Suriye krizinin çözümü için tek proje...

Kuzey ve Doğu Suriye'nin 2018 yılını değerlendiren MSD Eşbaşkanı Emîne Omer, Suriye krizinin çözümü için proje sahibi tek güç olduklarını ve bu projeyi Suriyelileştirmek için çabalarının devam ettiğini kaydetti.

Özelde Suriye genelde ise Ortadoğu halkları için umut ışığı olan Kuzey ve Doğu Suriye'de 2018 yılında siyasi alanda da birçok yenilik ve gelişme yaşandı. Yıl içerisinde ilan edilen Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi geleceğin Suriyesi için önemli bir adım olurken, Demokratik Suriye Meclisi (MSD) ise Suriye krizinin çözümü için hem demokratik muhalefet unsurları hem de rejimle diyalog arayışında oldu.

Kuzey ve Doğu Suriye'de 2018 yılındaki siyasi gelişmeleri ANF'ye değerlendiren MSD Eşbaşkanı Emîne Omer, Suriye krizinin çözümü için proje sahibi tek güç olduklarını ve bu projenin de Suriye topraklarının yüzde 32'sinde hayat bulduğunu ve bu projeyi Suriyelileştirmek için çabalarının devam ettiğini kaydetti.

ASKERİ KAZANIMLAR

Suriye'nin 2018 yılına bakıldığında askeri olarak kimi kazanımların olduğunu ancak siyasi olarak aynı şeyin söylenemeyeceğini belirten Emîne Omer krizin daha da derinleştiğini belirtti. Emîne Omer, "2018 yılında teröre karşı mücadelede önemli askeri kazanımlar elde edildi ama siyasi açıdan aynı şeyi söylemek biraz güç. Mesela şimdi DAİŞ dar bir alana sıkıştırılmış ve önemli kazanımlar elde edildi. Ama bu siyasi kazanımlara tahvil edilmedi" dedi.

VEKALET SAVAŞI BİTTİ

Rusya'nın 2018 yılında da rejime desteğinin sürdüğünü belirten Emîne Omer, "Şu anda Suriye'de bulunan büyük güçler kendi çıkarlarını her zaman Suriye halklarının çıkarlarından önceye koydu. Rusya rejime desteğini sürdürdü. Birçok bölgenin rejimin denetimine geçmesinde rol oynadı. 2018 yılında diğer yıllarda yürütülen vekalet savaşı, doğrudan savaşlara bıraktı yerini. Yani sahadaki güçlerin doğrudan mücadelesine bıraktı yerini" ifadelerinde bulundu.

RUSYA'NIN POZİSYONU

Aynı zamanda yıl içerisinde Suriye toprakları üzerinde çok fazla pazarlık yapıldığını dile getiren Omer, rejimin askeri alanda bazı kazanımları olsa da Suriye krizine neden olan sorunların olduğu gibi yerinde durduğunu kaydetti. Emîne Omer, "Bir başka anlamda pazarlıklar yılı oldu. Mesela Doğu Guta'ya karşılık Efrîn pazarlık konusu yapıldı. Dera'ya karşılık, İran'ın bölgeden çıkarılması pazarlığı yapıldı. Sahaya bakıldığında rejimin çok fazla yerde hakimiyet kurduğu görülüyor. Ama bunların büyük kısmı pazarlıklarla sağlandı. Fakat Suriye'de krize ve savaşa neden olan siyasi sorunları olduğu gibi yerinde duruyor" diye belirtti.

ABD'NİN POZİSYONU

Emîne Omer, ABD'nin de Suriye sahasında yeni bir hat çizmeye çalıştığını belirterek, "ABD ise Suriye'deki varlığını şimdiye kadar DAİŞ'e karşı mücadele, İran'ı sınırlandırma ve siyasi çözüm gibi üç adım üzerinde meşrulaştırmaya çalıştı. DAİŞ'e karşı savaşta sona geliniyor ama ABD, şimdi yeni bir hat çizmeye çalışıyor. Bunları da göreceğiz" diye konuştu.

ANAYASA KOMİTESİ

Suriye krizinin çözümü için önem atfedilen yeni anayasa konusunun da yıl içerisindeki en önemli gündemlerden biri olduğuna dikkat çeken MSD Eşbaşkanı, şunları söyledi: "Diğer bir yandan Suriye için yeni bir anayasa yazımı gündeme geldi. Bu Rusya'nın Soçi görüşmelerinde gündeme getirdiği bir öneriydi ama bir yıldır bu konuda gelişme kaydedilemedi. Anayasa komitesi hala toplanabilmiş değil. Çünkü her güç bu komiteye kendisine göre bir şekil vermek istiyor. Sahada olan, bedel ödeyen güçler değil, saha dışındaki kişiler muhatap olarak alınmaya çalışılıyor. Mesela Türkiye, Kürtlerin bu komitede yer almasını istemiyor ve her defasında diğer siyasi süreçlerde yaptığı gibi veto ediyor."

SURİYE'DEKİ İNSANİ KRİZİ SÜRÜYOR

"Suriye'de insani tabloya bakıldığında ise çok kötü bir tabloyla karşı karşıyayız" diyen Emîne Omer, şu bilgileri paylaştı: "Yüzbinlerce Suriyeli zaten yaşamını yitirdi, yüz binlercesi yaralandı, 6 milyondan fazla Suriyeli şimdi Suriye dışındadır, mültecidir. 5 milyondan fazla insan Suriye içinde yer değiştirmek zorunda kalmıştır. Bu insanlar ciddi barınma ve ekonomik sorunlarla yüz yüze. Bu sorunların hepsinin çözümü siyasidir ama şimdiye kadar kimse de bu yönde bir adım atabilmiş değil."

ÖNCELİK EFRÎN'İN ÖZÜRLÜĞÜ

Efrîn'in işgalinin kendileri için çok ağır olduğunu belirten Emîne Omer, bütün çalışmalarında önceliği Efrîn'in özgürleştirilmesine verdiklerini kaydetti. Emîne Omer, "Bizim açımızdan ise 2018 yılının en zor olayı Efrîn'in işgali oldu. Efrîn Türk devleti ve terör unsurları tarafından işgal edildi. Halkımız göç etmek zorunda kaldı, kamplarda zor koşullarda yaşıyor. Bizim için ağır oldu, Efrîn'in işgali. Ama MSD olarak bizler tüm çalışmalarımızın önceliğine Efrîn'in özgürlüğünü koyduk. Her çalışmamızda evveliyatımızın Efrîn olduğu kararına varmışız ve bu yönde hareket etmeye çalışıyoruz" dedi.

TARAFLARLAR GÖRÜŞME

Emîne Omer, yıl içerisinde yaşanan krizin çözümü için hem rejim, hem de demokratik muhalefet gruplarıyla görüştüklerini belirterek, "Öte yandan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi kuruldu. Yine MSD'nin kongresi yapıldı ve kongrede MSD'nin görev ve fonksiyonları daha da genişledi. Suriye krizinin çözümü için kimi adımlar atıldı. Mesela rejimle görüşmeler oldu, yine Suriye'deki demokratik muhalefet gruplarıyla görüşmeler oldu, çalıştaylar düzenlendi. Bizler MSD olarak, Suriye krizinin çözümünün siyasi olduğunu ve çözümün de Suriye'de olacağına inanıyoruz. Diyaloga açık olduğumu her seferinde pratikle dile getiriyoruz" diye kaydetti.

ÇÖZÜM İÇİN TEK PROJE

MSD Eşbaşkanı Suriye krizinin çözümü için proje sahibi tek güç olduklarını vurgulayarak, şunları dile getirdi: "Bizler Suriye'de krizin çözümü için proje sahibi tek gücüz diyebiliriz. Bu projemizi bugüne kadar anlattık, bundan sonra da anlatmaya ve bu projeyi tüm Suriye'nin projesi haline getirmek için çalışmalarımız sürecektir. Bugün denetimimizde olan Suriye topraklarının yüzde 32'sinde bu proje hayata geçiyor ve herkes de nasıl demokratik bir şekilde işlediğini görüyor. Bu proje kendisini ispatlamış bir projedir. Artık bu projeye uluslararası alanda da desteğin artması gerekir. Bu yönlü çabamız sürüyor. Bizler şimdiye kadar yürüttüğümüz siyaset ile geleceğin Suriyesi'nde rol ve söz sahibi olmak istiyoruz. Bunun için çalışmalarımız yeni yılda da devam edecektir."

2018'DE KUZEY VE DOĞU SURİYE'DE ÖNCE ÇIKAN SİYASİ VE DİPLOMATİK GELİŞMELER

* 17 Ocak: Fransa Dışişleri Bakanlığı’ndan bir heyet, Kuzey ve Doğu Suriye'yi ziyaret etti.

* 20 Ocak: Türk devleti ile Rusya arasında yapılan anlaşma ve ABD'nin de göz yummasıyla Türk devleti ve ona bağlı çete grupları Efrîn işgal harekatını başlattı.

* 25 Şubat: PYD Dış İlişkiler Sorumlusu Salih Muslim, Çekya'da gözaltına alındı. Türk devletinin kaçırarak Türkiye'ye götürmek istediği Muslim, 27 Şubat günü serbest kaldı.

*18 Mart: Türk devleti ve ona bağlı çete grupları Efrîn'i işgal etti.

* 27 Mart: Suriye Gelecek Partisi kuruluşunu ilan etti. Partinin genel başkanlığına İbrahim Qeftan seçildi.

* 29 Mart: Kuzey Suriye Özerk Yönetimi'nden bir heyet, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile görüştü.

* 4 Nisan: Rusya devlet başkanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Türk Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Suriye'yi görüşmek için Ankara'da bir araya geldi.

* 7 Nisan: Duma’daki Ceyş El İslam çeteleri rejim güçlerinin Doğu Guta’da kimyasal silah kullandığını ve 100 sivilin yaşamını yitirdiğini öne sürdü.

*14 Nisan: Kimyasal silah kullanıldığı iddialarını gerekçe gösteren ABD, Fransa ve İngiltere, rejimin üslerine füze saldırıları düzenledi.

* 14-15 Mayıs: Rusya, Türkiye ve İran'ın katılımıyla Astana-9 görüşmeleri yapıldı.

* 25 Mayıs: ABD-Türkiye ortak çalışma grubunun Ankara’da toplandığını ve Minbic yol haritasının onaylandığı ABD'nin Türkiye Büyükelçiliği tarafından duyuruldu.

* 28 Mayıs: Alman parlamenterlerden oluşan bir heyet Kuzey ve Doğu Suriye'yi ziyaret etti.

* 1 Haziran: Süryani Birlik Partisi ikinci kongresini gerçekleştirdi.

* 18-21 Haziran: Efrîn'i özgürleştirme konferansı düzenlendi.

* 16 Temmuz: Demokratik Suriye Meclisi (MSD) 3’üncü kongresini gerçekleştirdi. Kongrede Emine Omer ile Riyad Derar MSD'nin eşbaşkanları olarak seçildi.

* 18 Temmuz: Suriye'deki demokratik muhalefet grupları ile diyalog geliştirilmesi amacıyla Eyn Îsa'da MSD öncülüğünde bir çalıştay düzenlendi.

* 30 Temmuz: Astana-10 görüşmeleri Soçi'de yapıldı.

* 26 Ağustos: MSD ile Suriye rejimi arasında Suriye'nin geleceğinin tartışıldığı görüşmeler başladı. Suriye hükümet, askeri ve istihbarat yetkililerinin katıldığı görüşmeler iki kez yapıldı, ancak sonuç somut bir sonuca gidilemedi.

* 27 Ağustos: Rojava Demokratik Toplum Hareketi (TEV-DEM) üçüncü kongresini gerçekleştirdi. TEV-DEM'in işleyiş mekanizmasında değişikliğe gidilen kongrede, eşbaşkanlığa Zelal Ceger ile Xerîb Hiso seçildi.

* 6 Eylül: Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ilan edildi. Siham Qeryo ile Ferîd Etê'nin eşbaşkanlığına seçildiği Özerk Yönetim'te genel meclisin yanı sıra yönetim bünyesinde 9 komite kuruldu.

* 7 Eylül: Rusya devlet başkanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Türk Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Suriye'yi görüşmek için Tahran'da bir araya geldi.

* 17 Eylül: Rusya devlet başkanı Vladimir Putin ile Türk Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan İran'ı ekarte ederek Soçi'de görüştü.

* 1 Kasım: ABD ve Türk devleti Minbic ile Cerablûs arasında ortak devriyelere başladı.

* 27 Kasım: Suriye'deki demokratik muhalefet grupları ile diyalog geliştirilmesi amacıyla MSD öncülüğünde yapılan çalıştayların ikincisi Eyn Îsa'da düzenlendi.

* 27 Kasım: Rusya devlet başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Erdoğan İstanbul'da Suriye'yi görüştü.

* 28 Kasım: Rusya, İran ve Türkiye tarafından Astana serilerinin 11'incisi düzenlendi. Anayasa komitesinin kurulmasının planlandığı görüşme sonuçsuz kaldı.

* 2-4 Aralık: Efrîn’de Etnik Soykırım ve Demografik Değişim Forumu düzenlendi.

* 4 Aralık: ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Jemes Jeffrey, Türkiye ziyareti öncesi yaptığı açıklamada "Artık Astana'nın fişini çekme vakti" dedi.

* 19 Aralık: ABD Başkanı Donald Trump Suriye'den çekileceklerini açıkladı.