Tüm dünyadaki güneş ışınlarından fotovoltaik panolar kullanılarak elde edilen elektriğin teorik olarak yüz milyon teravat saatin (TWh) üzerine çıkması mümkün. Bu da aslında dünyanın yıllık ihtiyacının binlerce kat fazlası demek.

44,5 milyon kilometrekarelik alanı ile yüzölçümü açısından en büyük kıta olan Asya’da güneş enerjisi kaynaklı elektrik üretim potansiyeli yıllık 37 milyon TWh’nin üzerinde iken, Avrupa kıtasında bu potansiyel sadece 3 milyon TWh olarak tahmin ediliyor. 30,3 milyon kilometrekarelik alana sahip Afrika’da ise bu potansiyel 60 milyon TWh olarak hesaplanıyor.

Bu veriler Fransa Uluslararası İlişkiler Enstitüsü (IFRI) tarafından 2017 yılında hazırlanan bir raporda yer almıştı. Her ne kadar pratikte bu düzeyde bir üretim mümkün olmasa da Afrika’nın tek başına elektrik üretiminde ciddi bir rol oynaması mümkün olabilir.

ARTIK KENDİ PANELLERİNİ ÜRETİYORLAR

Afrika’nın bu potansiyeline rağmen henüz sınırlı düzeyde kalan güneş enerjisinden elektrik üretimi, oldukça sınırlı kalıyor. Tüm kıtada üretilen 80 gigavat elektriğin sadece yüzde 2’lik (1,5 gigavat) bir kısmı fotovoltaik panolarından elde ediliyor.

Batı Afrika ülkesi Burkina Faso ise, kendi fotovoltaik panolarını üreterek güneş enerjisi potansiyelini değerlendirmek istiyor. Halen elektrik ihtiyacının önemli bir kısmını oldukça maliyetli olan ve petrol kaynaklı yakıtlarla işleyen termik santrallerden sağlayan Burkina Faso, ihtiyacının yüzde 30 kadarını ise komşu ülkeler Gana ve Fildişi Sahili’nden temin ediyor. Bundan dolayı da var olan güneş enerjisi potansiyelini değerlendirme yönünde ciddi bir kararlılık var.

MALİYETİ ÜÇTE BİR AZALTIYOR

Burkina Faso hükümetine göre, Faso Energy adıyla kurulan ve güneş enerjisinden elektrik üretecek fotovoltaik panoların üretileceği fabrika, Batı Afrika’da ‘bir ilk’. Sadece 5 milyon Euro gibi düşük bir maliyetle kurulan fabrikada günlük 200 pano üretilirken, buradan üretilen panolarla yıllık 30 megavat kadar elektrik elde edilebilecek.

Bu sayede elde edilecek elektriğin termik santrallere oranla oldukça düşük maliyetli olacağı da verilen bilgiler arasında iken, şu andaki maliyetin en fazla üçte biri kadarına temiz enerji üretilmiş olacak. Ayrıca üretilen fotovoltaik panoların Avrupa normlarına uygun bir teknolojiyle üretildiği de vurgulanıyor.

HEDEF YILLIK 250 MEGAVAT ÜRETİM

Burkina Faso’da güneş enerjisini değerlendirme hedefi son yıllardaki net adımlarla destekleniyor. İlk olarak 2017 yılında başkent Ouagadougou’ya 20 kilometre mesafede 55 hektarlık alan üzerindeki Zagtouli santralinde toplamda 130 bin kadar fotovoltaik pano kurulmuştu. Buradan yıllık 33 megavat elektrik elde ediliyor.

Ülkenin toplam güneş kaynaklı elektrik üretim hedefi ise, toplamda 16 santralde 250 megavat elektrik kapasitesine ulaşmak. Bunun için de ‘Yeleen Projesi’ adı verilen bir proje kapsamında ilk olarak en az 4 santral daha kurulması amaçlanıyor.

Yeleen Porjesi’nde yer alan santrallerden birinin başkentin kuzeybatısında 60 hektarlık bir alanda ve en az 40 megavat kapasiteli olacak şekilde kurulması planlanıyor. Aynı proje kapsamında ülkenin kuzey, doğu ve güneydoğusunda da 3 ayrı güneş enerjisi santrali kurulacak. Bu proje için 150 milyon Euro civarında bir bütçe öngörülürken, Fransız Kalkınma Ajansı (AFD), Afrika Kalkınma Bankası (BAD) ve Avrupa Birliği (AB) tarafından yarısı kredi olmak üzere destekleniyor.

HER BEŞ KİŞİDEN BİRİ ELEKTRİĞE ERİŞEBİLİYOR

Batı Afrika’da bir ilki gerçekleştirerek kendi panolarını üreten Burkina Faso’da 2016 sonu itibariyle toplam elektrik üretimi veya ithalatı 280 megavat ile sınırlı idi. 20 milyona yakın kişinin yaşadığı ülkede nüfusun sadece beşte biri elektriğe erişebilirken, kırsal alanlarda bu oran yüzde 4’ün altında kalıyor.

Geniş alanlara kurulu toplam 16 güneş enerjisi santralinin tamamlanmasıyla ulaşılacak yıllık 250 megavat elektrik üretimiyle kırsal alanların önemli bir kısmının elektrik ihtiyacı da karşılanmış olacak.

Artık geriye, tüm dünyanın elektrik ihtiyacından kat kat daha fazlasını sağlayabilecek olan güneş enerjisinin daha fazla değerlendirilmesi kalıyor.