Irak’ın güneyinde yer alan El Müsenne vilayetinde, Fırat Nehri yakınındaki  tuzlu göl Sawa’dan geriye bir şey kalmadı. Sadece kurak bir alanda birkaç pano dikkat çekiyor.

Sawa Gölü’nün kuruması etrafını da ıssızlaştırdı. Bölgede kalan otelcilik ve turistik alt yapılar, 1990’lı yıllarda buranın hala yoğun ziyaret alan bir yer olduğuna işaret ediyor.

Ancak gölden geriye sadece kurak topraklar kaldı. AFP’ye konuşan çevreci aktivist Husam Subhi, “Göl, bu yıl ilk kez yok oldu. Önceki yıllarda su yüzeyi kurak dönemlerde azalıyordu” diyor.

El Müsenne vilayeti çevre departmanı müdürü Yusuf Cabbar, 5 kilometre karelik gölün 2014 yılında beri kuruduğunu ifade ederek, nedenini şöyle açıkladı: "İklim değişikliği ve artan sıcaklıklar. Müsenne çöllük bir vilayettir, kuraklık ve yağış eksikliği sorunu yaşıyor.”

Hükümet, yaptığı yazılı açıklamada gölün kurumasının temel nedenlerinin başında tarım için kaçak olarak kazılan bini aşkın kuyunun geldiğine dikkat çekti.

Cabbar, tıpkı yakınlardaki çimento ve tuz fabrikalarının “gölü besleyen yeraltı suyundan önemli miktarda su tahliye etmesi gibi” ifadelerini kullanıyor.

Sawa gölünü yeniden yaşatmak için neredeyse mucize bekleniyor. Yetkililere göre dünyada iklim değişikliğinden ve çölleşmeden en çok etkilenen beş ülkeden biri olan Irak'ta, kuyuların kapatılması ve kuraklıkla geçen üç yılın ardından birkaç mevsim şiddetli yağışlar gerekiyor.

Yusuf Cabbar’a göre yine de gölü orijinal haline getirmek çok zor.

Bu alan 2014 yılından bu yana Ramsar Sulak Alanlar Sözleşmesi ile korunma altında bulunuyor ve balıkçılık yasak. Pratikte ne kadar korunduğu ise şüpheli.

Sawa, Irak’ta kuraklığın vurduğu tek sulak alan değil. UNESCO’ya kayıtlı güneydeki Mezopotamya bataklıkları veya merkezdeki Kerbela’da bulunan Razaza gölü de benzer sorunlar yaşıyor.

Sawa Gölü yakınındaki Samawa kenti ile daha sonra taşındığı İsveç arasında gidip gelen Latif Dibes, 10 yıldır kentte ekolojiye ilişkin duyarlılık oluşturmaya çalıştığını söylüyor.  Dibes, "Yetkililer bu dosyayla ilgilenseydi, göl bu hızla yok olmazdı. İnanılır gibi değil" diye yakınıyor.

Çocukluğundaki okul gezilerini, tatillerini, ailesinin gölde yüzmeye gittiği günleri hatırlayan Dibes,  "60 yaşındayım ve gölle büyüdüm. Ondan önce yok olacağımı sandım ama ne yazık ki o benden önce öldü" diye iç geçiriyor.