Kömür, dünyada fosil enerji kaynaklarının en kirleticisi olarak biliniyor. Buna rağmen birçok ülkede yeni projeler ortaya çıkmaya devam ediyor. Rapor bazı ülkelerdeki yeni projelerin hayat bulma şansının olmadığına dikkat çekerken, Çin’deki projelerin gerçekleşmesinden endişe ediyor.

 Dünya genelinde 79 ülkede 2.400’ü aşkın kömürle çalışan termik santral bulunuyor.  Bunlar yaklaşık 2.100 gigawatt (GW) üretim kapasitesine sahip.

Global Energy Monitor tarafından hazırlanan yıllık rapora göre yeni santral projeleri ile elektrik üretim kapasitesinin 457 GW daha arttırılması öngörülüyor.

Raporda ayrıca geçen yıl kömürlü santraller konusunda yavaşlama olduğu da belirtilerek bu konudaki memnuniyet ifade edildi.

Raporda, bugün kademeli olarak durdurulması veya karbon nötrlüğü hedefinde yer almayan toplam 89 GW kapasiteli 170 operasyonel santralin olduğu kaydediliyor. Diğer santraller için kademeli olarak kapatma kararları var.

San Francisco merkezli düşünce kuruluşu Global Energy Monitor’un bu raporu hazırlamasına sekiz uluslararası çevre örgütü de katıldı: ABD’den Sierra Club, Japonya’dan Kiko, Avrupa’dan Can Europe, Hindistan’dan Life ve Bangladeş’ten BWGED ile Crea, E3G ve SFOC.

Dünyada 2021 yılında kömürle çalışan operayonel santraller, Covid ile bağlantılı olarak 18,2 GW arttı.

Geçen yıl bir istisna olarak Çin’de kömürlü santrallerde gerileme yaşanmaya devam etti. 2021’de hizmete geçirilen 45 GW üretim ünitesinin yarısından fazlası (yüzde 56) Çin’de bulunurken, yüzde 14’ü Hindistan’da, yüzde 11’i ise Endonezya, Vietnam ve Kamboçya’da bulunuyordu.

Ancak, Çin tek başında 2022 yılı için gezegenin geri kalanının neredeyse kapanış projeleri (25,6 GW) kadar toplam 25,2 GW kapasiteli açılış projesine sahip.

Rapor, Çin’in 2022 yılının başında kömürle çalışan santral projelerinin inşasına izin vermesine tepki gösteriyor. 2021 yılı sonunda eyaletlerin yarısından fazlasında elektrik tedariki konusunda yaşanan sıkıntılardan sonra enerji politikası yeniden yazılmıştı.

Oysa Çinli yetkililer geçen yıl, küresel ısınmaya karşı mücadeleye konusunda şaşırtıcı açıklamalarda bulunmuştu. Ülke, 2060 yılına kadar karbon nötrlüğüne ulaşma vaadinde bulunurken, fosil enerjilere alternatif büyük programlar geliştirmekte olduklarını duyurmuştu.

Raporda dünyanın geri kalan kısmında, özellikle Birleşmiş Milletler’in Glascow’daki iklim zirvesinde küresel ısınmanın frenlenmesi için yeni santrallerin inşasından vazgeçilmesi çağrısının “yeni bir dinamik” oluşturduğuna dikkat çekiliyor.

Toplamda 65 ülke artık yeni santral inşaat etmeyecekleri taahhüdünde bulundu. Ocak 2021 ile kıyaslandığında ülke sayısının 36 arttığı görülüyor.

OECD bünyesindeki ülkelerin yüzde 86’sının yürürlükte olan hiçbir yeni projesi yok. Ancak ABD, Avustralya, Polonya, Meksika, Japonya ve Türkiye resmi olarak yeni projeler öngörüyor. Raporun yazarlarına göre, bu ülkelerin projelerini hayata geçirme şansı yok.

COP27 ilkim zirvesinin Afrika’daki Mısır’da yapılması planlanıyor. Afrika’da halen 12 ülke kömürle çalışan santral projeleri var. 2021 yılına kıyasla üç ülke azaldığı belirtiliyor.

Sadece Çin’in imzalanan projeleri sonuca götürmesinden endişe ediliyor. Raporda, "Bugüne kadar, Çin'in, kamu bankaları ve özel şirketlerin finanse etmeyi planladığı proje halindeki 56 elektrik santrali için hortumu kesip kesmeyeceği belli değil” denildi.