İsrail nisan ortasına kadar ateşkes önerisini kabul etti

İsrail, Hamas'la ateşkesin ikinci aşamasının başlatılması konusunda bir anlaşmaya varılamaması halinde, Gazze'deki ateşkesin nisan ortasına kadar uzatılmasına yönelik bir Amerikan önerisini onayladı.

ATEŞKES UZATILDI

Başbakan Binyamin Netanyahu'nun ofisinden gece yarısından sonra yapılan açıklamada, “İsrail, ABD Başkanı'nın elçisi Steve Witkoff'un Mart sonunda sona erecek olan Ramazan dönemi ve nisan ortasında kutlanacak olan Yahudilerin Hamursuz Bayramı Pesah için geçici bir ateşkes planını benimsiyor” denildi.

Hamas ise şu ana kadar mevcut ateşkesin ikinci aşamasını planlandığı gibi pazar günü başlatılmasında ısrar etti. Hamas, İsrail’in nisan ortasına kadar ateşkes için Amerikan önerisini kabul etmesinin,  İsrail'in “imzaladığı anlaşmalardan vazgeçmesi” ile eşdeğer olduğunu savundu.

 Amerikan önerisi masaya gelmeden önce Hamas “kapsamlı ve kalıcı bir ateşkes, işgal güçlerinin Gazze'den tamamen çekilmesi”, “yeniden imar ve kuşatmanın kaldırılması” ile sonuçlanacak anlaşmanın kalan aşamalarını tamamlama kararlılığını ifade etmişti. 

Witkoff'un planına göre, “rehinelerin yarısı, ölü ve diri olarak” anlaşmanın yürürlüğe girdiği ilk gün İsrail'e teslim edilecek. Başbakan'ın açıklamasına göre rehinelerin geri kalanı, hem ölü hem de diri olarak, “sonunda, kalıcı bir ateşkes üzerinde anlaşmaya varılırsa” teslim edilecek.

Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamaya göre Witkoff bu öneriyi Hamas ve İsrail'in tutumlarının hemen uzlaştırılamayacağını ve kalıcı ateşkes görüşmelerinin başarıyla sonuçlanması için daha fazla zamana ihtiyaç olduğunu belirttikten sonra yaptı.

Açıklamada İsrail'in, “Hamas'ın tutumunu değiştirmesi” ve ilkeyi kabul etmesi halinde “Witkoff planının tüm ayrıntıları üzerinde derhal müzakerelere başlamaya hazır” olduğu da belirtildi.

ÜÇ AŞAMALI ATEŞKES

ABD, Katar ve Mısır'ın aylar süren zorlu müzakerelerin ardından vardığı ve 19 Ocak'ta yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, 7 Ekim 2023’te başlayan savaşta silahları susturdu. Anlaşma her biri 42 gün süren üç aşamadan oluşuyor.

1.AŞAMA

Ateşkesin birkaç kez bozulma noktasına geldiği ilk aşamada Hamas 25 rehineyi serbest bıraktı ve sekiz rehinenin cesedini İsrail'e teslim etti; İsrail de bunun karşılığında yaklaşık 1.800 Filistinli mahkûmu serbest bıraktı.

2. AŞAMA

İkinci aşamanın pazar günü başlaması gerekiyor. Bu aşamada son Hamas rehineleri ile birkaç yüz Filistinli mahkûmun serbest bırakılması öngörülüyor. 

Son olarak, üçüncü aşama Gazze Şeridi'nin yeniden inşasını içeriyor. 

Hamas şimdiye kadar, savaşın kesin olarak sona ermesini ve İsrail askerlerinin Gazze'den çekilmesini garanti altına alması beklenen ikinci aşamanın uygulanmasından başka bir şeyi tartışmayı reddetti.

İsrail ise ikinci aşama için taahhütte bulunmayı reddediyor ve her hafta Filistinli tutsaklara karşılık yeni rehinelerin serbest bırakıldığı mevcut aşamanın uzatılmasını tercih edeceğini söylüyor.

İsrail, Gazze'nin tamamen askerden arındırılmasını ve Hamas'ın tasfiye edilmesini talep ediyor. Bölgede 2007 yılında iktidarı ele geçiren İslamcı hareket ise kalmakta ısrar ediyor. Bu çıkmaz, savaşın yeniden başlaması korkusuna yol açtı.