134 günlük direnişiyle insanlık tarihinin yeniden yazıldığı Kobanê, şehitlerin görkemli direnişinin zaferle taçlanmasıyla 2015'te özgürleştirildi. 21. yüzyılın Stalingrad'ı olan olan ve direniş destanına adını yazan şehitlerin mirasıyla yeşeren Kobanê, bugün Türk devleti ve çetelerinin tehdidi altında. İşte bu insanlık onurunu koruyan bu direnişin yüzlerce şehidinden sembolleşmiş bazı şehitleri andığımız bu yazıda, Kobanê Direnişi'nin ne anlama geldiğini bir kez daha hatırlayalım.

GELHAT GABAR

22 yılını Kürdistan ve Botan dağlarının amansız savaş ve coğrafik şartları içerisinde kahramanca bir komutanlık örneği sergileyen 14 Ekim’de Kobanê’ye ayak basan Gelhat Botan, direnişin kalesinin öncü komutanıydı. Kobanê’ye geldiği günler, mücadele yaşamı boyunca her an her alanda yaşadığı gibi yine savaşın en zorlu ve kritik günlerinde doğu cephesinde cephe komutanı olarak direnişe öncülük yaptı.  Daha ilk günden doğu cephesinde savaşın gidişatı üzerinde etkisi görülmeye başladı ki çetelerin saldırı girişimleri boşa çıkarıldı. DAİŞ çeteleri ile bir evde göğüs göğüse çarpışmaya girdi. Bir evde kuşatmaya alındı ve orada direniş mesajı verdi. Bu kararlı sesi dinleyen savaşçılar, ablukayı kırar ve duvarı delerek Gelhat Gabar’ı kurtarır.  Kaldığı binada kurşun değmeyen, bombalanmayan bir yer kalmadı ama komutan Gelhat Gabar ve savaşçıları bu binayı bırakmadı ve direnişin kalesi haline getirdi. Bu direnişe tanıklık edenler, daha sonra binaya “Kela Dim Dime” ismini verdi.  DAİŞ saldırılarını karşılamak yerine, saldırın gruplarını hazırlama kararı aldı. DAİŞ saldırmadan etkili darbeler vurmaya başladı. Bu hamle ile birlikte DAİŞ’in doğu cephesinden sınır kapısına doğru saldırıları günbegün geriletti. Kobanê’de artık 15. gününü doldurdu. 29 Ekim günü gündüz saatlerinde Kela Dim Dime olarak adlandırılan binadan hazırladığı saldırı gruplarını harekete koydu. İlk saldırı kolunu konumlandıran Gelhat Gabar, ikinci saldırı grubunda bizzat yer aldı. İkinci saldırı kolu ile birlikte yerinde durmayarak en önde yer aldı. Bir evin damına çıktı, buradan Bisiving ile çetelere darbe üstüne darbe vurdu. Çatışmanın ortalarına doğru yer değiştirmek isterken suikast ile hedef alındı.

Gabar, Zagros ve Cudi’nin sarsılmaz komutanı Gelhat Gabar, Kobanê’de bir efsaneye dönüştü. DAİŞ’te yarattığı kırılma, savaşçılara aşıladığı direniş ruhuyla Botan direniş ruhunun Kobanê’de yaşam bulmasına vesile oldı.

DESTİNA QENDİL

Başûrê Kurdistanlı savaşçı Destîna Qendîl (Beyan Hemed), Destîna Heftanîn de olarak da tanınır. 2011 yılında Kürt özgürlük mücadelesine katılarak YPJ'deki yerini alan Destîna Qendîl, Halep şehrinde Cebhet El-Nusra çetelerine karşı da savaştı ve önemli bir savaş tecrübesine sahip oldu. Savaş taktiklerinde deneyimli olan Destîna Qendîl, Kobanê direnişine katıldı. Şu an müze haline getirilen Kobanê'nin Gormirkê Mahallesi’nde bir savaşçı birliğinin komutasını üstlenen Destîna Qendîl, 10 savaşçıyla birlikte 4 katlı binada konumlandı. DAİŞ çeteleri daha sonra Destîna Qendîl ve beraberindeki savaşçılara yönelik büyük bir saldırı başlattı. Destîna Qendîl, günlerce süren savaş sonunda 20 Ekim'de şehitler kervanına katıldı.

ZEHRA PENABER

Bakurê Kurdistanlı savaşçı Zehra Penaber (Zehra Kara) Kobanê direnişinin etkili komutanlarından biriydi. 23 Ekim 2014'te direniş alanına giden Zehra Penaber, çetelerin aralıksız saldırdığı ve Azadî Meydanı’nda bulunan 4 katlı binada direnişini sürdürdü. Şehir merkezindeki tüm çatışmalara tanıklık eden Zehra Penaber, 48’inci caddenin de komutanlığını yaptı. Gülüşü ve sesiyle tanınan komutan Zehra Penaber, Kobanê direnişinin zafere ulaştığı gün, "Bugünü görmenin hasretini yaşıyorduk. Keşke şehit düşen arkadaşlarımızda bugünü görseydi. İki gün önce bugünü görmeyi uman bazı arkadaşlarımız şehit oldular. Biz de onların beklentilerini karşılayacağımızın sözünü veriyoruz” dedi. “Jin, jiyan, azadî” felsefesinin komutanı Zehra Penaber, 3 Şubat 2015'te Kobanê'nin güneyindeki Êdiqê köyünde şehit düştü. Zehra Penaber, direnişiyle Kobanê'nin özgürlük ve başarısının öncülerinden biri oldu.

RÊVAN ROJAVA

Rêvan Rojava (Medîne Mamo), 1994 yılında Kobanê'de doğdu ve 2014 yılında Kürt özgürlük hareketine katıldı. Ayrıca şehrin DAİŞ'e karşı savunmasında görev aldı ve köylerdeki şiddetli çatışmalara öncülük etti. DAIŞ çetelerinin Kobanê’ye saldırılarını durdurmak için 30 Eylül 2014’te fedai eylem gerçekleştirdi. Rêvan Rojava, canını feda ettiği eylemiyle varlık yokluk savaşının seyrini değiştirdi.

SARYA ÖZGÜR

1986 yılında Bakûrê Kurdistan’ın Dersim kentinde dünyaya geldi. Genç yaşlarda örgütlü mücadele içerisinde yer almaya başladı. Yoldaşları tarafından adanmışlık ve amacındaki netlikle bilinen Sarya Özgür, sürekli Türk halkının kurtuluşunun Kürt halkının özgürlüğünden geçtiğini belirtti. Bu durumu ‘Kader bağı var’ olarak değerlendiriyordu. Ekim 2013 tarihinde Rojava’ya gelişinde de buna vurgu yaparak şu ifadeler kullanıyor:

“Kader bağımız var. Rojava’ya gelmek ve buradaki direnişe katılmak bu bağ için büyük önem taşıyor. Bunun yanı sıra biz komünistlere de görev düşüyor. ‘Nerede bir ezilen varsa biz oradayız. Dünyanın neresinde ya da hangi ülkesinde olursa olsun’ şiarını kendimize temel alıyoruz. Tüm ezilenlerin ve sömürülenlerin yanında olmak. Onların öncülüğünü yapmak ve onlar için mücadele etmek. Rojava'nın bizim için önemi budur."

Hareketli bir taburda Rojava’daki ilk mücadelesine başlayan Sarya Özgür, tüm operasyon ve eylemlerde ön safta yer aldı. Mücadelenin gerekleri doğrultusunda iki ay sonra ağır silahlar taburuna gitti. Bölgede yaşadığı dil sorununa rağmen insanlarla iletişim kurma ve çevresinde etki yaratma noktasında oldukça büyüleciydi. Kendini ve çevresindeki daha fazla öğrenme ve gelişme azmine itmede inanılmazdı.  “Kobanê’nin yanında olmak her onurlu insanın görevidir. Vicdan sahibi olan herkes bu savaşta, Kobanê halkının yanında olmalıdır. Bir komünist olarak ben bu haklı kavganın tam ortasında olmalıyım” diyerek Kobanê’ye geçme talebinde bulundu ve büyük bir adanmışlık, enternasyonal ruhla 16 Ekim 2014 tarihinde Cizre Kantonu’ndan Kobanê’ye geçti. 12 Aralık 2014'te DAİŞ çetelerine karşı Kobanê’nin güney cephesindeki direnişte şehit düştü. Rojava'da şehit düşen ilk enternasyonalist kadın oldu.

ARÎN MÎRKAN

5 Ekim 2014’te Kobanê’nin Mişternûr Tepesi’nde DAİŞ çetelerinin ilerleyişini durdurmak için fedai eylem gerçekleştiren YPJ komutanı Arîn Mîrkan (Dilar Gênc), bu eylemle aynı zamanda tüm dünyanın yönünü Rojava’ya çevirdi. Arîn Mîrkan (Dilara Kênc), Efrîn’in Mabata ilçesine bağlı Mîrkan (Husê) köyünde 1992’de dünyaya geldi. Öğrenimini Mîrkan köyünde tamamladı. Okula gittiği süreçlerde elindeki bileziğin Kürtçe yazılarla işlendiğini gören öğretmeninin, Kürtçeye hakaret etmesine öfkelendi. Bu olay öncesi de Kürdistan Özgürlük Mücadelesine bağlı olan Arîn Mîrkan için artık yeni bir yol göründü. 2007’de Kürt Özgürlük Hareketi saflarına katıldı. Arîn Mîrkan, güler yüzlü, sıcakkanlı, güçlü kişiliği ve düşüncede derin özellikleriyle kısa sürede kadın mücadelesinin militanı oldu. Kobanê savaşıyla beraber halkının özgürlüğünü sağlamak ve yaşadığı toprakları korumak amacıyla Kadın Savunma Birlikleri (YPJ) saflarına dahil oldu. 

Miştenûr Tepesi’ndeki eylemiyle Kobanê direnişi farklı bir aşamaya geçti. Dünyanın gözü Kobanê’ye ve DAİŞ’e karşı yürütülen mücadeleye çevrildi. Kurdistan’da da özellikle de Bakurê Kurdistan’da 6-7-8 Ekim tarihlerinde protestolar gerçekleşti. Rojhilat ve Başurê Kurdistan’a da protestolar sıçradı. Dünyanın birçok kentinde Kürt dostları meydanlara indi. 

EMÎR QUBADÎ

Direniş kenti Kobanê’nin zafer mücadelesinde yer alanlardan biri de İranlı Emir Qubadi’ydi. Mücadeledeki adıyla Rojvan Kobanê. 1991 yılında İran’ın kuzeydoğusundaki Horasan eyaletine bağlı Meşhed kentinde dünyaya geldi. Ardından Rusya’ya giden ve orada yaşayan Emir Qubadî, Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın “Tüm insanlık Kobanê’yi savunmalıdır” çağrısına yanıt olarak Kobanê’ye gidilmesi zulme ve baskıya karşı direnilmesi gerektiğinin kanaatine vardı. Ekim 2014’te Rusya’dan yola koyuldu ve İran’da rejimin yürüttüğü zulüm ve diktatörlüğü kabul etmedi, özgürlük mücadelesinin verildiği Kobanê’yi enternasyonalist bir tavırla tercih ederek baskıcı sisteme karşı bir protesto olarak Kobanê’ye geldi. Belki aynı dili konuşamıyordu ama duruşu, iddiası ve moralli davranışlarıyla etkiledi yoldaşlarını. Kısa sürede cephedeki her arkadaşıyla sıcak ilişkiler kurdu, kolektif yaşama ortak oldu. Enternasyonal devrim mücadelesi ruhuyla direndi. 22 Aralık 2014 tarihinde Kobanê kent merkezindeki kültür ve sanat merkezinin özgürleştirilmesi operasyonunda yaralanan arkadaşlarını kurtarırken şehit düştü.

PARAMAZ KIZILBAŞ

Aslen Ermeni bir ailenin çocuğu olarak 1984 yılında dünyaya gelen Suphi Nejat Ağırnaslı, adını 1921 yılında 14 arkadaşı ile birlikte Trabzon’da denizde boğularak öldürülen Türkiye Komünist Partisi (TKP)’nin kurucuları Mustafa Suphi ve Ethem Nejat’tan aldı. Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan gibi Türkiye’deki öncü devrimci liderlerin avukatlığını yapan Niyazi Ağırnaslı’nın da torunu. Ailesi Türkiye’deki sosyalist hareketlere aktif olarak katıldıkları için siyasi sürgün edildi.

Almanya’daki eğitiminin ardından Türkiye’de Marmara Üniversitesi'nde sosyoloji eğitimi alan Suphi Nejat, faşistlerin saldırıları nedeniyle üniversiteden ayrılmak zorunda kalarak eğitimine İstanbul'daki Boğaziçi Üniversitesi'nde devam etti. Türkiye ve çevre ülkelerin tarihini araştırdığı kadar devrimci solculuk ve tarih boyunca işçilerin verdiği mücadeleleri araştıran, derin ve geniş bilgilere sahip biri oldu. 29 Nisan 2011’de KCK davası kapsamında ders programları ‘örgütsel doküman’ denilerek tutuklanan Suphi, şunları dedi:

“Ben de aktif bir sosyalist olarak Kürt Özgürlük Hareketi'nin mücadelesini kalbimde kendi geleneğim sayıyorum, kendimi Türkiye devrimci hareketinin organik bir parçası olarak konumlandırmaya çalışıyorum. Bugüne kadar yürüttüğüm tüm siyasî faaliyetler en nihayetinde Türkiye'nin en temel siyasî sorunu olan Kürt sorunu ile bir biçimiyle alakalı olduğu için kepçeye dâhil edildim. Kürt halkının vermiş olduğu 30 senelik mücadele, sonuna kadar ve bütün boyutlarıyla meşru bir mücadeledir. Bugün Türkiye'de Kürt meselesini konuşabiliyorsak eğer, Mazlum Doğan'ların yaktığı kıvılcım sayesindedir.”

Boğaziçi Sosyoloji Bölümü’nde yüksek lisans yaparken Kobanê Direnişini duydu ve yönünü mücadeleye verdi. MLKP (Marksist Leninist Komünist Parti) üyesi olarak katıldığı mücadele saflarında ismini Paramaz Kızılbaş yaptı. Adını, 15-16 Haziran 1915’te Osmanlı imparatorluğu tarafından 19 yoldaşıyla birlikte işkence edilerek idam edilen Ermeni devrimci sosyalist Paramaz’dan (Madteos Sarkisyan) aldı.

Kobanê’deki birçok direniş cephesinde mücadele eden Paramaz Kızılbaş, çatışmaların yoğunlukla sürdüğü Kobanê kentinde 5 Ekim 2014 tarihinde Miştenûr Tepesi’ndeki direniş cephelerinde savaşırken şehadete ulaştı.

KEITH BROOMFIELD 

Keith Broomfield, 3 Ağustos 1979 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Massachusetts eyaletinde Tom ve Donna Broomfield çiftinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesinin Massachusetts eyaletinde bulunan üretim şirketinde üretim müdürü olarak çalışıyordu. Geçirdiği bir motosiklet kazasının ardından kendisi için yaşamda yeni bir sayfanın açıldığını belirtti, yaşamını mücadeleyle sürdürmek istedi ve mücadeleye atılmanın yollarını aradı. DAİŞ çetelerine karşı Kobanê tarihi bir direnişin verildiğini ve enternasyonal savaşçıların da bu direnişe dahil olduğunu duydu. Amerika’dan 24 Şubat’ta Rojava’ya ulaşarak Kobanê’ye geçti. Adını Gelhat Rûmet yaptı. Rojava’ya geldikten sonra mücadele yeri olarak Kobanê’yi seçen ve eğitimlere dahil olduktan sonra ısrarlı duruşu sonucu kısa sürede direniş cephelerine gitti. Uzun yıllardır aradığı yeri bulmuşçasına bir duyguyla hareket etti. En büyük arzusu ise Kürtçe öğrenmek ve Halk Savunma Birlikleri’nin (YPG) mücadele düşüncesi ve ideolojisinde derinleşmekti. Bu büyük inanç ve kararlılıkla YPG’ye katıldı. Şehîd Gelhat, öncesinde hiçbir askeri deneyimi olmadan Rojava gelmiş olmasına rağmen kısa sürede yetkin bir savaşçı ve iyi bir suikastçı oldu. Kobanê merkezli bir suikast birliğine dahil oldu. Cizre Kantonu’nun, DAİŞ çetelerinden temizlenmesi karşı 6 Mayıs 2015 tarihinde başlatılan Şehîd Rûbar Qamişlo özgürleştirme hamlesi beraberinde birliğiyle birlikte Kobanê’nin güneydoğu cephe hatlarına geçti.  Şehîd Gelhat, 3 Haziran 2015 tarihinde Kobanê’nin batısındaki Qentere köyünde DAİŞ’e karşı yürütülen operasyonlarda çıkan çatışmalarda şehadete ulaştı. Kobanê halkı ve yoldaşları onun mücadele yaşamı ve fedakârlığını onurlandıracak bir tören düzenlendi ve cenazesini Mürşitpınar Sınır Kapısına gelen ailesine teslim edildi. Ardından memleketi Amerika’nın Massachusetts eyaletinde toprağa verildi.