Dicle Nehri'ni rant için dere yaptılar

AKP rant için Dicle Nehri’nin Amed'in Bismil ilçesinden Eğil ilçesine kadar olan 60 kilometrelik bölümünü 'Nehir' statüsünden çıkarılarak 'Dere' statüsüne aldı.

Türkiye'de çok partili rejime geçişle birlikte 14 Mayıs 1950 tarihinde Demokrat Parti'nin seçimle iktidara gelmesi ardından, yazılı olmayan kanunlar da yürürlüğe girmeye başladı. Bunlardan biri de imara açılacak bölgelere ilişkin izlenen yol ve yöntemdi. Yol ve yöntem belliydi. Örneğin tartışmalı bir alanı imara açmak istiyorsanız, önce bunun alt yapısını hazırlamanız gerekir.

Bu alan ormanlık alan olabilir, kıyı şeridi olabilir, SİT alanı olabilir.

Yasa veya Bakanlar Kurulu kararları zaten sonrasında gelir.

Bir bölge veya kıyı şeridi imara açılacaksa ilk olarak o bölgenin statüsü değiştirilir.

Ardından ileride imara açılması planlanan bölgede ibadethane (camii, mescid) kurulur, sonra çocuklar ve gençler için oyun veya spor alanı yaratılır ve peyzaj çalışması yapılarak tepki çekmeyecek projeler hayata geçirilir.

Bu projelere kimse karşı çıkmaz. Çünkü görünürde kâr amacı güdülmüyordur.

Hayat bulan bu projeler yıllar içinde kabul gördükten sonra artık söz konusu bölgeyi imara açmak için önünüzde hiçbir engel kalmamış olur.

DİCLE NEHRİ DEĞİL, 'DİCLE DERESİ'

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın hazırladığı Kıyı Kanununun Uygulamasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 2 Nisan 2013 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelikte, Dicle Nehri'nin Amed'in Bismil ilçesinden Eğil ilçesine kadar olan 60 kilometrelik bölümü 'Nehir' statüsünden çıkarılarak 'Dere' statüsüne alındı.

Resmi açıklamalarda her ne kadar "Anılan 60 kilometrelik bölge Dicle'de su debisinin düşük olduğu için dere statüsüne alındı" denilse de, (Dicle Nehri'nin söz konusu alanı içindeki su debisinin yüksek veya çokluğu Kralkızı Barajı'ndan bırakılan su miktarına bağlı) asıl amaç, kıyı şeridini imara açmaktı.

Çünkü yasalara göre, bir akarsu "Nehir" statüsünde ise, Kıyı Kanunu hükümlerine tabii olur ve kıyı kenar çizgisi belirlenir.

Akarsuyun 100 metre uzaklığında kıyı kenar bandı oluşturulur ve buralarda imara izin verilmez.

Ancak bir akarsuyu "Dere" statüsüne alırsanız, derenin suyla birleştiği sıfır noktasına kadar yapılaşmaya gitmenizde herhangi bir yasal engel bulunmuyor.

ÖNCE 'DERE', ARDINDAN 'REZERV ALANI'

Binlerce yıldır akan Dicle Nehri, yayınlanan yönetmelikle bir imza ile "Nehir" statüsünden "Dere" statüsüne geçirildikten sonra, Dicle Nehri'nin en hassas noktası olan ve Amed'in hemen yanıbaşında bulunan Dicle Vadisi, Hevsel Bahçeleri ve Kırklar Dağı bölgesinde yapılaşma için ilk adım atıldı.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Dicle Vadisi'nde "Yapı Rezerv Alanı" oluşturulması için 23 Ağustos 2013 tarihinde bölgenin imara açılması kararı alarak 11 milyon metrekarelik alan için yapı rezerv alanı olarak belirledi.

HEVSEL KORUMA ALANINDAN ÇIKARILDI

Aynı şekilde 14 Kasım 2014 tarihinde toplanan Amed İl Toprak Koruma Komisyonu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın talebi doğrultusunda 8,629,499 metrekarelik alana sahip Hevsel Bahçeleri'nin  7,517,732 metrekaresini tarımsal niteliği korunacak alan statüsünden çıkararak 'rekreasyon' alanı ilan etti.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın aldığı bu kararlar üzerine Amed Büyükşehir Belediyesi, "Kentin yeşil alanıyla hem akcigeri, hem besin kaynağı hem de simgesi olan Dicle Vadisi ve Hevsel Bahçeleri'nde geri dönüşü imkansız doğa katliamına yol açabileceğini" gerekçe göstererek yürütmenin durdurulması için 1. Bölge İdare Mahkemesi'ne dava açtı.

Davaya bakan Diyarbakır 1. Bölge İdare Mahkemesi, Ocak 2015'te verdiği kararında, mevzuat hükümleri uyarınca rezerv yapı alanlarının yeni yerleşim yeri açılması amacıyla belirlenebileceğini ancak yerleşime açılmasına olanak olmayan alanın rezerv yapı alanı olarak belirlenmesinin mümkün olmadığına hükmederek yürütmeyi durdurma kararı verdi.

İLK OLARAK CAMİ VE SPOR SAHASI YAPILDI

Bölge İdare Mahkemesi'nin yürütmeyi durdurma kararına rağmen, AKP hükümeti tarafından OHAL kapsamında çıkarılan 644 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 2.maddesinin 1.inci fıkrasının (ğ) bendi ve 3194 sayılı İmar Kanununun 9. maddesi uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı onayı ile Hevsel Bahçeleri ve Dicle Vadisi "Özel Proje Alanı" ilan edildi.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Amed İl Müdürlüğü de Kanun Hükmünde Kararname sonrasında, 28 Aralık 2016 tarihinde "Dicle Vadisi Rekreasyon Alanı ve Ağaçlandırma Alanı 1. Uygulama Etabı" adı ile Dicle Vadisi'nde 31,85 hektarlık alanda imar plan değişikliği yaptı.

Bu değişiklik sonrasında Dicle Vadisi Kırklar Dağı eteklerinde yapılacak peyzaj ve ağaçlandırma ihalesi 4 Ocak 2017 tarihinde 27 Milyon liraya AKP'li Erzurum Belediyesi'nin Erkonut A.Ş adlı şirketine verildi. Ve Kırklar Dağı eteklerinde ilk yapılan yapılar ise cami, gençler için basketbol ve halı saha ile bisiklet yolu oldu.