Irak merkezi seçimlerine iki aydan kısa bir sürenin kaldığı bir dönemde, ilişkileri belirleyecek olan ise başta Kerkük olmak üzere 17 Ekim’de Irak ordusu ve Haşdi Şabi güçleri tarafından ele geçirilen tartışmalı bölgeler üzerindeki pazarlıklar. Bölgesel Yönetim ile Irak arasında ilişkiler bu şekilde sürerken, RTE Irak ve Güney Kürdistan’a ilişkin yeni planlar yapmaya başladı.

KİLİT NOKTA KERKÜK!

Irak merkezi seçimlerine iki ay kala Güney Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile Irak Merkezi Yönetimi arasındaki ilişkiler gergin, krizli, inişli ve çıkışlı bir şekilde sürüyor. Gerginlik, kriz inişli çıkışlı ilişkiler siyasi ve memurların maaşları, Güney Kürdistan Bölgesel Yönetiminin bütçesi vb. konular gibi görünse de, asıl nedenin bunun olmadığı, başta Kerkük olmak üzere tartışmalı bölgelerdeki sorunların olduğu biliniyor. Son dönemlerde sorunların kaynağının Kerkük ve tartışmalı bölgeler olduğu artık açık bir şekilde ortaya çıktı. O yüzden gerginlik, kriz ve inişli-çıkışlı ilişkiler son dönemlerde Kerkük ve tartışmalı bölgelerdeki sorunların çözülmesine kilitlendi.

KDP ve YNK cephesinden bu yönlü çok çarpıcı açıklamalar da yapıldı. KDP’den Kemal Kerküki geçtiğimiz günlerde Kerkük’teki durumun böyle sürmeyeceğini söyledi. Önceki gün YNK’li Kosret Ali Resul “yakın zamanda Kerkük’teki felaket son bulacak”, diye açıklama yaptı. YNK’nin etkili isimlerinden Lahur Şeyh Cengi Newroz kutlamaları için Kerkük’e gitti. Geçici Kerkük Valisi ile Kerkük üzerine ciddi polemikler yaşadı.

Bu açıklamalar ve hamleler, bir süreden beri KDP ve YNK’nin Kerkük’e müdahalede bulunmak için hazırlıklar yaptıkları yönünde yayılan haberlerin doğruluk paylarının olduğunu gösteriyor. Zira KDP ve YNK Kerkük başta olmak üzere tartışmalı bölgelerde yaşananlardan ötürü toplumsal zeminlerini kaybettiler, siyasal ettiklerini yitirdiler. Bundan ötürü Irak merkezi seçimlerinden önce yapılması gereken yerel seçimleri yapamaz duruma geldiklerini söylemek yanlış olmaz. Kerkük’e yönelik bir hamle ile Irak merkezi seçimleriyle birlikte bölgesel yerel seçimlere hazırlanmak istiyorlar.

KDP ve YNK'nin yaptığı hazırlıklar son günlerde yapılan açıklamalarla açığa çıkınca, Irak Merkezi Hükûmeti de Kerkük sorununun çatışmasız bir şekilde çözülmesi için arayışlar içine girdi. Kerkük’ün savunmasının peşmerge ile birlikte yapılması yönünde açıklamalar yapıldı. Yine Musul ve Kerküklü bazı aşiretlerin Merkezi Hükûmet ile bu yönlü görüşmeler yaptıkları, hükûmetin bunun için adım atmaya hazır olduğu yönünde açıklamalar yapıldı.

Irak Merkezi Hükûmeti bir yandan bunu yaparken öte yandan işgalci Türk ordusunun Efrîn’e işgal girişimlerini başlattığı günden bu yana DAİŞ’in Tikrit, Kerkük, Anbar çevresinde yeniden başlayan saldırılarını da gerekçe yaparak, Kerkük çevresindeki güvenlik tedbirlerini arttırdı. Ayrıca Kerkük-Bağdat yolu ve Kerkük-Süleymaniye, Tikrit, Hewler yolları üzerinde DAİŞ saldırılarına dönük tedbirler adıyla güç yığınağı yapıldı.

Bütün bunlar bir araya getirildiğinde, Irak merkezi hükümeti ile Güney Kürdistan Bölgesel Yönetimi arasındaki sorunların kilit noktasının Kerkük olduğu anlaşılıyor. O yüzden her iki merkez de buna göre yeni hamleler yapıyor.

TÜRKİYE IRAK VE GÜNEY'DE YENİ OYUNLAR PEŞİNDE

Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan (RTE), Efrîn işgal girişiminden sonra, yeni Osmanlıcılık hayallerinden ötürü Misak-ı Milli sınırları çerçevesinde Musul ve Kerkük üzerine de planları olduğu yönünde birçok kez açıklamalar yapmıştı. Efrîn işgal girişiminden sonra Güney Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile Irak Merkezi Hükûmeti arasında Kerkük üzerine süren mücadelede, RTE de Kerkük’te kendisine bağlı ITC ve bazı aşiretler aracılığıyla planlarını gerçekleştirme çabalarını gösterdi. Misak-ı Milli sınırları kapsamında Şengal’deki gerilla güçlerini de gerekçe göstererek Şengal’i de işgal planına dahil etmişti. Ancak PKK ve KCK yönetiminin aldığı gerillanın Şengal’den geri çekilmesi kararı ile RTE’nin Musul, Kerkük ve Şengal üzerine kurduğu işgal planı boşa düştü.

Planı boşa düşen Türk devleti, gerilla güçlerinin Şengal’den çekileceğine dair KCK açıklaması yapıldıktan yaklaşık bir saat sonra, Süleymaniye-Hewler arasında bir çelişki yaratmak için Hewler hava sahasını açtığına dair -bizzat Başbakan Binali Yıldırım’ın azından- açıklama yaptı. RTE ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu işgal planları boşa çıkınca yaptıkları açıklamalarda, YNK ve bazı küçük partilerin Efrîn’e destek verdiklerini söyledi. Çağın Direnişi'ne destek yürüyüş ve gösterileri sadece Süleymaniye’de yapılmamıştı. Süleymaniye’de verilen destekten daha çok Hewler, Duhok, Zaxo, Şeklawa ve daha birçok yerde Efrîn’e destek için miting, yürüyüş, yardım toplama eylemleri yapılmıştı. Ancak sanki sadece Süleymaniye’de yapılmış gibi bir algı yaratarak, Güney Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile şehir ve köyleri karşı karşıya getirme adımlarını attı. YNK Irak Parlamentosu Grup Başkanı Arez Abdullah, Türkiye’nin Güney Kürdistan ve hükûmetini bölme peşinde olduğunu belirtti.

ULUSAL BİRLİK KONGRESİ BALTALANMAK İSTENİYOR

Türkiye’nin, Şengal, Musul, Kerkük işgal planları boşa düşürülünce, Güney Kürdistan hükûmeti ve siyasi partileri arasında yeniden parçalama, bölme, çatıştırma gibi sinsi ve kirli yeni bir planı devreye soktuğu son günlerde attığı adımlardan belli.

Türk devletinin Efrîn'e dönük saldırıları neticesinde Güney Kürdistan halkında ortaya çıkan sahiplenme bilinci ile Kürt ulusal birliğinin sağlanmasının güçlü koşulları ortaya çıktı. Türkiye’nin birliğin sağlanmaması için çabaları olduğunu söylemek de yanlış olmaz. Ancak Güneyli bazı partili ve yetkilerin yaptıkları açıklamalara bakılırsa, bu oyunun da tutmayacağı ve ulusal birlikten artık vazgeçilmeyeceği anlaşılıyor.

SÜREÇ İŞGAL GÜÇLERİNİN ALEYHİNE İŞLİYOR

RTE ve Türkiye yeni işgal, parçalama, bölme, birbiriyle çatıştırma plan ve kirli oyunları ile yeniden Güney Kürdistan ve Irak’ta etkili olmak isterken, bir süredir Güney halkı tarafından Güney'deki işgalci güçlerinin çıkarılmasına ilişkin yürütülen çalışmalar daha da hızlanacak. Bu, Güney'de bazı güçlere dayanarak işgalinin derinleştirmesi, genişletilmesi planları yapılırken, 20 yıldan fazladır Güney Kürdistan’da bulunan işgal güçlerinin çıkarılması için sürecin hızlanacağını gösteriyor. Zira bu işgal güçleri için artık Güney Bölgesel Yönetimi ile Irak merkezi hükümeti ayrı düşünmüyor. İlk defa güçlerin çıkarılması noktasında buluştukları rahatlıkla söylenebilir. Zira Iraklı bazı partilerin temsilcileri, parlamenterlerinden bu güçlerin çıkarılması için güç kullanılmasını bile istedi.