PNAS adlı bilimsel dergide yayınlanan bir araştırmaya göre, Asya kökenli olan ‘Anopheles Stephensi’ adlı sivrisinek türü, diğer birçok türe göre insan sağlığı için çok daha büyük bir tehlike arz ediyor. Söz konusu sivrisineğin Afrika kıtasında yaygınlaşmaya başladığı kaydedilen araştırmada, son dönemlerde artan sıtma hastalığının yayılma riskine dikkat çekildi.

KENTLERE ADAPTE OLABİLEN BİR SİVRİSİNEK

Sıtmanın aralarında ‘Anopheles gambiae’ adlı türün de olduğu kırk kadar sivrisinek türünün ‘plasmodium falciparum’ adlı paraziti insanlara taşımasıyla yayıldığı hatırlatılan araştırmada, Asya’dan gelen Anopheles stephensi türünün daha tehlikeli olduğuna işaret edildi.

Araştırmaya göre, söz konusu sivrisinek türü kentlerde herhangi bir alanda tutunabilecek ve çoğalabilecek şekilde adapte olma özelliğine sahip. Örneğin Anopheles gambiae türünün kentlerdeki kirli su birikintilerini sevmediği veya temiz su kaynaklarının olduğu bölgelere yumurtalarını bırakmayı öğrenmediği belirtilirken, Anopheles stephensi’nin ise bu konuda çok daha gelişkin olduğu kaydedildi.

126 MİLYON KİŞİYİ TEHDİT EDİYOR

“Anopheles stephensi kentsel alanlara sızmayı başarabilen yegâne türdür” diyen Oxford Üniversitesi uzmanlarından Marianne Sinka, bu durumun on milyonlarca Afrikalıyı sıtma gibi birçok hastalıkla karşı karşıya bırakabileceğini ifade etti.

Araştırmaya göre, Afrika genelinde Afrika’nın tropik bölgelerinde yaşayan 126 milyon kişinin bugüne kadar korunaklı olduğu kentlerde sıtma riskiyle karşı karşıya kalabileceği uyarısı yapıldı. Anopheles stephensi adlı Asya’dan gelen sivrisinek türünün ilk kez 2012’de Cibuti’de yerleştiği ve sonrasında Etiyopya ve Sudan gibi çevre ülkelerde de görülmeye başlandığı hatırlatılıyor.

BASİT ÖNLEMLERLE MÜCADELE EDİLEBİLİYOR

Onlarca sivrisinek türünün bulaştırdığı sıtma hastalığı her yıl dünyada ortalama 400 bin kişinin yaşamını yitirmesine neden oluyor ve bu ölümlerin büyük çoğunluğu Afrika’da yaşanıyor. Bugüne kadar hastalığa neden olan paraziti yaydıkları bilinen birçok sivrisinek türünün kentsel alanda çok fazla tutunamadıkları ve daha çok kırsalda ölümlere neden olduğu biliniyor.

Hastalığın artmasına neden olacak bir diğer etken ise, Covid-19 salgını nedeniyle birçok ülkede sıtma ile mücadelenin aksamış olması.

Sıtmanın engellenebilmesi için pencerelerin sinekliklerle kapatılması, sivrisineklerin yumurtalarını bıraktığı alanların temizlenmesi, evlerin duvarlarının ilaçlanması, vücudun sokmalara karşı korunması ile kirli su birikintilerinin temizlenmesi gibi önlemler sıralanıyor. Marianne Sinka’ya göre, özellikle Hindistan’da bu amaçla yürütülen çalışmalar, hastalığın daha fazla yayılmasını önledi.