Karadeniz'de binlerce yunus ölüyor

Bilim insanları, Karadeniz kıyılarında mahsur kalan yunuslarda olağandışı bir artış kaydediyor. Araştırmalar, Ukrayna'daki savaşı işaret ediyor.

Savaş sadece insan ıstırabına neden olmakla kalmıyor, aynı zamanda çevreyi ve vahşi yaşamı da etkiliyor. NBC News’e göre, savaşın başlamasından bu yana Türkiye kıyılarına vuran yüzden fazla yunus var ve  bu sayı önceki yıllara göre çok yüksek. Bulgaristan, Romanya ve Ukrayna kıyılarında başka ölü hayvanlar da bulundu. Bu olağandışı durum, denizdeki bilim insanlarını alarma geçirdi.

BOMBA VE MAYIN YARALANMALARI

Bulgaristan, Türkiye ve Ukrayna'dan yapılan son araştırmalar, artık Karadeniz'in biyolojik çeşitliliğinin, kıyıdaki beslenme alanlarının bombalanması, mayın patlamaları, batık gemilerden kaynaklanan petrol sızıntıları ve mühimmat kimyasallarıyla kirlenmiş nehir kollarından gelen sular dahil olmak üzere, savaş tarafından giderek daha fazla tehdit edildiğini gösteriyor.

Ukrayna'nın Tuzla Haliçleri Ulusal Doğa Parkı'nda çevre bilimcisi olan Ivan Rusev’in New York Times’a verdiği demeçte, savaş başladığından beri toplanan verilerin, savaş sırasında birkaç bin yunusun öldürüldüğünü gösterdiğini söyledi. Rusev, "Bazı yunuslar bombalar veya mayınlar tarafından yakıldı, yön bulamadılar veya yiyecek arayamadılar" dedi. Ayrıca, artan gemi gürültüsü ve düşük frekanslı sonar kullanımı, navigasyon için aktif olarak ses kullanan yunusların kafasını karıştırabilir.

AKUSTİK TRAVMA AÇLIĞA VE PANİĞE YOL AÇAR

Ukrayna'daki Schmalhausen Zooloji Enstitüsü'nde deniz memelileri konusunda uzmanlaşmış bir deniz biyoloğu olan Pavel Goldin, savaş gemilerinden ve denizaltılardan gelen düşük frekanslı sonarın yunusların ekolokasyonunu engellediğini açıklıyor. Araştırmacı, NBC News'e verdiği demeçte, gemiler sonar kullandığında navigasyon yapamadıkları için avlarını tanımlayamıyorlar ve sonunda açlıktan ölüyorlar. Başka bir tehlike de, şaşkınlık içinde olan hayvanlar, kazara panikleyip kayalara veya kıyıya karşı yüzdükleri takdirde yaralanmalara neden olabilir.

Goldin, sonardan kaynaklanan sualtı gürültü kirliliğinin de balık popülasyonlarını bozarak uzaklara göç etmelerine neden olabileceğini söyledi. Bu, Karadeniz besin zincirinin tepesindeki binlerce yunusun ani ölümü kadar yerel ekosistemi de bozacaktır.

EKOSİSTEMLER KALICI ZARARLARA UĞRAYABİLİR

Yaklaşık 20 Rus donanma gemisi Ukrayna kıyılarında konuşlandırıldı ve devam eden askeri faaliyetler var. Bilim insanları, savaş faaliyetlerinin bölgedeki ekosistemler üzerinde kalıcı etkileri olabileceğinden korkuyor. Kuzeyde ağır sanayi ve tarım, güneyde aşırı avlanma ve sularında düşük oksijen seviyeleri ile Karadeniz zaten savunmasız durumda.

Bununla birlikte, denizdeki biyolojik çeşitliliğin nedenleri ve kapsamına ilişkin tam bir araştırma, savaş nedeniyle kıyıların çoğuna araştırmacılar tarafından erişilemediğinden aylar hatta yıllar alabilir.