13 Temmuz 2023 tarihinde meclisten geçen infaz düzenlemesi ile hapishaneler adli suçlar açısından boşaltılırken, Türk Adalet Bakanlığı yeni hapishanelerin inşasına devam ediyor.

Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği'nin F Tipi hapishaneler ile arasındaki farkları bilgilendirme talebine Adalet Bakanlığı olumsuz yanıt verse de, ilki 2021 yılında açılan S Tipi hapishaneler, tecrit uygulamaları açısından F Tipi'nin revize edilmiş niteliğini taşıyor.

Türkiye genelinde Bodrum, Iğdır, Manavgat, Antalya, Samsun ve Kırşehir'de altı tane S Tipi hapishane bulunuyor. Türk Adalet Bakanlığı'nın Ocak ayında yaptığı açıklamaya göre, bu yıl 20 yeni hapishane açılacak ve bunların içerisinde yeni S Tipi hapishanelerin olduğu da tahmin ediliyor. Siyasi tutsakların S Tipi hapishanelere sürgünlerinin giderek arttığı süreçte, ÖHD İstanbul Üyesi a-Avukat Destina Yıldız, S Tipi hapishaneleri ve uygulamaları ANF'ye değerlendirdi.

HAVALANDIRMASI OLMAYAN HÜCRELER

S Tipi hapishanelerin fiziki yapı itibarıyla F Tipi hapishanelerle büyük benzerlikler taşıdığını, her iki hapishanenin de tecrit amacıyla kurulduğunu belirten Avukat Destina Yıldız, iki ayrı S Tipi'nde müvekkilleri ile yaptığı görüşmelerden yola çıkarak, bu hapishanelerin fiziki yapısına ve F tipleri ile arasındaki farklılıklara dair şunları aktardı: "Müvekkillerim hapishanelerin üç katlı olduğunu ve en üstte 6 adet tek katlı ve tek kişilik hücre bulunduğunu, bu hücrelerin havalandırmasının olmadığını, havalandırma saatinde tutsakların başka yere götürüldüğünü söylüyor.

Altta ise 7 tane üç kişilik hücre bulunuyor. Bunlardan bir tanesinin havalandırması, tek kişilik ve yukarıdaki havalandırmasız hücrede kalanlar için kullanılıyor. Altta bulunan üç kişilik hücrelerin fiziki yapı olarak F tipinden farkı yok. Açık spor salonu ise F tiplerinden farklı olarak blokların arasında; bu yüzden dışarıyı görmek imkansız. Dört duvar ile çevrelenmiş bir spor alanı niteliğinde."

2023 yılı içerisinde 20 yeni cezaevinin açılacağı bilgisini Ocak ayında kamuoyu ile paylaşan Türk Adalet Bakanlığı'nın açılacak yeni cezaevleri için bir belirsizlik politikası yürüttüğünü kaydeden Yıldız, sözlerine şöyle devam etti: "Var olan S tipi hapishanelerin dışında yeni açılacak olan ve henüz inşaat halinde olanlar var. Y tipi, S tipi, yüksek güvenlikli hapishaneler açılıyor. Bir de ismi sadece 'kapalı cezaevi' olarak geçen, herhangi bir tip ile belirtilmemiş hapishaneler var. Silivri 9 No'lu buna örnektir. Yeni yapılanların da inşaatı tamamlanana kadar hangi tip olduğu kamuoyu ile paylaşılmıyor. Ceza ve Tevkif Evleri'nin internet sitesinde açıldıktan sonra görülüyor. Bakanlık bu konuda karışık bir politika izliyor."

AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET MAHKUMLARINA DAHA AĞIR TECRİT UYGULANIYOR

Müvekkillerini ziyaretinde S Tipi hapishanelere sevklerin arttığını gözlemlediklerini ifade eden Destina Yıldız, tutsak kapasitesi 552 kişi olan S Tipi cezaevlerinde tekli hücrelerde havalandırma olmamasının, ağırlaştırılmış müebbet cezası alan tutsaklar için ekstra bir tecrit niteliği taşıdığını vurguladı.

S tipleri de dahil olmak üzere yeni açılan yüksek güvenlikli hapishanelerde artık havalandırması olmayan tek kişilik hücrelerin bulunduğunu aktaran Yıldız, şunları ekledi: "S tipi hapishaneler henüz iki yıllık bir geçmişe sahip. Dolayısıyla idare ve yönetimler henüz oturmamış. Müvekkillerim idarelerin, uygulamaları oturtmak adına sert bir tutum almaya çalıştığını aktarıyor. Tutsak profilleri de değişiyor. Antalya S Tipi'nde siyasi tutsakların adlilere nazaran daha fazla olduğunu gözlemledik. Görüşmeye gittiğimde Bodrum S Tipi yeni açılmıştı ve sürgünler yeni başlamıştı, adli tutsak sayısı daha fazlaydı. İnşaat aşamasında olan ve yeni açılacak olan S tipi hapishaneler var. Buralarda tekli hücrelerin havalandırmasının olmaması nedeniyle ağırlaştırılmış müebbet hükümlüsü tutsaklara daha ağır bir tecrit uygulanıyor."