2016 yılından bu yana İsveç'teki çevre örgütleri ile ülkenin en büyük petrol tekeli Preem arasında Lysekil kentinde bulunan rafine konusunda devam eden anlaşmazlık şirketin rafineriyi genişletme başvurusunu geri almasıyla çevreci örgütlerin zaferiyle sonuçlandı.

Şirket ile çevre örgütleri arasındaki mücadele bu yılın haziran ayında Arazi ve Çevre Mahkemesi'nin rafinerinin büyütülmesine onay vermesiyle daha da alevlendi. Extincion Rebellion (Yokoluş İsyanı) Greenpeace, Fridays for Future, Doğayı Koruma Derneği ve Toprağın Dostları'nın aralarında yer aldığı 10 civarında çevre örgütü, Ağustos ayının son haftasında Preem'in genişleme planlarını protesto etmek için iki hafta süren bir kampanya başlattı.

İki hafta süren kampanya süresince ekolojistler, Lysekil, Stockholm ve Göteborg illerinde eylemler düzenlediler ve Stockholm'de bazı caddeleri trafiğe kapatarak taleplerinin kabul edilmesini talep ettiler.

Son olarak bisikletleriyle 500 kilometre yol kat eden ekolojistler, Stockholm'e gelerek taleplerini içeren mektubu Başbakan Yardımcısı ve Çevre Bakanı Isabella Lövin'e teslim ederek kampanyayı sonuçlandırdı.

GREENPEACE RAFİNERİNİN BULUNDUĞU LİMANI BLOKE ETTİ

Gerçekleşen tüm eylem ve uyarılara rağmen Preem'in geri adım atmaması üzerine çevre örgütü Greenpeace devreye girdi. Örgüte ait bir gemi, Lysekil kentinde rafinerinin bulunduğu limanı bloke etti. 5 gün süresince Preem'e petrol ve hammadde taşıyan gemi ve tankerlerin limanlara yanaşmasına izin vermedi.

Greenpeace üyesi 6 aktivist, vinçlere kendilerini zincirledi. Eyleme müdahale eden polis 6 çevreciyi gözaltına aldı.

2 yıldan beri şirket ile çevre örgütleri arasında süren mücadele dün Preem'in Genel Müdürü Magnus Heimburg'un şirketin rafineriyi genişletmek için yaptığı başvuruyu geri çektiklerini açıklamasıyla ekolojistlerin zaferiyle sonuçlandı.

Heimburg, medyaya gönderdiği yazılı açıklamada kârlılık ve teknik nedenlerle rafineriyi genişletme planından vazgeçtiklerini belirtti. Preem'in çalışma ve araştırmalarını yenilebilir enerji kaynakları üzerinde yoğunlaştıracağını söyledi.

Heimburg, gösteri ve protesto eylemlerinin Preem'in kararında etkili olup olmadığı sorusunu tamamen ticari nedenlerle karar verdiklerini söyleyerek yanıtladı.

THUNBERG: İKLİM VE ÇEVRE İÇİN BİR ZAFER

Preem'in rafineriyi genişletme planlarından vazgeçmesi çevreci örgütler tarafından memnuniyetle karşılandı. Friday for Future'nin liderleri arasında yer alan çevre aktivisti Greta Thunberg, Twitter hesabından yaptığı açıklamada Preem'in geri adım atmasını “İklim ve çevre için büyük bir zafer” olarak tanımladı. Thunberg, daha önce de Preem'in genişleme planlarını durdurmayan İsveç Hükümeti'ni Paris Sözleşmesi'ne aykırı davranmakla suçlamıştı.

Doğayı Koruma Derneği Lysekil Şube Başkanı Inga Löfgren, şirketin yanlış yolda olduğunu anlayarak başvurusunu geri çekmesinin sevindirici olduğunu söyledi. Şirketin ekonomik nedenlerle böylesi bir kararı aldığını açıkladığını hatırlatan Löfgren, Preem'in genişletme planlarına karşı büyük bir kamuoyunun oluştuğuna dikkat çekti.

Preem'in kararını ilk duyduğunda gerçek olduğunu sanmadığını söyleyen Löfgren, “Bunun İsveç'te yaşayan herkes için harika bir haber olduğunu öne sürebilirim. Şimdi Paris Sözleşmesi'nin gereklerini ve Greta Thunberg'nin özlemlerini gerçekleştirebiliriz” dedi.

GREENPEACE: DEMOKRASİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR GELECEK İÇİN BİR ZAFER

Greenpeace da “baskı oldukça fazlaydı” diyerek Preem'in başvurusunu geri çekmesini memnuniyetle karşıladığını açıkladı. Örgütün İsveç Şefi Isadora Wronski, şirketin geri adım atmasını “Bu demokrasi ve sürdürülebilir gelecek için bir zaferdir. İklim açısından içinde bulunduğumuz acil durumda fosil içeren çalışmalarını genişletmek tamamen akıl dışıdır” ifadeleriyle değerlendirdi.

Preem'in planlarına karşı güçlü protestoların ortaya çıktığına dikkat çeken Wronski, “Tüm çevre örgütleri dışarıdaydı. Çevre Partisi Yeşiller, rafinenin genişletilmesine karşı çıktı. Çok basit olarak büyük bir baskı ortaya çıktı” dedi.

PREEM İSVEÇ'İN EN BÜYÜK PETROL TEKELİ

İsveç'in en büyük petrol tekeli Preem'in Göteborg ve Lysekil kentlerinde iki büyük rafinerisi ve İsveç'in değişik yerleşim birimlerinde yaklaşık 570 benzin istasyonu bulunuyor.

Preem, her yıl ortalama 18 milyon ton ham petrolü işliyor ve ürettiği değişik petrol ürünlerinin bir kısmını İsveç ve Norveç'te piyasaya sürüyor. İsveç'te kullanılan petrol ürünlerinin yarıya yakını Preem markasını taşıyor. Ürünlerinin % 80'ini başka kuzeydoğu Avrupa olmak üzere dünyanın değişik ülkelerine ihraç ediyor.

Geçtiğimiz yıl cirosu 96 milyon kron olan şirkette bin 500 kişi çalışıyor. Benzin istasyonlarında çalışanlarla birlikte bu sayı 3 bine yükseliyor. Şirket 2017 yılında üçte ikisi Lysekil'de olmak üzere toplam 2,1 milyon koldioksiti doğaya yaydı. Alınan önlemlerle geçtiğimiz yıl bu rakam 1,7 milyon tona geriledi.