Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından çoğunluğu 2004-2005 yıllarında, Diyarbakır'da DEHAP'li belediyelere verilmesin diye TOKİ'ye devredilen arsa ve arazilerin 2 bin dönümü TOKİ tarafından satıldı. Yine TOKİ tarafından Diyarbakır ve Urfa'da, Kamu İhale Kurumu mevzuatı dışında pazarlık usulüyle ihale ettiği tesisler için 4.4 milyar TL öderken, elde ettiği gelir 2.6 milyar düzeyinde. Üstelik bu gelirin içinde arsa ve arazilerin satışından elde edilen 245 milyon TL de bulunuyor.

2004 yılında AB uyum yasaları çerçevesinde yeniden düzenlenen Belediye Yasası ile İmar planı yapılan bölgelerde bulunan hazine arsa ve arazilerin belediyelere devri öngörülmesine karşın, bu devir Amed'de uygulanmayarak yasanın çıkış sürecinde araziler TOKİ'ye devredildi. O dönem Amed Büyükşehir Belediye Başkanı olan Osman Baydemir bu konuyu defalarca kamuoyuyla paylaşmasına karşın bu arsa ve araziler belediyeden kaçırıldı. Halen Urfa Milletvekili olan Osman Baydemir'in TOKİ'nin Urfa ve Amed'de TOKİ'nin 2003-2016 yılları arasındaki faaliyetlerine ilişkin, Başbakan Binali Yıldırım'ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesine Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli tarafından verilen yanıtlara bakıldığında, TOKİ'nin Urfa ve Diyarbakır'da bedava olan arsa ve arazilere rağmen bir milyar yakın zarar ettiği ortaya çıktı.

BEDELSİZ ALINAN ARSA VE ARAZİLER NAKTE ÇEVRİLDİ

Canikli tarafından verilen yanıtta, Amed'de 2003-2016 yılları arasında 9 bin 613 dönüm arsa/arazi ücretsiz, 43 dönüm ise 2 milyon 595 bin TL ödenerek devralındı TOKİ'nin stokunda halen 6 bin 114 dönüm arazi var. TOKİ bu dönemde devraldığı arazilerin 1,985 dönümünü 184 milyon 832 bin TL'ye sattı.

TOKi bu dönemde Amed'de 16 bin konut, 7 hastane, 26 okul, 1 yurt, 4 kamu hizmet binası, 3 sağlık ocağı, 2 aile sağlık merkezi 1 kütüphane, 9 cami, 15 ticaret merkezi, bir adet stadın yapımı için 2 milyar 212 milyon TL ödedi.

TOKİ tarafından yapılan konutların 10 bin 760 tanesi, satılarak, 600 milyon 814 bin TL gelir. Milli Eğitim Bakanlığı'ndan 151 trilyon, Sağlık Bakanlığı'ndan 164 trilyon, Gençlik v eSpor Bakanlığı'ndan 149 trilyon, ve 12 trilyon bedelle 94 dönüm arazi satın alarak yaklaşık 1.250 milyon TL gelir ettiği görülüyor.

URFA DA AMED'DEN FARKSIZ DEĞİL

Verilen yanıt incelendiğinde, Urfa'da toplam 10 bin 436 dönüm arsa/arazi bedelsiz 354 dönüm metrekare hazine arazisi ise 9 milyon 764 bin TL'ye TOKİ'ye devredildiği görülüyor. TOKİ’nin Urfa'da stoklarında 7 bin 814 dönüm arsa /arazi bulunurken, 2003-2016 yılları arasında 121 parça ve 373 dönümden oluşan arsa ve araziyi 63 milyon 727 bin liraya sattı.

Urfa'da bu dönemde 13 bin 417 konut inşa edildi, bunlardan 10 bin 027 tanesi satıldı. Bu konutların yanı sıra, 6 hastane, 28 okul, 3 yurt, 1 engelsiz yaşam merkezi, 1 sağlık ocağı,5 aile sağlık merkezi, 14 cami, 14 ticaret merkezi 2 milyar 228 milyon lira harcama yapıldı.

TOKİ, yaptığı bu harcamaya karşın, konut satışından 804 milyon, arsa-arazi satışından 63 milyon, Milli Eğitimden 79 milyon, Sağlık Bakanlığı'ndan 318 milyon olmak üzere 1 milyar 260 milyon TL gelir elde ederken, bu yapılar için ise 2 milyar 229 milyon TL harcama yaptı.

BEDAVA ARSALARDA İHALELER KİMLERE VERİLDİ?

Devlet tarafından verilen bedava arsaya karşı TOKİ gelirlerinin bu düzeyde düşük olması, TOKİ ihalelerinin kimlere verildiği sorusunu da gündeme getiriyor. Kamu İhale Kanuna tabii olmayan TOKİ ihaleleri pazarlık usulü ağırlıklı olarak AKP milletvekilleri tarafından belirlenen müteahhitlere veriliyor. BU ihaleleri alan müteahhitler üzerinden de AKP ve AKP yandaşlarına kaynak ayrılıyor. Aynı müteahhit mantığıyla çalışan TOKİ'nin, müteahhitlerden tek farkı ise inşaat maliyetlerinin yüzde 40'ını oluşturan arsa ve araziye para vermemesi.

TOKİ'nin Urfa ve Amed'de yaptırdığı bu tesisler karşılığında 4.4 milyar TL para harcarken, kasasına giren para ise 2.6 milyar düzeyinde kaldı. Bir de elinde bulunan yaklaşık 4 bin 200 civarında tamamlanmış konut.