NATO, Rusya’dan yeni füzesini imha etmesini istedi

NATO, Rusya’dan orta menzilli silah sözleşmesine aykırı olarak geliştirdiği yeni füzesini Ağustos ayına kadar imha etmesini istedi.

NATO Savunma Bakanları Çarşamba günü Brüksel’de toplanarak, Rusya’nın 1987’de imzalanan sözleşmeye uymayı reddetmesi halinde verecekleri yanıtı inceleyecekler.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya’nın yeni geliştirdiği füzeyi imha etmesi için 2 Ağustos’a kadar zamanının olduğunu belirtti.

ABD ile Rusya, 1987’e imzalanan Orta Menzilli Nükleer Güçler Anlaşması'nı (INF) askıya almıştı. ABD, 2 Ağustos’ta sözleşmeden çekilme tehdidinde bulunuyor.

Washington Rusya’yı yasaklı füze geliştirerek anlaşmayı ihlal etmekle suçluyor. Moskova da bu suçlamaları “hayali” olarak değerlendiriyor.

Sözleşme, taraflar arasında karadan fırlatılan ve 500 km ile 5.500 kilometre arasında menzili olan balistik füzeler ve seyir füzelerinin tamamının imhasını hedefliyordu.

Washington’a göre Moskova, Novator 9M729 isimli nükleer füzeyi geliştirerek anlaşmayı ihlal etti.

Stoltenberg, “INF sözleşmesi, tüm taraflar uymazsa işlemez. Eğer uyulmazsa, 2 Ağustos’ta sözleşmeyi geri çekme sürecini başlatacağız. Rusya’nın sözleşmeye uyma olasılığı her geçen gün azalıyor” dedi.

Rusya, Pazartesi günü yaptığı açıklamada ABD’nin orta menzilli nükleer füzeleri Avrupa’ya yeniden konuşlandırması halinde 1962’de yaşanan Küba krizine benzer bir füze krizinin yaşanacağı uyarısında bulundu.

BM Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Salı günü yaptığı açıklamada böyle bir varsayımın gündemlerinde olmadığını söyledi.

ABD’nin NATO nezdindeki elçisi Kay Bailey Hutchison, Washington’un şimdilik sadece konvansiyonel füzeleri konuşlandırmayı öngördüğünü söyledi.

Hutchison, “Tüm seçenekler masada ama biz sadece konvansiyonel sistemleri düşünüyoruz, Avrupalı ittifaklarımızın bunu bilmesi önemli” dedi.

Bir çok Avrupa ülkesi Amerikan nükleer füzelerinin Avrupa’ya konuşlandırılmasına olumlu bakmıyor. Bu girişimin, 1980’de ABD ve Rusya arasında olduğu gibi yeniden silahlanma yarışına yol açmasından endişe ediliyor.

Şubat ayında bir açıklama yapan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, silahlanmanın denetlenmesi konusunda uluslararası sistemin temel unsurlarını çökmekte olduğunu belirterek, Orta Menzilli Nükleer Güçler Anlaşması'nı (INF) korumaya çağırmıştı. Guterres, “Açık olacağım. Silahların kontrolünde uluslararası mimarinin temel unsurları çöküyor” demişti. Guterres, “INF sözleşmesinin yok olması, dünyayı daha az güvenlik ve daha istikrarsız hale getirir. Bu güvenliksizlik ve istikrarsızlık burada, Avrupa’da çok hissedilecek” ifadelerini kullandı.