Kürtlerin binlerce yıllık geleneksel ekmeği, kadê, destenan, nanê loş, Kürt kadınların emeğiyle yeniden yaşatılıyor. Hakkarili ve Vanlı kadınlar, özellikle Ramazan ayında, Newrozlarda, düğün, şenlik ve festival gibi özel günlerde pişiriyor.   

Kadınların hünerli ellerinden ve emeğinden yeniden yaratılan bu özel ekmeklerin hazırlığı ve yapılışı da zor ve zahmetli.

Daha gün doğmadan bir araya gelen kadınlar, tandırda hummalı bir hazırlık yapar. Bazıları hamur işiyle uğraşır, bazıları odun taşırken bazıları ise tandırda ateş yakar.

Hemen her gün bir ev için ekmek pişirilir. Pişirilen bu ekmekler, Ramazan ayı ve bayramında tüketilir.

Kürtlerin bu geleneksel ekmeğinin en önemli özelliği ise, haftalarca hatta aylarca bayatlamaması. Bu özelliğinden dolayı yüzyıllardır tercih ediliyor.

ÖZEL GÜNLER İÇİN PİŞİRİYORUZ

Van’ın Tuşba ilçesinde yaşayan Semra Uyar, Ramazan ayı ve bazı özel günler için ekmek pişirdiklerini söyledi. Ekmek pişirmek kadınların bir araya geldiğini, her gün bir evin ekmeğini pişirdiklerini söyleyen Uyar, şöyle konuştu: “Eskiden hemen hemen her aile pişirirdi. Bu iş, şenlik havasında geçerdi. Eskisi gibi olmasa da devam ediyor bu gelenek. Ekmeklerin bir kısmı tereyağıyla, helvayla, cevizle ya da sade şekilde yapılıyor. Uzun ömürlü olan bu ekmekleri Ramazan’da yiyeceğiz.”

BİZİM MİLLİ EKMEĞİMİZ

Her Ramazan ayında ve diğer özel günlerde çörek yaptıklarını belirten Asiye Tekin ise, çörek ekmeğinin Kürtlerin vazgeçilmezi olduğunu söyledi.

Çörek ekmeğinin çok özel bir yapımı olduğunu belirten Tekin, “Özellikle kalabalık aileler için bu ekmek çok önemli; içine koyduğumuz malzemeler nedeniyle bayatlamıyor. Yaptığımız çöreklerin bazıları sade olurken, bazılarının içine helva veya ceviz koyuyoruz. Bu ekmek bizim milli ekmeğimizdir. Biz ekmeği ninelerimizden, annelerimizden öğrendik; çocuklarımıza öğreteceğiz” dedi.