Ülkesini terk etmek zorunda kalan mülteciler, bazen zorlu kış şartları, bazen bir trafik kazası bazen de sınır hattında askerlerin kurşunlarıyla ölüyor. Başta Afganistan, Pakistan olmak üzere Asya ülkelerinden kaçan binlerce insan, Avrupa’ya geçmek için özellikle Wan’ı kullanıyor. Türk askerlerinin ve kaçakçılarının aracılığıyla sınırı geçen bu mültecilerin birçoğu Wan üzerinde başka kentlere geçerek, bir kısmı ise kentte kalıyor.

Mülteciler özellikle Ebex (Çaldıran), Qerqelî (Özalp), Sêrê (Saray) ve Elbak (Başkale) sınırından Wan’a giriş yapıyor. Mülteciler daha sonra karayolu ya da Wan Gölü üzerinden Tetwan’a geçiyor. Wan’a gelen mültecilerin bir kısmı ise karayoluyla Agirî'nin Panos (Patnos) ilçesi üzerinden diğer kentlere gidiyor.

Resmi rakamlara göre Wan’da 2019 ile 2022 yılları arasında 49 göçmen donarak, 68’i Van Gölü'nde boğularak, 42’si trafik kazalarında yaşamını yitirdi; 3’ü ise askerler tarafından katledildi.  

Westan (Gevaş) ilçesinin Altınsaç Mahallesi'nde, 27 Haziran günü mültecileri taşıyan teknenin batması sonucu 61 mülteci yaşamını yitirdi. Aradan 3 yıl geçmesine rağmen 20’den fazla mültecinin cenazesine ulaşılamadı. Faciayla ilgili tutuklanan 12 kişiden 11 kişi daha sonra tahliye oldu. Facia sorumlusu olarak sadece tekne kaptanı Medeni Akbaş’ın tutuklu kalması, akıllara devlet görevlilerinin de işin içinde olduğunu getiriyor.

Wan ve çevresinde mültecilerin yaşam hakkının ihlal edildiği ve ağır muamelere tabi tutuldukları bazı olaylar şunlar:

* Wan'ın Sêrê ilçesine bağlı Karahisar köyü yakınlarında mültecileri taşıyan midibüse askerlerin açtığı ateş sonucu bir çocuk yaşamını yitirdi, 12 kişi yaralandı.

* Wan'ın Sêrê ilçesinde görevli iki sözleşmeli asker, L.M. isimli Afgan kadına tecavüz etti.

* 2022 ocak ayında Sêrê ilçesinin Amanyurt Mahallesi'nde 2 mülteci donarak hayatını kaybetti.

* 2020 yılında Rojhilat sınırından Elbak'a geçmeye çalışan 3 mültecinin cansız bedenleri bulundu.

* Elbak ile Rojhilat sınırında karların erimesinden sonra 21 mültecinin cesedi bulundu.

* 2020 yılında İran’da Wan’a geçmeye çalışan 300 mülteci kafilesinden 40 kişi donarak yaşamını yitirdi.

* 2020 yılında Ebex ilçesine bağlı Sarıçimen Mahallesi’nde 13 mülteci donarak yaşamını yitirdi.

* 2019 yılında Bedlîs'in Elcewaz (Adilcevaz) ilçesinde mültecileri taşıyan teknenin alabora olması sonucu 7 kişi yaşamını yitirdi. 

* Elbak'ta karların erimesiyle birlikte 1 Nisan 2019 ile 6 Mayıs 2019 tarihleri arasında 25 mültecinin cenazesi ortaya çıktı. Mültecilerin 24’ünün donarak, 1 kişinin ise vurularak öldüğü ortaya çıktı.

* İran-Van sınırında 12 Nisan 2019 tarihinde 6 mültecinin donmuş cansız bedeni bulundu.

* 11 Temmuz 2022 tarihinde Wan-Erdîş (Erciş) karayolu üzerindeki Karahan bölgesinde mültecileri taşıyan minibüsün kaza geçirmesi sonucu 13 mülteci hayatını kaybetti, 26’sı yaralandı.

2019 yılında Wan-Qerqelî karayolu İpekyolu ilçesi Erçek Mahallesi yakınlarında mültecileri taşıyan minibüsün kaza yapması sonucu en az 17 mülteci yaşamını yitirdi, 17 mülteci yaralandı.

* Wan’da 7 Ocak 2023 tarihinde mültecilere ateş açan Türk askerleri, 2 mülteciyi katletti. 

Wan’da yaşamını yitiren mültecilerin büyük bölümünün kimlikleri ise tespit edilemiyor.

Sınırda gerek soğuk nedeniyle, gerek kazalarda, gerek Wan Gölü’nde boğulup hayatını kaybeden gerekse askerlerin katlettiği mültecilerin cenazeleri, Wan’ın Seyrantepe Mahallesi’ndeki Kimsesizler Mezarlığı’na defnediliyor.