Birleşmiş Milletler (BM)’ye bağlı biyo-çeşitlilik uzmanlar grubu IPBES’nin hazırladığı rapora göre, halen milyonlarca tanımlanmamış virüs var ve bunların yüz binlercesi insanlara bulaşabilecek kapasiteye sahip.

IPBES tarafından görevlendirilen 22 bilim insanının üzerinde çalıştığı rapor, insan ve doğa ilişkisine dair bugüne kadar yapılmış yüzlerce araştırma irdelenerek hazırlandı. Rapora göre, memeliler ve kuşlarda henüz tespit edilememiş 1,7 milyon kadar virüs bulunuyor. Bu virüslerin 540 bin ile 850 bin arasındaki bir kısmı ise insanlara bulaşma kapasitesine sahip.

Gelecekte insanlığın virüslerden kaynaklı çok büyük salgınlara maruz kalabileceğine dikkat çekilen raporda, vahşi veya besi hayvanları ile insanlar arasındaki kontağın artmasıyla virüs bulaşma riskinin artacağına işaret edildi.

Raporda, Ebola ve Zika başta olmak üzere yeni hastalıklar ile grip, AIDS ve Covid-19 gibi epidemilerin yüzde 70’inin hayvan kaynaklı olduğunun altı çizildi.

İNSANLAR DAHA FAZLA ALAN İŞGAL ETTİKÇE ARTIYOR

Hastalık ve salgınların artmasında hayvanların ‘suçlu gibi gösterilmesinin’ sorunlara çözüm olmadığı vurgulanan raporda, insani aktivitelerin artmasıyla hayvanların yaşam alanlarının daha fazla işgal edilmesinin salgınlarda etkili olduğuna yer verildi. Buna göre, toprakların kullanım biçimindeki değişiklikler, tarım yayılması ve yoğunlaşması, ticaret, üretim ve tüketimin sürdürülebilir olmaktan çıkması doğayı ciddi oranda tahrip ediyor.

Bu ise bir yandan vahşi veya besi hayvanları ve insanlar arasındaki kontağın artmasına neden olurken, diğer yandan da hayvan ve insanlardaki patojenlerin karşılaşmasına yol açıyor. Raporda, “Bu, pandemilere giden yoldur” deniliyor.

SALGINLARI YÖNETMEK YERİNE ENGELLEMEK GEREK

Raporda dikkat çekilen bir diğer nokta ise, insanlığın artık salgınların ortaya çıkmasını bekleyerek bunlarla mücadele etmesinin yanlış olduğu. Raporda, gelecekteki salgın veya epidemilerin engellenmesi yönünde adım atılması ve bu amaçla da radikal değişimlere imza atılması isteniyor.

RİSKLİ BÖLGELERE YÖNELİK ARAŞTIRMALAR GEREKİYOR

IPBES uzmanları, gelecekte daha sık meydana gelecek ve daha ağır sonuçları olacak salgınların önlenmesi için araştırmaların yoğunlaştırılması gerektiğine dikkat çekiyor. Raporda, bu araştırmaların daha çok yüksek salgın riskli coğrafik bölgelerin tespitine yönelik olması gerektiğine vurgu yapılıyor.

Raporda, “Şayet insanlık çevre üzerindeki etkilerini azaltmazsa, Covid-19 mücadele edilmesi gereken hayvan kaynaklı son virüs olmayacak” denildi.

GEREKLİ ÖNLEMLER NELER?

IPBES raporunda, insanlığın gelecekte maruz kalacağı, daha sık yaşanacak ve ağır tahribatlara neden olacak salgınlardan korunması için doğa üzerindeki tahribatın azaltılmasına dair önlemlerin arttırılması isteniyor. Bunlar arasında orman katliamlarının azaltılması, hayvan yaşam alanlarının korunması, vahşi hayvan ticaretinin sınırlandırılması, tarım ve ekonomi modellerinin yeniden ele alınması sıralanıyor.

Raporda, tüm bu önlemlerin herhangi bir salgının yaratacağı ekonomik tahribattan çok daha düşük maliyetinin olacağı ifade ediliyor. Raporda, sadece Covid-19 pandemisinin sadece bu Temmuz 2020’ye kadar dünya ekonomisine 8 ila 16 trilyon dolar arasında bir maliyetinin olduğu da hatırlatıldı.