta gerçekleştirilen altıncı seçim olacak. Seçime Şii, Sünni ve Kürtlerden olmak üzere birçok parti, liste, grup ve ittifak girecek. 

10 Ekim’de Irak’ta yapılacak erken genel seçimlere ilişkin değerlendirmelerde bulunan Duhok Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Kamuran Berwari, seçimlerin Irak’ta hiçbir şeyi değiştiremeyeceğini ve hiçbir sorunu çözemeyeceğini belirterek, Irak’taki sorunların çözüm yolunun demokratik konfederalist sistemle mümkün olabileceğini söyledi. 

Erken genel seçimin Irak için yeni hiçbir şey getirmeyeceğini, çünkü Irak’taki tüm seçimlerin klasik, taklit olduğunu, sadece parlamentodaki koltuk sayısını doldurmak, bazı siyasi güçlerin amacına ulaşması ve Irak’ta yönetimde kalmaları için yapıldığını belirten Berwari, “Kürt partileri de dahil Irak’taki hiçbir partinin Irak’ın ve Iraklıların sorunlarını çözmeye yönelik projesi yok. Tek amaçları, iktidar olmaktır. Irak’ta iktidar olmak da iki şeyi ifade eder. Birincisi, parlamentoda sandalye kazanmak; ikincisi, ekonomik geliri ele geçirerek partisini, taraftarını zenginleştirmektir” dedi.

IRAK’IN EN BÜYÜK SORUNU KÜRTLERLE OLAN SORUNDUR

Irak’ın en büyük sorununun Kürtler olan, Irak ve Güney Kürdistan arasında yüz yıldan fazla bir süredir devam eden bir sorun olduğunu, bunun temelinde ise Irak’ı Kürdistan toprakları üzerinde inşa eden başta İngiltere olmak üzere uluslar arası güçlerin olduğunun kaydeden Berwari, sorunun tarihsel sürecine ilişkin şu bilgileri verdi: “Irak kurulduğundan beri bu sorun var ve devam da edecek. Çünkü Irak meşru olmayan bir şekilde oluşturuldu. Kürtlerin ve Kürdistan’ın toprakları da Irak sayıldı. Irak topraklarının çoğunluğu Kürtlerin ve Kürdistan’ın, feyli Kürtlerin toprağıdır. Örneğin, Basra’ya kadar birçok yerde Kürtler yaşıyordu ve hala yaşadığı yerler var. İyi biliyoruz, Irak’ın güneyi ve orta doğusundaki şehirlerin büyük bir bölümünde Kürtler yaşıyordu. Halen de varlar. Bağdat’ın kendisi bile bir Kürt şehriydi. Yavaş yavaş Kürtler bu bölgelerden çıkarıldı. İslam adıyla bu 1400 yıllık süre içinde Duhok çevresine kadar Kürdistan adım adım işgal edildi. Irak, Aryen halklarının topraklarıdır, Samilerin değil. İngiltere ve uluslararası güçlerin Birinci Dünya Savaşından sonra Aryen halklarının yaşadığı topraklar üzerine Irak gibi bir ülkeyi inşa etmeleri, ilan etmeleri yanlış bir adımdı. Bu yanlışlık hala devam ediyor. Bu yüzden sorun hiç çözülmüyor, çözülmez de.”

Irak ile Başûr arasında bulunan petrol ve gümrük kapılarının gelirlerinin verilmemesinin bütçe gibi yüzeysel sorunlardan kaynaklanmadığına işaret eden Berwari, o yüzden yapılacak seçimlerin de herhangi çözüm üretemeyeceğini söyledi. 

Uzun yıllar süren savaşa rağmen çözülemeyen bu sorunun çözümünün demokratik bir anayasa, demokratik bir yönetim, demokratik parlamenter bir sistemle olacağının altını çizen Berwari, “Ancak yaşananlara baktığımızda hepsinin demokrasi karşıtı olduğunu görürüz. Irak’taki sorunun tek çözüm yolu var, o da demokratik konferedal sistemle yönetilmesidir. Onun dışında hiçbir sistem Irak’taki sorunu veya sorunları çözemez” diye konuştu. 

IRAK’IN ÜÇ PARÇAYA BÖLÜNME İHTİMALİ YÜKSEK

Berwari, Irak’ın güneyindeki Şii kentleri Basra, Missan, Zikkar, Nasıriye, Divaniye gibi bölgelerde de ciddi sorunlar yaşandığını, Sünnilerin de mağduriyet üzerinden sorunlar yaşadığını, bütün bunların da Irak’ı üç bölünme tehlikesiyle yüz yüze bıraktığını ifade etti. Berwari, “ Güneyde yaşayan Şiiler federal bölge istiyor. Sünniler kendilerini mağdur görüyor. Bunun doğurduğu sorunlar var. Yine Başûrê Kürdistan’n Irak ile yaşadığı sorunlar var. Yaşanan bu sorunlar her geçen gün daha da büyüyor. Küçülmüyor, çünkü bölgesel ve uluslar arası arası güçlerin bu sorunlarda eli var. Bundan ötürü seçimlerle bu sorunlara herhangi bir çözüm getirilemez. Getirme güçleri de yok zaten. 

Sorunlar böyle devam ederse Irak’ın üç parçaya bölünme ihtimali yüksektir. Yine her parçanın da kendi içinde iki ya da üç parçaya bölünme gibi bir ihtimal ve korku var. Parçalanma durumu yaşanırsa Şii, Sünni ve Kürtlerden oluşan bir Irak ortaya çıkar. Bu da dini, milliyetçi bir yapıya göre parçalanmanın olduğunu gösterir” dedi.  

ULUSLAR ARASI GÜÇLER BU HALE GETİRDİ

Irak’ın çok parçalı bir hale getirildiği, bu parçalanmanın sorumlusu Irak’ın içindeki uluslararası ve bölgesel güçlerin eli olduğu değerlendirmesinde bulunan Berwari, şöyle devam etti: “Doğru, Irak çok parçalıdır. Bu parçalanmadan sorumlu olan uluslararası ve bölgesel güçlerin Irak’ın içindeki elleridir. Bu güçlerin kendisidir. Bu parçalanma sadece Şii, Sünni, Kürt ve diğer dini, etnik yapılarla sınırlı kalmamış. Bu parçalanma şehirlere kadar, şehirlerden köylere, ailelere kadar derinleşmiş. Bu derin parçalanma, uluslar arası ve bölgesel güçlerin Irak’ın iç işlerine karıştırdıkları elleri çıkmadan azalmaz. Bu parçalanma Irak’ın yıkımını getirecek. İşsizliğin, yoksulluğun, hizmetsizliğin nedeni bu parçalanmadır.

Seçimler Irak’ın parçalanmışlığına da bir çare ve çözüm getiremez. Çünkü parlamenterler Bağdat’a Irak’ın sorunlarını çözmesi için gönderilmiyor. Partilerin orada temsillerinin bulunması ve iktidardan pay alması için gönderiliyor.”

SEÇİM SONRASI KÜRTLER ARASINDA CUMHURBAŞKANI SORUNU ÇIKACAK

Berwari, seçimlerden sonra cumhurbaşkanlığı seçiminin de olacağına işaret ederek, mevcut durumda Irak’ta Lübnan’a yönelik görev paylaşımı yapıldığını, Cumhurbaşkanlığının Kürtlere, Başbakanlığın Şiilere, Meclis Başkanlığının ise Sünnilere verildiğini bunun da demokrasi ile hiçbir alakasının olmadığını söyledi. 

Cumhurbaşkanının Kürtlerden seçilmesinin son yıllarda büyük bir sorun oluşturduğunu söyleyen Berwari, Güneyli partilerin cumhurbaşkanının şu ya da bu partiden olmalı dediğini, onlara göre partileri dışında herhangi bir Kürt’ün cumhurbaşkanı olamayacağını belirterek, bu durumun partiler arasında da ciddi bir soruna dönüştüğünü savundu. Berwari, “Irak ile de aralarında bir soruna dönüşmeye başladı. Bu seçimden sonra da sorun sürecek. Daha da kötü olabilir. Diğer bir nokta Irak’ta bir cumhurbaşkanının seçilmesi için başta İran, ABD, Avrupa ülkeleri ile Arap ülkelerinin, bir de Türkiye’nin kabul etmesi gerekiyor. Bir de böyle bir sorun var ki, bu şu anlama geliyor: Bu ülkelerden biri kabul etmezse Irak, cumhurbaşkanını seçemiyor, düşünebiliyor musunuz? Geçen seçimlerden sonra ortaya çıktığı gibi yine bir sorun çıkar diye düşünüyorum. Yani her parti yine cumhurbaşkanı adayını gösterecek. Bu da hem partiler arasında hem de Irak ile Kürtler arasında bir soruna neden olur. Ayrıca ülkelerin onayı ile seçilen bir cumhurbaşkanının da Kürtler, Iraklılar ve Irak için bir faydası olmaz. Çünkü geride bıraktığımız yıllarda gördük; Türk devletinin Başûr’a yönelik saldırılarına karşı da doğru dürüst bir tavır koyamıyor. Sivilleri katletme, işgal saldırılarına rağmen herhangi bir açıklama bile yapamıyor. Kimyasal silahla insanların katledilmesi, Şengal’in, Başûr’un,  Maxmur’un her yerine saldırılar karşısında herhangi bir tepkisi olmayan, Irak’ın bağımsızlığı ve toprak bütünlüğüne karşı işlenen suçlara karşı sessiz kalan bir cumhurbaşkanı düşünün” diye konuştu. 

BÜYÜK KÜRDİSTAN’IN ÇIKARLARI DÜŞÜNÜLMELİ

Kürtlerin yapması gerekenin birlik halinde hareket etmek, Kürdistan’ın çıkarlarını savunmak olduğunu vurgulayan Berwari, “Büyük Kürdistan’ın çıkarları düşünülerek birlik oluşturulmalı, büyük Kürdistan’ın çıkarları esas alınmalı. Eğer yurtseverlik, ulusal çıkarlar ve büyük Kürdistan çıkarları düşünülerek hareket edilirse kazanımlar korunabilir. Eğer Kürtler büyük Kürdistan çıkarları doğrultusunda diplomatik, siyasi, askeri, güvenlik temelinde bir birlik sağlanmazsa kaybetmeye devam edecek” uyarısında bulundu.